Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) αναγνωρίζει τις ισχυρές δημοσιονομικές και οικονομικές επιδόσεις της Κύπρου για το 2024, επισημαίνοντας την επίτευξη δημοσιονομικού πλεονάσματος 4,3% του ΑΕΠ και τη μείωση του δημόσιου χρέους στο 65% του ΑΕΠ. Ωστόσο, καλεί τις κυπριακές αρχές να αποφύγουν μέτρα που ενδέχεται να εντείνουν τις πληθωριστικές πιέσεις ή να περιορίσουν τη δυνατότητα για μελλοντικές δαπάνες.
Στην ετήσια έκθεσή του για την κυπριακή οικονομία, το ΔΝΤ σημειώνει ότι η Κύπρος κατέγραψε έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στη ζώνη του ευρώ το 2024 (3,4%), κυρίως χάρη στην ισχυρή απόδοση του τουρισμού, την ανάπτυξη του τομέα πληροφορικής και επικοινωνιών και την ανθεκτική εγχώρια κατανάλωση. Παράλληλα, όμως, εντοπίζει ενδείξεις υπερθέρμανσης.
Για το 2025, το ΔΝΤ προβλέπει επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης στο 2,5%, με σταθεροποίηση γύρω στο 3% μεσοπρόθεσμα, καθώς η κυπριακή οικονομία μετατοπίζεται από την κατανάλωση στις επενδύσεις. Ο πληθωρισμός, που υποχώρησε στο 2,1% τον Μάρτιο, αναμένεται να σταθεροποιηθεί στο 2% μέχρι το τέλος του έτους, υποστηριζόμενος από τη μείωση των τιμών ενέργειας και τη γενικότερη επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας.
Το Ταμείο προειδοποιεί ότι ενδεχόμενη χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής ή περαιτέρω πιέσεις στους μισθούς –ιδίως στον δημόσιο τομέα– θα μπορούσαν να επαναφέρουν πληθωριστικούς κινδύνους. Επισημαίνει επίσης ότι οι βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι για την οικονομία είναι καθοδικοί, λόγω των διεθνών εμπορικών εντάσεων και της γεωπολιτικής αβεβαιότητας, ενώ οι μακροπρόθεσμες προοπτικές παραμένουν σχετικά ισορροπημένες, υπό την προϋπόθεση ότι θα συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις.
Το ΔΝΤ αναγνωρίζει την «αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα» της κυπριακής οικονομίας, με ισχυρές εξαγωγές υπηρεσιών, ισχυρή εγχώρια ζήτηση και περιορισμένη προσφορά στην αγορά εργασίας, γεγονός που διατηρεί την ανεργία σε χαμηλά επίπεδα. Ωστόσο, διαπιστώνει ενδείξεις υπερθέρμανσης, λόγω της αύξησης των μισθών και των περιορισμών στο διεθνές εμπόριο. Επίσης, εκφράζει ανησυχία για το αυξημένο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών και σημειώνει ότι η εξωτερική θέση της χώρας παραμένει ασθενέστερη σε σύγκριση με τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη.
Σύμφωνα με την έκθεση, το δημοσιονομικό πλεόνασμα ανήλθε στο 4,3% του ΑΕΠ το 2024, ενώ το πρωτογενές πλεόνασμα διαμορφώθηκε στο 5,6%. Το δημόσιο χρέος μειώθηκε αισθητά στο 65% του ΑΕΠ, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα της χώρας απέναντι σε μελλοντικά σοκ και ενδυναμώνοντας την εμπιστοσύνη των αγορών.
Το ΔΝΤ καλεί τις αρχές να συνεχίσουν να δίνουν προτεραιότητα στη μείωση του χρέους, ώστε να διατηρηθεί ένα ισχυρό δημοσιονομικό απόθεμα. Τονίζει την ανάγκη αποφυγής νέων μέτρων που θα οδηγούσαν σε δημοσιονομική χαλάρωση, όπως αυξήσεις σε κοινωνικές παροχές ή στους μισθούς του δημόσιου τομέα. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην ανάγκη αποφυγής αυξήσεων στην ΑΤΑ ή επιπρόσθετων έκτακτων απολαβών.
Το ΔΝΤ χαιρετίζει τη δέσμευση της κυβέρνησης για διατήρηση πλεονασμάτων έως το 2028, στο πλαίσιο του νέου ευρωπαϊκού πλαισίου δημοσιονομικής διακυβέρνησης. Παράλληλα, προειδοποιεί ότι οι αυξανόμενες δημοσιονομικές ανάγκες για το κλίμα, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τη γήρανση του πληθυσμού περιορίζουν τα περιθώρια για περαιτέρω χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής.
Σε ό,τι αφορά τον τραπεζικό τομέα, το ΔΝΤ τον χαρακτηρίζει ισχυρό, με υψηλά επίπεδα κεφαλαίων και ρευστότητας και ιστορικά υψηλή κερδοφορία. Παρά τα υψηλά επιτόκια, η ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων συνεχίζει να βελτιώνεται, ως αποτέλεσμα της ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης.
Ωστόσο, επισημαίνει την ανάγκη διαρκούς επαγρύπνησης, ιδιαίτερα στον τομέα των ακινήτων. Παρότι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) έχουν μειωθεί σημαντικά και απομακρυνθεί από τον τραπεζικό τομέα, εξακολουθούν να παραμένουν σε υψηλά απόλυτα επίπεδα. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι η πλήρης εφαρμογή του πλαισίου εκποιήσεων και η επιτυχής υλοποίηση του σχεδίου «ενοίκιο αντί δόσης» θα επιταχύνουν την εκκαθάριση των ΜΕΔ, απελευθερώνοντας εγχώριους χρηματοδοτικούς πόρους.
Το Ταμείο υπογραμμίζει την ανάγκη διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για τη στήριξη της μελλοντικής ανάπτυξης της Κύπρου, καθώς η χώρα μεταβαίνει σε ένα νέο μοντέλο με επίκεντρο τις επενδύσεις.
Στον ενεργειακό τομέα, τονίζει την ανάγκη ταχείας ολοκλήρωσης του τερματικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και της ηλεκτρικής διασύνδεσης, με στόχο τη μείωση του κόστους ενέργειας, την ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού και την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το κλίμα. Χαιρετίζει επίσης τη δρομολόγηση της πράσινης φορολογίας και την ενίσχυση του ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Τέλος, το ΔΝΤ θεωρεί κρίσιμη τη διατήρηση ενός ισχυρού πλαισίου για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος (AML), με στόχο την προστασία της φήμης και της ασφάλειας του χρηματοοικονομικού συστήματος της Κύπρου. Χαιρετίζει τις εντεινόμενες προσπάθειες για την ενίσχυση της εποπτείας στον τομέα αυτό και τη σχεδιαζόμενη δημιουργία Εθνικής Μονάδας Εφαρμογής Κυρώσεων στο Υπουργείο Οικονομικών.