Το τεχνητό φως αποτελεί μια από τις πιο χρήσιμες ανακαλύψεις του ανθρώπου, επιτρέποντας την επέκταση των εργασιών του κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η λανθασμένη και παρατεταμένη χρήση του, όμως, μπορεί να προκαλέσει φαινόμενα φωτορύπανσης.
Ποιες είναι οι αρνητικές επιπτώσεις από τη φωτορύπανση; Η έντονη διάχυση του τεχνητού φωτός στον βραδινό ουρανό μειώνει την αισθητική αξία του νυκτερινού τοπίου, αφού παρεμποδίζει την παρακολούθηση με γυμνό μάτι των ουράνιων σωμάτων.
Σημαντικότερη, όμως, είναι η αρνητική επίδραση στη νυχτόβια άγρια ζωή, αφού νυχτόβια είδη εντόμων και μεταναστευτικά πουλιά αποπροσανατολίζονται λόγω της έντονης λάμψης, με αποτέλεσμα να κινούνται σε περιοχές εκτός της φυσικής τους μετακίνησης και ως εκ τούτου να κινδυνεύουν από θηρευτές.
Επιπρόσθετα, η εμφάνιση των φυσιολογικών φαινομένων του κύκλου ζωής των διαφόρων ειδών, όπως π.χ. η άνθηση των φυτών, επηρεάζεται από τα φυσικά πρότυπα εναλλαγής φωτός και σκότους, με αποτέλεσμα η οποιαδήποτε διαφοροποίηση των προτύπων αυτών να επηρεάζει σημαντικά την άνθιση των φυτών και έτσι να παρατηρείται ετεροχρονισμός μεταξύ της άνθισης και του κύκλου ζωής των εντόμων που επικονιάζουν τα φυτά αυτά.
Συνεπώς, παρεμποδίζεται ο πολλαπλασιασμός των φυτών, δημιουργώντας μια τεράστια απειλή για την ύπαρξή τους. Επιπλέον, το αυξημένο νυχτερινό φως σε παραλίμνιες περιοχές αποτρέπει τους ζωοπλαγκτονικούς οργανισμούς, όπως η γαρίδα Δάφνια, από το να καταναλώνουν τα επιφανειακά φύκη. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνεται υπέρμετρα ο πληθυσμός των φυκών, γεγονός που οδηγεί σε θάνατο των υδρόβιων φυτών και εν τέλει στην υποβάθμιση της ποιότητας του νερού.
Παρόμοια προβλήματα παρουσιάζονται και σε ανώτερους οργανισμούς, όπως οι θαλάσσιες χελώνες, οι οποίες προσανατολίζονται προς τη θάλασσα κατευθυνόμενες προς το φως, συμπεριφορά η οποία διαφοροποιείται στην παρουσία έντονου φωτός στην παραλία.
Έρευνα-Παρουσίαση:
Δρ Ανδρέας Χατζηχαμπής & Δρ Δήμητρα Παρασκευά-Χατζηχαμπή, Βιολόγοι – Περιβαλλοντολόγοι,
Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (www.kykpee.org) Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού
