Τα επιχειρήματα για τη θέση του περί λύσης δύο κρατών παρουσίασε στην Υφυπουργό Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου αρμόδια για θέματα Ευρωπαϊκής Γειτονίας και Αμερικής, Γουέντι Μόρτον ο Τ/κ ηγέτης, ο οποίος της έθεσε θέμα άρσης της «απομόνωσης» των Τ/κ όσον αφορά τις μετακινήσεις από και προς την Βρετανία και το απευθείας εμπόριο.
Μετά από μιας ώρας συνάντηση στα κατεχόμενα, ο Ερσίν Τατάρ στις δηλώσεις του είπε ότι η Βρετανία ως μια εγγυήτρια χώρα θα βρίσκεται στη Γενεύη και οι Βρετανοί κάνουν γι’ αυτό το λόγο τη δική τους προετοιμασία.
Της εξήγησε, πρόσθεσε, ότι μια δίκαιη και βιώσιμη λύση στην Κύπρο μπορεί να είναι “μόνο μια λύση που να βασίζεται στις πραγματικότητες του νησιού, στην κυριαρχική ισότητα με τη συνεργασία δύο ανεξάρτητων κρατών, που θα ζούνε δίπλα δίπλα”.
Της ανέπτυξε, συνέχισε, την επιχειρηματολογία της πολιτικής του και πως το 1980 η Βρετανία παρέδωσε την κυριαρχία σε δύο χωριστούς “λαούς”, στους Τ/κ και τους Ε/κ, κι αυτό υπάρχει, υποστήριξε, σε έγγραφα που συζητήθηκαν την τότε εποχή.
Ως εγγυήτρια χώρα η Βρετανία έχει κάποιες ευθύνες, δήλωσε ο Ερσίν Τατάρ και είπε στη Βρετανή αξιωματούχο ότι ειδικά τώρα που η χώρα της αποχώρησε από την ΕΕ, θα πρέπει να ανασκοπήσει τις “αδικίες που βιώνουν από το 1963 μέχρι σήμερα” οι Τ/κ, την «απομόνωση» και τους περιορισμούς.
Αναφέρθηκε στην περίοδο του σχεδίου Ανάν λέγοντας ότι τους είχε λεχθεί πως εάν έλεγαν ναι θα υπήρχαν χαλαρώσεις στους «περιορισμούς» των Τ/κ, αυτό είχε υποβάλει και ο τότε ΓΓ, Κόφι Ανάν στο ΣΑ του ΟΗΕ, αλλά αποτέλεσμα δεν υπήρξε και οι Ε/κ έγιναν μονομερώς – όπως είπε – μέλη στην ΕΕ. Ο κ. Τατάρ επικαλέστηκε πρόσφατες δηλώσεις του τότε Βρετανού ΥΠΕΞ, Τζακ Στρόου ότι ήταν μια ατυχής πράξη, η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ με την έγκριση μόνο της μίας πλευράς.
Ωστόσο, είπε ο Τ/κ ηγέτης, στο Κυπριακό, για να υπάρξει μια συμφωνία πρέπει να υπάρξει η έγκριση και των δύο πλευρών και για τους Τ/κ είναι σημαντικό να συνεχίσουν και μετά από μια ενδεχόμενη συμφωνία, την ύπαρξή τους ως «λαός», να έχουν την κυριαρχία και το «κράτος» τους.
«Αυτό είναι το βασικό ζήτημα. Για εμάς δεν τίθεται θέμα να μπούμε σε ένα παιχνίδι για να υπάρξει απλά μια συμφωνία. Εμείς δεν μπορούμε να πούμε ναι σε μια συμφωνία που θα επιβληθεί ή θα έχει οικονομικά ανταλλάγματα. Πλέον η Κύπρος δεν είναι η παλιά Κύπρος και η ανατολική Μεσόγειος, δεν είναι η παλιά ανατολική Μεσόγειος. Αυτή η περιοχή έχει πλέον σημαντική στρατηγική σημασία».
Ο Τ/κ ηγέτης αναφέρθηκε στο ότι η Τουρκία είναι μια μεγάλη και ισχυρή χώρα στην περιοχή, η οποία υπερασπίζεται μαζί του τη θέση του για την λύση του Κυπριακού.
Η κ. Μόρτον, δήλωσε ο κ. Τατάρ, του είπε ότι για να υπάρξει αποτέλεσμα στη Γενεύη, πρέπει όλοι να δείξουν ευελιξία. «Της είπαμε κι εμείς ότι για χρόνια δείξαμε ευελιξία, αλλά δεν είδαμε θετική ανταπόκριση από την άλλη πλευρά, ούτε καλή πρόθεση. Επιπλέον, ο Αναστασιάδης την 1η Απριλίου είπε ότι η Κύπρος είναι και μπορεί να γίνει ένα ελληνικό νησί και αναφέρθηκε σε ήρωες της ΕΟΚΑ, μια επιτυχημένη οργάνωση, που υπερασπίστηκε την ανεξαρτησία της Κύπρου. Υπενθύμισα στην Υπουργό, που ήρθε από την Βρετανία, τι ήταν η ΕΟΚΑ».
Παρ’ όλα αυτά, συνέχισε, τη διαβεβαίωσε ότι θα κάνει ό,τι μπορεί για να υπάρξει μια δίκαιη και βιώσιμη συμφωνία στο Κυπριακό αλλά μια συμφωνία πρέπει να λαμβάνει υπόψη πλέον την κυριαρχία και το «κράτος» τους.
Ο Τ/κ ηγέτης ανέφερε ότι είπε στη Βρετανή αξιωματούχο, όπως έκανε και με τον Βρετανό ΥΠΕΞ, ότι τώρα που η χώρα της έχει αποχωρήσει από την ΕΕ, μπορεί να δείξει κάποια ευελιξία στο θέμα της απομόνωσης των Τ/κ, σημειώνοντας ότι δεκάδες χιλιάδες Τ/κ ζουν στην Βρετανία και είναι πολίτες του ΗΒ. Οι οποίοι, συνέχισε, δυσκολεύονται να έρθουν στην Κύπρο επειδή δεν υπάρχουν απευθείας πτήσεις.
Την ίδια στιγμή, πρόσθεσε, στα κατεχόμενο μένουν 10.000 Βρετανοί πολίτες λέγοντας ότι πλέον μπορεί να επιδείξει η Βρετανία κάποια ευελιξία όσον αφορά τα ταξίδια και τις μετακινήσεις, είτε στο απευθείας εμπόριο. «Αυτό θα φέρει άμεση ανακούφιση στους Τ/κ και θα είναι μια κίνηση καλής θέλησης. Αυτά τα είπα και στον κ. Ράαμπ», είπε ο κ. Τατάρ.
ΚΥΠΕ
