Προειδοποιητική επιστολή στην Κύπρο καλώντας την να συμμορφωθεί με απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ σχετικά με την πλημμελή εφαρμογή της οδηγίας για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων έστειλε η Κομισιόν.
Η διαδικασία θα μπορούσε να οδηγήσει σε χρηματοοικονομικές κυρώσεις κατά της χώρας αν δεν υπάρξει διόρθωση εντός δύο μηνών.
Η συγκεκριμένη διαδικασία επί παραβάσει περιλαμβάνεται στη δέσμη παραβάσεων Απριλίου της Κομισιόν, η οποία περιέχει επίσης αποφάσεις για αποστολή αιτιολογημένης γνώμης στην Κύπρο και άλλα κράτη μέλη σε σχέση με την κατάρτιση θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων και την πλήρη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των κανόνων για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους γονείς και τους φροντιστές. Στο πακέτο περιλαμβάνονται ακόμα προειδοποιητικές επιστολές για τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο της οδηγίας για τους εποχικούς εργαζομένους και της οδηγίας Euratom για τα βασικά πρότυπα ασφαλείας.
Πιο συγκεκριμένα όσον αφορά την πρώτη υπόθεση, η Κομισιόν αποφάσισε να αποστείλει προειδοποιητική επιστολή στην Κύπρο [INFR(2017)2046], επειδή δεν εκτέλεσε γρήγορα και αποτελεσματικά την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 5ης Μαρτίου 2020 (C-248/19) σχετικά με την πλημμελή εφαρμογή της οδηγίας για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων (οδηγία 91/271/ΕΟΚ).
Η εν λόγω οδηγία απαιτεί από τις πόλεις και τις κωμοπόλεις να συλλέγουν και να επεξεργάζονται κατάλληλα τα αστικά λύματα πριν από την απόρριψή τους στο περιβάλλον. Το Δικαστήριο της ΕΕ έκρινε στην απόφασή του ότι, σε 31 οικισμούς, η Κύπρος δεν μερίμνησε για τη συλλογή όλων των αστικών υδάτων ούτε διασφάλισε ότι τα αστικά λύματα που διοχετεύονται σε αποχετευτικά δίκτυα υποβάλλονται σε κατάλληλη επεξεργασία πριν από την απόρριψή τους. Προκειμένου να συμμορφωθεί με την απόφαση, η Κύπρος έχει δεσμευτεί να κατασκευάσει δίκτυα συλλογής ή νέους σταθμούς επεξεργασίας για όλους τους οικισμούς.
Όπως σημειώνει η Κομισιόν, μέχρι στιγμής έχει σημειωθεί πρόοδος σε δύο οικισμούς, όπου πλέον τα αστικά λύματα συλλέγονται και υποβάλλονται σε επεξεργασία. Ωστόσο, οι υπόλοιποι 29 οικισμοί εξακολουθούν να μη συμμορφώνονται με τους κανόνες της ΕΕ. Οι κατασκευαστικές εργασίες έχουν ξεκινήσει μόνο σε 13 οικισμούς (αναμένεται να επιτευχθεί συμμόρφωση στο τέλος του 2023), ενώ για τους υπόλοιπους 16 οικισμούς η συμμόρφωση αναμένεται να επιτευχθεί έως το 2029.
Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αποστέλλει προειδοποιητική επιστολή βάσει του άρθρου 260 της ΣΛΕΕ στην Κύπρο, η οποία έχει προθεσμία δύο μηνών για να διορθώσει την κατάσταση. Διαφορετικά, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει εκ νέου την υπόθεση στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης προτείνοντας την επιβολή χρηματοοικονομικών κυρώσεων στην Κύπρο.
Η προειδοποιητική επιστολή είναι συνήθως το πρώτο βήμα σε μια διαδικασία επί παραβάσει, ενώ αν δεν υπάρξει συμμόρφωση ακολουθεί η αποστολή αιτιολογημένης γνώμης. Το τελικό βήμα στην διαδικασία είναι η παραπομπή στο Δικαστήριο της ΕΕ.
Το πακέτο Απριλίου περιλαμβάνει ακόμα την απόφαση κλεισίματος επτά διαδικασιών επί παραβάσει που αφορούν την Κύπρο. Η διαδικασία επί παραβάσει που αφορά το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα και ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2020 με προειδοποιητική επιστολή και συνεχίστηκε τον Ιούνιο του 2021 με αιτιολογημένη γνώμη παραμένει ανοιχτή.
Θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός
Η Κύπρος είναι επίσης ένα από πέντε κράτη μέλη (μαζί με τη Βουλγαρία, την Ελλάδα, την Ιταλία και τη Ρουμανία) στα οποία αποστέλλεται αιτιολογημένη γνώμη [INFR(2021)2227] επειδή δεν εξασφάλισαν την ορθή μεταφορά στο εθνικό δίκαιο της οδηγίας 2014/89/ΕΕ περί θεσπίσεως πλαισίου για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό.
Η οδηγία καθορίζει κοινή προσέγγιση για τα κράτη μέλη της ΕΕ όσον αφορά τον σχεδιασμό των θαλάσσιων περιοχών τους. Ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός αποσκοπεί στην οργάνωση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στις θαλάσσιες περιοχές κατά τέτοιον τρόπο ώστε να επιτυγχάνονται διάφοροι οικολογικοί, οικονομικοί και κοινωνικοί στόχοι. Σε αυτούς τους στόχους συγκαταλέγονται η ανάπτυξη βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας, η βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων και η διατήρηση υγιών θαλάσσιων οικοσυστημάτων και βιοποικιλότητας.
Η οδηγία απαιτεί από τα παράκτια κράτη μέλη της ΕΕ να καταρτίσουν θαλάσσια χωροταξικά σχέδια το αργότερο έως τις 31 Μαρτίου 2021 και να υποβάλουν αντίγραφα των σχεδίων στην Επιτροπή και στα άλλα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη εντός τριών μηνών από τη δημοσίευσή τους.
Ωστόσο, η Βουλγαρία, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Κύπρος και η Ρουμανία εξακολουθούν να μην έχουν καταρτίσει θαλάσσια χωροταξικά σχέδια και να μην της έχουν διαβιβάσει σχετικά αντίγραφα. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή αποφάσισε να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη στα εν λόγω κράτη μέλη, τα οποία έχουν πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν και να λάβουν τα αναγκαία μέτρα για να άρουν τις ελλείψεις που επισημάνθηκαν. Διαφορετικά, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να παραπέμψει τις υποθέσεις στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής
Η Επιτροπή απέστειλε ακόμα αιτιολογημένη γνώμη στην Κύπρο και ακόμα 10 κράτη μέλη επειδή δεν κοινοποίησαν τα εθνικά μέτρα για την πλήρη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των δικαιωμάτων που θεσπίζει η ΕΕ σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής για τους γονείς και τους φροντιστές [οδηγία (ΕΕ) 2019/1158]. Οι άλλες χώρες τις οποίες αφορά η απόφαση είναι το Βέλγιο, η Τσεχία, η Ιρλανδία, η Ελλάδα, η Ισπανία, η Γαλλία, η Κροατία, το Λουξεμβούργο, η Αυστρία και η Σλοβενία.
Σκοπός της οδηγίας είναι η προώθηση της ίσης συμμετοχής ανδρών και γυναικών στην αγορά εργασίας, ενθαρρύνοντας την ίση κατανομή των ευθυνών φροντίδας μεταξύ των γονέων. Διασφαλίζει ότι οι πατέρες έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν άδεια πατρότητας τουλάχιστον δέκα εργάσιμων ημερών κατά χρονικό διάστημα κοντά στη γέννηση του παιδιού. Η οδηγία θεσπίζει επίσης τουλάχιστον τέσσερις μήνες γονικής άδειας, εκ των οποίων τουλάχιστον οι δύο μήνες θα είναι αμειβόμενοι και μη μεταβιβάσιμοι μεταξύ των γονέων. Προβλέπει άδεια φροντίδας πέντε εργάσιμων ημερών κατ’ έτος με σκοπό την παροχή προσωπικής φροντίδας ή υποστήριξης σε συγγενή ή άτομο που ζει στο ίδιο νοικοκυριό. Επιπλέον, παρέχει στο σύνολο των φροντιστών και των εργαζόμενων γονέων με παιδιά ηλικίας έως οκτώ ετών το δικαίωμα να ζητούν ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας.
Η προθεσμία μεταφοράς της εν λόγω οδηγίας στο εθνικό δίκαιο έληξε στις 2 Αυγούστου 2022. Στις 21 Σεπτεμβρίου 2022 η Επιτροπή απέστειλε προειδοποιητική επιστολή σε 19 κράτη μέλη, επειδή δεν κοινοποίησαν μέτρα για τη μεταφορά της εν λόγω οδηγίας στο εθνικό δίκαιο. Η Επιτροπή, αφού εξέτασε τις απαντήσεις τους, διαπίστωσε ότι η οδηγία εξακολουθεί να μην έχει μεταφερθεί πλήρως στο εθνικό δίκαιο 11 κρατών μελών και, ως εκ τούτου, αποφάσισε να προβεί στο επόμενο βήμα της διαδικασίας επί παραβάσει με την αποστολή αιτιολογημένης γνώμης σε αυτά.
Τα εν λόγω κράτη μέλη έχουν πλέον προθεσμία δύο μηνών για να λάβουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου να συμμορφωθούν με την αιτιολογημένη γνώμη. Διαφορετικά, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να τα παραπέμψει στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Εποχικοί εργαζόμενοι τρίτων χωρών
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άνοιξε διαδικασία επί παραβάσει με την αποστολή προειδοποιητικής επιστολής σε μια σειρά από χώρες, μεταξύ τους και την Κύπρο [INFR(2023)2018], επειδή δεν μετέφεραν πλήρως στο εθνικό δίκαιο όλες τις διατάξεις της οδηγίας για τους εποχικούς εργαζομένους (οδηγία 2014/36/ΕΕ). Τα άλλα κράτη μέλη που αφορά η απόφαση είναι το Βέλγιο, η Βουλγαρία, η Γερμανία, η Εσθονία, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Λετονία, η Λιθουανία και το Λουξεμβούργο.
Η οδηγία αποσκοπεί στη διασφάλιση δίκαιων και διαφανών κανόνων για την εισδοχή εποχικών εργαζομένων από τρίτες χώρες στην ΕΕ. Σκοπός της είναι επίσης η παροχή αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας και διαβίωσης, ίσων δικαιωμάτων και επαρκούς προστασίας από την εκμετάλλευση. Όπως τονίζεται στην ανακοίνωση, η εξασφάλιση της πλήρους τήρησης της οδηγίας για τους εποχικούς εργαζομένους αποτελεί σημαντική προϋπόθεση για την προσέλκυση του αναγκαίου εποχικού εργατικού δυναμικού στην ΕΕ και δυνητικό παράγοντα για τη μείωση της παράτυπης μετανάστευσης.
Η Επιτροπή θεωρεί ότι τα κράτη μέλη που περιλαμβάνονται στην απόφαση έχουν μεταφέρει και/ή εφαρμόσει πλημμελώς ορισμένες υποχρεώσεις που απορρέουν από την οδηγία. Τα εν λόγω κράτη μέλη έχουν πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν στα επιχειρήματα της Επιτροπής. Εάν δεν λάβει ικανοποιητική απάντηση η Κομισιόν μπορεί να αποφασίσει να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη.
Προστασία από την ακτινοβολία
Τέλος, η Κομισιόν κινεί διαδικασία επί παραβάσει με την αποστολή προειδοποιητικής επιστολής στην Κύπρο [INFR(2023)2033] καθώς και στην Ιρλανδία και τη Γαλλία, λόγω πλημμελούς μεταφοράς στο εθνικό δίκαιο της αναθεωρημένης οδηγίας για τον καθορισμό βασικών προτύπων ασφαλείας (οδηγία 2013/59/Euratom του Συμβουλίου).
Η οδηγία, η οποία εκσυγχρονίζει και ενοποιεί την ενωσιακή νομοθεσία για την προστασία από την ακτινοβολία, καθορίζει βασικά πρότυπα ασφαλείας για την προστασία του κοινού, των εργαζομένων και των ασθενών έναντι των κινδύνων που προκύπτουν από την έκθεση σε ιοντίζουσες ακτινοβολίες. Επιπλέον, περιλαμβάνει διατάξεις για την ετοιμότητα και την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών, διατάξεις οι οποίες ενισχύθηκαν μετά το πυρηνικό ατύχημα της Φουκουσίμα.
Σε αυτά τα τρία κράτη μέλη, διαπιστώθηκε ότι η μεταφορά στο εθνικό δίκαιο δεν συμμορφωνόταν σε ορισμένους τομείς που καλύπτονται από την οδηγία. Τα ζητήματα συμμόρφωσης που εντόπισε η Επιτροπή είναι διαφορετικά για κάθε κράτος μέλος και αφορούν ειδικές απαιτήσεις της οδηγίας, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ιατρική και μη ιατρική έκθεση καθώς και την ετοιμότητα και αντίδραση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης· τα οικοδομικά υλικά που προκαλούν ανησυχία από άποψη ακτινοπροστασίας· τη διαχείριση έκθετων πηγών και τις εξουσίες που ανατίθενται στις αρμόδιες αρχές τους· καθώς και την παροχή πληροφοριών στους εργαζομένους και την επαγγελματική έκθεση.
Τα εν λόγω κράτη μέλη έχουν πλέον προθεσμία δύο μηνών για να απαντήσουν και να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις που εντοπίστηκαν από την Επιτροπή. Διαφορετικά, η Επιτροπή μπορεί να αποφασίσει να αποστείλει αιτιολογημένη γνώμη.
Πηγή: ΚΥΠΕ
