Τον Οκτώβριο του 1931, μια αυθόρμητη λαϊκή έκφραση οργής, μια μαζική εξέγερση εναντίον των Βρετανών, η πρώτη δυναμική αντίσταση του υπόδουλου κυπριακού λαού στους αποικιοκράτες καταπιεστές του, θα καταγραφεί στην Ιστορία ως τα Οκτωβριανά. Η εξέγερση θα κοστίσει εννέα ζωές και πολλούς τραυματισμούς. Και θα σηματοδοτήσει μια μακρά περίοδο υποδούλωσης, αμφισβήτησης και συστηματικής προσπάθειας αλλοίωσης από τους Βρετανούς της ταυτότητας, της παιδείας, της παράδοσης και του πολιτισμού των Κυπρίων.

Από τις 21 έως τις 28 Οκτωβρίου του 1931 ο λαός της Κύπρου διεκδίκησε αυθόρμητα τα δίκαιά του. Στην Ελλάδα, ο κόσμος στάθηκε στο πλευρό των Κυπρίων αλλά η ηγεσία είχε άλλη γνώμη… Ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος ανακάλεσε στην Αθήνα τον Γενικό Πρόξενο στην Κύπρο και συνέταξε «αγανακτισμένος», όπως έγραφε, μνημόνιο προς τον Άγγλο πρεσβευτή στην Αθήνα, για να κατευνάσει τον θυμό των αποικιοκρατών. Για μία ακόμη φορά, οι εκλεγμένοι ηγέτες βρέθηκαν, ως μη όφειλαν, σε πλήρη δυσαρμονία με αυτό που οι λαοί θεωρούσαν δίκαιο.

Μετά τα Οκτωβριανά, το κυπριακό ζήτημα διεθνοποιήθηκε, αλλά ο κυπριακός ελληνισμός πλήρωσε πολύ ακριβά την εξέγερσή του. Η Κύπρος έζησε για εννιά χρόνια την περιβόητη «Παλμεροκρατία», μια από τις σκληρότερες δικτατορίες. Ωστόσο τα Οκτωβριανά δεν παύουν να είναι τόσο σημαντικά όσο θα είναι πάντα τα δίκαια των ανθρώπων και οι διεκδικήσεις των λαών απέναντι στους δυνάστες.

Επιμέλεια – Παρουσίαση: Ειρήνη Λαλάκη