Βαθιά στο άνυδρο εσωτερικό του Ομάν, η αρχαία πόλη-όαση Μπαχλά πλημμυρίζει από μύθους για καμηλοφάγους, ύαινες με στόμα φωτιάς και ανθρώπους που μεταμορφώνονται σε γαϊδούρια – μια φήμη μαγείας και μυστηρίου που διατηρείται μέχρι σήμερα.
Ορισμένοι προληπτικοί Ομανίτες εξακολουθούν να αποφεύγουν τον απομονωμένο οικισμό της ερήμου εξαιτίας των ιστοριών για τα «τζίνι», τα πνεύματα που αποτελούν μέρος της αραβικής λαογραφίας από την εποχή πριν από την αυγή του Ισλάμ.
Η Μπαχλά, μια ήσυχη πόλη με φοινικόδεντρα και απόκοσμα, εγκαταλελειμμένα σπίτια από λασπότουβλα, βρίσκεται περίπου 200 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας Μουσκάτ στο κυβερνείο Αλ Ντακίλια, με μια επιβλητική διπλή αψίδα στην είσοδό της.
Εδώ, σε έναν από τους παλαιότερους κατοικημένους οικισμούς του Ομάν, η πίστη είναι σταθερή στα τζίνι, τα οποία περιγράφονται ως υπερφυσικά όντα που διαφέρουν από τους ανθρώπους και τους αγγέλους και ζουν μαζί με την ανθρωπότητα.
«Πιστεύουμε ότι τα τζίνι συγκαταλέγονται στα δημιουργήματα του Θεού… οπότε δεν είναι παράξενο», δήλωσε ο ξεναγός Χαμάντ Αλ Ραμπανί στο μεσαιωνικό φρούριο της Μπαχλά, που αποτελεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.
Μαγικές ιστορίες διαπερνούν την Μπαχλά, συμπεριλαμβανομένου του δημοφιλούς μύθου ότι υπερφυσικές δυνάμεις έχτισαν το τείχος μήκους 13 χιλιομέτρων γύρω από την πόλη σε μία μόνο νύχτα, για να την προστατεύσουν από τους εισβολείς.
«Ο θρύλος μιλάει για δύο αδελφές, και οι δύο τζίνι, η μία από τις οποίες έχτισε το τείχος για προστασία και η άλλη που δημιούργησε ένα αρχαίο αρδευτικό σύστημα για τη γεωργία», δήλωσε ο 55χρονος Ραμπανί.
«Το μυαλό σου δεν μπορούσε να το αντέξει»
Η έννοια των τζίνι προϋπήρχε του Ισλάμ, αλλά οι περιγραφές των πνευμάτων εμφανίζονται στα ισλαμικά κείμενα, τα οποία τα ανακηρύσσουν τα υποκείμενα του Θεού.
Λίγα μέρη, ωστόσο, συνδέονται τόσο έντονα με τα τζίνι όσο η Μπαχλά, όπου «ακούγονται ιστορίες για άνδρες που ξαφνικά μεταμορφώνονται σε γαϊδούρια και άλλα ζώα», δήλωσε ο Ραμπανί.
Μια ηλικιωμένη γυναίκα άκουγε συχνά κάποιον να αρμέγει την αγελάδα της μετά τα μεσάνυχτα, είπε. Όποτε όμως πήγαινε να ελέγξει, δεν έβρισκε κανέναν εκεί.
«Ακούς αλλά δεν βλέπεις ποτέ, γιατί το μυαλό σου δεν μπορούσε να το αντέξει».
Στη παλιά αγορά της Μπαχλά, καθώς η σιωπή κατεβαίνει μετά τις μεσημεριανές προσευχές, ορισμένοι κάτοικοι είναι ανήσυχοι συζητώντας τη φήμη της πόλης για τα πνεύματα, φοβούμενοι ότι μπορεί να αμαυρώσει την εικόνα της.
Όμως, ο Μοχάμαντ αλ-Χασέμι, ένας εβδομηντάρης κάτοικος της Μπαχλά, δήλωσε ότι το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του έχει διαμορφωθεί από υπερφυσικές πεποιθήσεις.
Ως παιδί του διηγούνταν ιστορίες για ύαινες που πεινούσαν για καμήλες και είχαν στόματα από φλόγες που περιπλανιόντουσαν στην έρημο τη νύχτα.
«Μας προειδοποιούσαν να μην βγαίνουμε έξω μετά το ηλιοβασίλεμα εξαιτίας της μαγείας», δήλωσε στο AFP σε ένα κλιματιζόμενο σούπερ μάρκετ.
Πυρκαγιές φάντασμα
Η προφορική λαϊκή παράδοση και ορισμένα αρχαία κείμενα λένε ότι τα τζίνι είναι κοινά στα πέρατα της Αραβικής Χερσονήσου, σύμφωνα με τον Αλί Ολόμι, καθηγητή ισλαμικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Loyola Marymount στο Λος Άντζελες.
Το Ομάν και η γειτονική Υεμένη, οι νοτιότερες χώρες της χερσονήσου, «και οι δύο κερδίζουν τη φήμη όχι μόνο ως αρχαία μέρη με μεγάλη ιστορική σημασία, αλλά και ως χώρες των τζιν», είπε.
«Στην Μπαχλά, υπάρχουν ιστορίες για φωτιές και πυρκαγιές-φαντάσματα, ζωντανές καταιγίδες της ερήμου, ακόμη και για οικοδομήματα που χτίστηκαν από υπερφυσικές δυνάμεις», δήλωσε ο Ολόμι, ο οποίος ειδικεύεται στον ισλαμικό εσωτερισμό και την αστρολογία.
Εν μέρει ο λόγος που η Μπαχλά είναι γεμάτη από τέτοιες ιστορίες είναι ότι ήταν ένα απομακρυσμένο φυλάκιο στην αρχαιότητα, περιτριγυρισμένο από την έρημο και τα δραματικά βουνά Χατζάρ.
«Η παρουσία των τζιν σε μέρη όπως η Μπαχλά μπορεί να μας πει πολλά για την ιστορία και τον πολιτισμό της Αραβικής Χερσονήσου», δήλωσε ο Ολόμι.
«Πρόκειται για την ιστορία ενός λαού που ζει σε απομακρυσμένους οικισμούς, οι οποίοι συνδέονται επισφαλώς με άλλους ανθρώπινους οικισμούς και οι οποίοι αισθάνονται έντονα την παρουσία της φύσης γύρω τους».
Μεταξύ των νεότερων Ομανιτών, ωστόσο, δεν είναι όλοι πεπεισμένοι για τα τζίνι, συμπεριλαμβανομένου του Μαζέν Αλ Χατέρι, ενός 24χρονου καθηγητή μαθηματικών στην Μπαχλά.
«Αυτές είναι απλώς ιστορίες που μας είπαν οι παππούδες μας», είπε σε ένα καφέ στη παλιά αγορά. «Δεν ξέρουμε αν είναι σωστές ή λάθος».
Όμως, ο Χασάν, ένας 30χρονος που ζει στο Μουσκάτ, δήλωσε ότι οι υποψίες για τη Μπαχλά παραμένουν παρόλα αυτά κοινός τόπος.
«Η οικογένειά μου δεν θα με άφηνε ποτέ να φύγω», είπε, ζητώντας να χρησιμοποιήσει μόνο το μικρό του όνομα για να προστατεύσει την ιδιωτική του ζωή.
«Οι φήμες λένε ότι είναι μια πόλη των τζιν, όπου ζουν και έχουν μεγαλύτερη ελευθερία».
Πηγή: AFP
