Έχετε ποτέ αναρωτηθεί τί κοινό μπορεί να υπάρχει ανάμεσα στην κουρτουνιά και στα δικτατορικά καθεστώτα; Κοιτάζοντας πίσω στη φασιστική κυβέρνηση του Μουσολίνι στην Ιταλία και τη δικτατορία του Φράνκο στην Ισπανία πιστεύεται ότι η κουρτουνιά και συγκεκριμένα το λάδι της χρησιμοποιήθηκε για βασανισμούς κρατουμένων, οι οποίοι τελικά πέθαιναν από αφυδάτωση, λόγω της απίστευτης δραστικότητας της συγκεκριμένης ουσίας. Σήμερα στην Κύπρο το τσάι κουρτουνιά είναι γνωστή έκφραση που λέγεται σε κάποιους που κυρίως έχουν ηττηθεί, με σκοπό να παρηγορηθούν.
Η κουρτουνιά ή όπως αλλιώς ονομάζεται ο Ρίκινος ο κοινός, που συμφωνεί με το επιστημονικό της όνομα Ricinus communis στα λατινικά, ανήκει στην κατηγορία των επιγενών ειδών φυτών της Κύπρου.
Είναι μαλακόξυλος, φυλλοβόλος και πολυετής θάμνος που το ύψος του κυμαίνεται από 5 έως 13 μ. Τα φύλλα της κουρτουνιάς έχουν σχήμα παλαμοειδές σε χρώμα πράσινο ή ελαφρώς κόκκινο και τα κατακίτρινα άνθη της βγαίνουν σαν ταξιανθίες, όπου κρέμονται οι καρποί. Μέσα στους καρπούς υπάρχουν οι σπόροι, οι οποίοι στην όψη μοιάζουν με φασόλια και είναι πολύ δηλητηριώδεις και τοξικοί για τον άνθρωπο.
Στην Κύπρο καλλιεργείται ως φαρμακευτικό και βιομηχανικό φυτό για το λάδι που περιέχεται στους καρπούς της, το κοινώς ονομαζόμενο ρετσινόλαδο (Oleum Recini). Το ρετσινόλαδο περιέχει περίπου 40% – 60% λάδι, το οποίο έχει πολύ ισχυρές ιδιότητες ως καθαρτικό μέσο αλλά και ως δυναμωτικό. Το ρετσινόλαδο ονομάζεται και καστορέλαιο και χρησιμοποιείται για τη δημιουργία σαπουνιών, χρωστικών ουσιών, βερνικιών, φαρμακευτικών ειδών και αρωμάτων. Ακόμα, είναι πολύτιμο ως προς τη χρήση του σε μηχανές αεροπλάνων, γιατί έχει το ιδιαίτερο γνώρισμα να μην πήζει σε χαμηλές θερμοκρασίες. Γι’ αυτό θεωρείται ένα από τα πρώτα εξαγώγιμα διεθνή εμπορικά προϊόντα.
Έρευνα-Παρουσίαση:
Δρ Ανδρέας Χατζηχαμπής & Δρ Δήμητρα Παρασκευά-Χατζηχαμπή, Βιολόγοι – Περιβαλλοντολόγοι Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (www.kykpee.org) Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού
