Πολλές φορές «εξερευνώντας» τα ρεπερτόρια διαφόρων ερμηνευτών ανακαλύπτω «διαμάντια», τα οποία καταληκτικά, έχουν κάποιο «άξονα», είτε αυτός είναι o στιχουργός, είτε είδος τραγουδιού, είτε θεματολογία, μουσικό ύφος, συνθέτης κλπ.
Τον τελευταίο καιρό κάποια τραγούδια από φωνές που είμαι σίγουρος ότι όλοι αγαπήσαμε, έρχονται να με κάνουν να διαπιστώσω άλλη μια φορά, ότι υπήρξαν εποχές, στις οποίες γράφτηκαν ειδικά, για να ταυτιστούν με αυτούς, που είχαν την τύχη να τα δισκογραφήσουν.
Ο Γιάννης Σπανός αναμφίβολα συγκαταλέγεται ανάμεσα στους συνθέτες που η πολυποικιλότητα του μουσικού του έργου είναι τόσο μεγάλη, που πραγματικά στέκεσαι έκθαμβος και «τεντώνεις» τα αυτιά σου, ακούγοντας προσεκτικά και το εύρος του ρεπερτορίου, αλλά και τα εμβληματικά τραγούδια του.
Ποιος πραγματικά αντιστέκεται στο άκουσμα του «Κάτω απ’ τη μαρκίζα», σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου και του «Άνθρωποι μονάχοι», σε στίχους του Γιάννη Καλαμίτση, από το άλμπουμ του 1977 «Η Βίκυ Μοσχολιού τραγουδάει Σπανό»;
Σε ποιον δεν δημιουργούνται «εικόνες» με ροή, που έρχονται η μία μετά την άλλη, να φτιάξουν ολόκληρο σκηνικό, όταν ακούει από το άλμπουμ «Σαββατόβραδο», το «Κίτρινο φως στη μακρινή τη συνοικία» σε στίχους Λ. Παπαδόπουλου με την Βίκυ Μοσχολιού;
Ποιος λάτρης του καλού λαϊκού τραγουδιού δεν θέλει ν’ ακούσει τον Γιώργο Νταλάρα στην «Αλάνα» και στο «Σου γράφω πρώτη του Δεκέμβρη», από τον δίσκο «Οι Μάηδες οι ήλιοι μου» του 1978, και τον Γρηγόρη Μπιθικώτση στο «Μια Κυριακή» και «Ο μπαγλαμάς», από το 1969 σε στίχους και των δύο του Λευτέρη Παπαδόπουλου;
Ποιος δεν θα θυμηθεί την «Οδό Αριστοτέλους» το «Γύριζαν τα τρένα» και την «Κίτρινη πόλη» του Λευτέρη Παπαδόπουλου από το ομώνυμο άλμπουμ του 1974 όταν τον ρωτήσεις ποια τραγούδια «χαρακτήρισαν» τη μουσική πορεία της Χάρις Αλεξίου;
Ποιος δεν ερωτεύεται ξανά και ξανά, όταν ακούει το «Αν μ αγαπάς» με τη Τ. Τσανακλίδου σε στίχους Τάκη Καρνάτσου;
Σαν αρχίσεις να «σκαλίζεις» τις «Ανθολογίες» του Γιάννη Σπανού, σίγουρα θα μείνεις εκστατικός και θα κάνεις «σταθμό» σε όλα εκείνα τα υπέροχα ποιήματα που έγιναν τραγούδια.
Ακούγοντας την Α(1967), τη Β(1968), στη Γ (το 975) σίγουρα θα ξυπνήσουν μνήμες στο «Σπασμένο καράβι» του Γιάννη Σκαρίμπα και στη πρώτη απόπειρα μελοποίησης του Νίκου Καββαδία με την αξεπέραστη ερμηνεία του Κώστα Καράλη στο «Ιδανικός κι ανάξιος εραστής».
Ποιος μπορεί να λησμονήσει τα εμβληματικά Νεοκυματικά τραγούδια που σφράγισαν μια εποχή?
«Μια φορά θυμάμαι», «Κι αν σ αγαπώ δεν σ ορίζω» σε στίχους Γ. Παπαστεφάνου, και «Άσπρα Καράβια», σε στίχους Σ. Σκίπη.
Και ποιος δεν δίνει τα εύσημα στον «κινηματογραφικό» Γιάννη Σπανό όταν το όνομα του είναι συνδεδεμένο με την ταινία «Όλοι οι άντρες είναι ίδιοι» στην οποία ακούστηκε το 1966 το «Θέλω τα ώπα μου» από την Άννα Φόνσου σε στίχους Αλέκου Σακελλάριου.
Και με το «Βάρκα χωρίς πανιά» με τον Βιολάρη σε στίχους του Κώστα Κωτούλα, από την ταινία «Σκιές στην άμμο».
Η καριέρα του Μιχάλη Βιολάρη σαφώς βασίστηκε και στο «Ήρθες εψές στον ύπνο μου» (Σωτήρης Σκίπης), στο «Τρεις νέοι τρεις φίλοι τρία παιδιά» (Αιμιλία Δάφνη) και στο «Παιδί μου ώρα σου καλή» (Γ.Βιζυηνός).
Ποιος, επίσης, δεν λέει ένα μεγάλο μπράβο στον «θεατρικό» Σπανό για το «Θυμήσου τον Σεπτέμβρη» (Γ. Παπαστεφάνου), που έγραψε για την ομώνυμη παράσταση του Νόελ Κάουαρντ τη σεζόν 1967-68 στο θέατρο «Διονύσια», με την Λαμπέτη και τον Καρρά;
Και γι’ αυτούς που «ψάχνονται» λίγο περισσότερο ο πήχης ψηλώνει όταν ακούν τα ατμοσφαιρικά, νυχτερινά, «υγρά» τραγούδια («Κάθε φορά που θα ‘ρθεις βρέχει» -1985 Τάκης Καρνάτσος και «Δρόμοι του Βερολίνου» (Μάνος Ελευθερίου) στο άλμπουμ «Φίλε»-1982 με την Τάνια Τσανακλίδου
Σκεφτήκατε ποτέ ότι ο Μικρούτσικος άρχισε να «ανακαλύπτει» τον Μητροπάνο μετά τους δύο δίσκους που έκανε με τον Τόκα (Η εθνική μας μοναξιά-1992 και Παρέα μ έναν ήλιο-1994) και τον δίσκο που έκανε με τον Σπανό το 1993, με τίτλο «Ο Μητροπάνος τραγουδάει Σπανό;
Όσο «βαθιά» στον χρόνο (1976) κι αν είναι κρυμμένος ο δίσκος «Η Αλέκα Κανελλίδου τραγουδάει Σπανό» σίγουρα το «Μαγκανοπήγαδο» σε στίχους Πυθαγόρα είναι ακόμα ένα βέλος στη φαρέτρα του συνθέτη.
Κι η Λίνα Νικολακοπούλου δεν είναι τυχαίο που εμπιστευόμενη το στίχο της «Προσωπικά» στον Γιάννη Σπανό, αυτός το έδωσε στην Ελένη Δήμου το 1988.
Και δεν είναι επίσης καθόλου τυχαίο που ο Σπανός έγραψε για την Πένυ Ξενάκη τα «Τρελά φεγγάρια» σε στίχους Μάνου Ελευθερίου, στο δίσκο της «Με μια ομπρέλα τρύπια»!
Η Πένυ ήταν η μούσα του, ο άνθρωπος του και η φωνή που ήθελε να έχει μαζί του στις περισσότερες ζωντανές του εμφανίσεις και σε εκείνες τις ιστορικές (που ήταν από τις τελευταίες)στην «Απανεμιά» στη Πλάκα τον Μάρτιο του 2017!
Ο «παλιός καλός» Γιάννης Πάριος δεν είναι συνδεδεμένος με τα τραγούδια «Φταίμε κι οι δυο» και «Θα με θυμηθείς» 1978 και 1979 αντίστοιχα σε στίχους Πυθαγόρα;
Κι ο Κόκοτας δεν χρωστά τις μεγάλες του επιτυχίες «Ο τρελός» (1970), «Πες πως μ’ αντάμωσες» (1968), «Δεν το μπορείς» (1971) στον Γιάννη Σπανό, σε στίχους του Λ. Παπαδόπουλου;
Κι όταν ο Γιάννης Πουλόπουλος έκανε τη μια επιτυχία μετά την άλλη, το κοινό του δεν θαύμαζε τις μελωδίες του Σπανού στα τραγούδια «Κι αν περπατώ» (1968), «Δεν σου γύρεψα μαχαίρι» (1968), σε στίχους Άκου Δασκαλόπουλου και «Μια φορά μονάχα φτάνει» (1968) σε στίχους Κώστα Κινδύνη;
Μπορεί να μην ξεχώρισε στο ρεπερτόριο της Μαρινέλλας το τραγούδι του Σπανού «Με πνίγει τούτη η σιωπή» (1970), στίχοι Κώστας Κωτούλας, αλλά εμείς θεωρούμε ότι το έγραψε ειδικά για την φωνή της.
Aκόμα και για τους λάτρεις του «ξεσηκωτικού» τραγουδιού και του τσιφτετελιού ο Σπανός έγραψε τραγούδια.
Το «Ναύτης βγήκε στη στεριά» που είπε η Μοσχολιού το 1977, σε στίχους του Μ. Ελευθερίου δημιουργεί «ανεβαστική» ατμόσφαιρα και ακόμα παραπάνω το «Ρίξε στο κορμί μου σπίρτο» το 1992, που έγραψε για την Κούκα σε στίχους της Τασούλας Θωμαΐδου στον δίσκο «Νάχα δυο καρδιές να σ αγαπώ»!
Για το τέλος αφήσαμε την αναφορά μας στον δίσκο «Έξοδος κινδύνου» (1984) σε στίχους διάφορων στιχουργών με την Α. Πρωτοψάλτη και τον Δ. Θεοδόση.
Δεν θα κάνουμε οποιαδήποτε ειδική αναφορά, απλά να προσθέσουμε ότι ήταν ένα άλμπουμ «σταθμός» με το οποίο η Άλκηστη πέρασε από τα «χέρια» του Ανδριόπουλου («Γράμματα στον Μακρυγιάννη»-1979) σ αυτά του Κραουνάκη («Κυκλοφορώ κι οπλοφορω»-1985).
Kλείνοντας το κείμενο μας αυτό, θέλουμε να επισημάνουμε το πως προήλθε ο τίτλος του κειμένου που διαβάζετε.
Τραγουδά(ει) Γιάννη Σπανό…!!
Σε 5 δισκογραφικές δουλειές με διαφορετικούς τραγουδιστές, δόθηκε ο τίτλος αυτός, με την προσθήκη φυσικά του ονόματος του εκάστοτε ερμηνευτή.
1966 – ο Γιάννης Πουλόπουλος τραγουδά Σπανό.
1976 – η Αλέκα Κανελλίδου τραγουδά Σπανό
1977 – η Βίκυ Μοσχολιού τραγουδά Σπανό
1992 – η Τάνια Τσανακλίδου τραγουδά Σπανό
1993 – ο Δημήτρης Μητροπάνος τραγουδά Σπανό
Κι αυτό δεν είναι τυχαίο, ούτε νομίζω να ήταν η εύκολη λύση στη διαδικασία εξεύρεσης τίτλου, για έναν δίσκο.
Δόθηκε αυτός ο τίτλος γιατί τα άλμπουμ που αναφέρουμε όπως και τα υπόλοιπα φυσικά, ήταν αντιπροσωπευτικά ενός συνθέτη που έγραφε στα μέτρα της συγκεκριμένης φωνής.
Ο τίτλος του δίσκου τα περιελάμβανε όλα.
Δεν άφηνε περιθώρια καμίας αμφιβολίας.
Ο συγκεκριμένος τραγουδιστής τραγουδά τον συγκεκριμένο συνθέτη.
Κι αν στη βαθμίδα των Ελλήνων συνθετών οι πρώτες θέσεις είναι μονίμως «κρατημένες» από τους Χατζιδάκι-Θεοδωράκη-Ξαρχάκο -Μαρκόπουλο-Λοίζο-Καλδάρα-Κουγιουμτζή-Άκη Πάνου-Νικολόπουλο, και ο Γ. Σπανός σίγουρα συγκαταλέγεται μέσα στους 10 αγαπημένους στη βαθμίδα της καρδιάς μας.
Η σειρά αυτή μπορεί ανά πάσα στιγμή να ανατραπεί, να αλλάξει ακόμα και να αναστραφεί.
Κι ο λόγος είναι ότι στο ελληνικό τραγούδι και στις προτιμήσεις του καθενός μας, αυτό που παίζει ρόλο είναι τα προσωπικά βιώματα.
Μέσα από αυτά αγαπάμε, θυμόμαστε, νοσταλγούμε, ονειρευόμαστε, ελπίζουμε και καταθέτουμε φυσικά τη ψυχή μας.
Κι αν αρχίσετε να ξαναδιαβάζετε την αναφορά μας στον Γιάννη Σπανό, από τις πρώτες παραγράφους θα βρείτε κρυμμένα βαθιά σε κάθε τραγούδι, όλα αυτά τα συναισθήματα που προαναφέραμε.
ΣΣ: O Γιάννης Σπανός έφυγε από τη ζωή στις 30.10.2019. Είχε γεννηθεί στο Κιάτο Κορινθίας στις 26.7.1934.
Οι απόψεις εκφράζουν τον συντάκτη τους και δεν αντιπροσωπεύουν κατ’ ανάγκην την άποψη του Καναλιού 6
