Με την παγκόσμια αύξηση του πληθυσμού και την κατανάλωση φυσικών πόρων, κρίνεται ως αναγκαία η μέτρηση της ικανότητας της φύσης να προσεγγίσει τις ανάγκες του παγκόσμιου πληθυσμού.
Το 1992 αναφέρεται για πρώτη φορά από τον William Rees η έννοια Οικολογικό Αποτύπωμα. Ουσιαστικά, το «Οικολογικό Αποτύπωμα» αποτελεί μια μέθοδο μέτρησης των επιδράσεων της ανθρώπινης δραστηριότητας στον πλανήτη μας δηλαδή, προσμετρείται ο τρόπος ζωής, οι συνήθειες και η τεχνολογία που χρησιμοποιεί ένα άτομο ώστε να υπολογιστούν οι φυσικοί πόροι που απαιτούνται για να υποστηριχθούν οι υλικές ανάγκες του ατόμου αυτού.
Το μοντέλο του Οικολογικού Αποτυπώματος μετατρέπει τις ανάγκες του καταναλωτή σε έκταση παραγωγικής γης που απαιτείται για να καλυφθούν οι ανάγκες αυτές. Π.χ. αν ένας κάτοικος Κύπρου ζει σε μετρίου μεγέθους διαμέρισμα, χρησιμοποιεί σχεδόν καθημερινά αυτοκίνητο, τρέφεται συχνά με κρέας και παράγει μέτρια ποσότητα μη ανακυκλώσιμων αποβλήτων, τότε το οικολογικό του αποτύπωμα είναι 2.04 εκτάρια γης ενώ αν όλοι ανά το παγκόσμιο είχαν τις ίδιες συνήθειες με το άτομο αυτό, τότε θα χρειαζόταν έκταση 1.5 φορά το μέγεθος της Γης για να καλυφθούν οι ανάγκες αυτές. Σήμερα, το Οικολογικό Αποτύπωμα ενός μέσου Ευρωπαίου φτάνει τα 4.97 εκτάρια, υποδηλώνοντας ότι αν όλοι οι κάτοικοι του πλανήτη ζούσαν και κατανάλωναν όπως οι Ευρωπαίοι, τότε θα απαιτούνταν περίπου 3 πλανήτες για κάλυψη των υλικών αναγκών.
Οι υπολογισμοί, όμως, αυτοί παρουσιάζονται ως δυσοίωνοι αφού, υπολογίζοντας το πηλίκο της διαθέσιμης επιφάνειας του πλανήτη ως προς το μέγεθος του παγκόσμιου πληθυσμού, προκύπτει ότι για τον κάθε κάτοικο του πλανήτη μας σήμερα αναλογούν μόνο 1.7 εκτάρια γης, ενώ τα επόμενα 50 χρόνια ο αριθμός αυτός θα είναι κάτω από 1 εκτάριο ανά άτομο.
Η ανθρωπότητα έχει ήδη υπερβεί την παγκόσμια βιοχωρητικότητα και ζει μη αειφορικά και υπερεκμεταλλεύεται τα φυσικά αποθέματα. Η κατανάλωση φυσικών πόρων δεν μπορεί να συνεχιστεί με αμείωτο ρυθμό. Ας μειώσουμε το οικολογικό αποτύπωμά μας. Μπορούμε;
Έρευνα-Παρουσίαση:
Δρ Ανδρέας Χατζηχαμπής & Δρ Δήμητρα Παρασκευά-Χατζηχαμπή, Βιολόγοι – Περιβαλλοντολόγοι,
Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (www.kykpee.org) Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού
Η ΕΚΠΟΜΠΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΕΧΕΙ ΒΡΑΒΕΥΘΕΙ ΜΕ ΤΟ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΟΙΚΟΠΟΛΙΣ.
