Την αβεβαιότητα που επικρατεί γύρω από το πλαίσιο των εκποιήσεων, αλλά και τις δυνητικές επιπτώσεις στις ευρύτερες προσπάθειες μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) περιγράφει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε έκθεσή της για τον 10ο μεταμνημονιακό έλεγχο της Κύπρου.
Η Κομισιόν αναφέρεται στις προτάσεις νόμου που είχαν κατατεθεί στη Βουλή στο πλαίσιο της συζήτησης του κρατικού προϋπολογισμού, την ώρα που οι αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου το 2019 είχαν ήδη επιφέρει αλλαγές σε βασικά συστατικά του πλαισίου που είχε θεσπιστεί το 2018.
«Τέτοιες προτάσεις αποτελούν πηγή ανησυχίας, καθώς θα αυξήσουν τη νομική αβεβαιότητα και θα αποδυναμώσουν ακόμη περισσότερο την πειθαρχία αποπληρωμής, θα παρεμποδίσουν τις προσπάθειες των τραπεζών για μείωση των ΜΕΔ και θα απειλήσουν την αντιμετώπιση των ΜΕΔ ευρύτερα», αναφέρει η Κομισιόν.
Ταυτόχρονα, η Κομισιόν επισημαίνει πως ένα σταθερό και λειτουργικό πλαίσιο εκποιήσεων αποτελεί βασικό συστατικό στοιχείο, προκειμένου να αποδώσουν οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης όπως την μετατροπή της κρατικής ΚΕΔΙΠΕΣ (της εναπομείνασας οντότητας μετά την πώληση της πρώην Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας) σε «κακή τράπεζα» για όλο το τραπεζικό σύστημα και την διευθέτηση των ΜΕΔ.
Μπορεί να χρειαστούν περαιτέρω προβλέψεις
Εξάλλου, για τις τράπεζες γενικότερα, η Κομισιόν αναγνωρίζει μεν πως το ποσοστό κάλυψης των ΜΕΔ είναι ψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, σημειώνοντας δε πως ίσως χρειαστούν περαιτέρω προβλέψεις.
«Ενώ ο συνολικός δείκτης κάλυψης συνεχίζει να υπερβαίνει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 44,9% (στο 45,9% η Κύπρος) στο τέλος του 2020, αυτό αντανακλά την σημαντικά χαμηλότερη ποιότητα των εναπομεινάντων ΜΕΔ (στην Κύπρο)», σημειώνει η Κομισιόν.
Επισημαίνει επίσης ότι ο δείκτης κάλυψης για τα δάνεια που βρίσκονται στο στάδιο 2 του χρηματοοικονομικού προτύπου αναφοράς (IFRS 9) βρίσκεται χαμηλά, σημειώνοντας πως ένας ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας κινδύνου είναι το ύψος των δανείων που εξέρχονται του μορατόριουμ καταβολής δόσεων και τα επίπεδα προβλέψεων.
Αν και αναγνωρίζει πως τα πρώτα σημάδια μετά το πέρας του μορατόριουμ είναι ενθαρρυντικά, «η προοπτική είναι αβέβαιη σε σχέση με την ροή νέων ΜΕΔ».
Προσοχή στην μετατροπή της ΚΕΔΙΠΕΣ σε «κακή τράπεζα»
Εξάλλου, αναφορικά με την προγραμματιζόμενη πώληση εξυπηρετούμενων ή ενήμερων δανείων από την ΚΕΔΙΠΕΣ, ύψους €1 δις, γνωστό και ως «Λήδρα», η Κομισιόν σημειώνει ότι προγραμματίζεται να γίνει σε δόσεις αρχής γενομένης από το 2ο τρίμηνο του 2021.
Σε σχέση με την πρόθεση της κυβέρνησης να επεκτείνει την εντολή της ΚΕΔΙΠΕΣ ως φορέα διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων για όλο το τραπεζικό σύστημα, με την αγορά ΜΕΔ με εξασφάλιση κύρια κατοικία ή μικρή επαγγελματική στέγη από τις τράπεζες, η Κομισιόν σημειώνει πως η επίλυση αυτών των κόκκινων δανείων θα γίνει κυρίως μέσω της υλοποίησης σχεδίου ενοικίου έναντι υποθήκης (mortgage to rent).
«Τέτοιες πρωτοβουλίες χρειάζεται να σχεδιαστούν και να αξιολογηθούν προσεκτικά, να ελαχιστοποιούν τον δημοσιονομικό αντίκτυπο και να μετριάζουν τους κινδύνους και τις ανησυχίες για την γενικότερη πειθαρχία αποπληρωμής (περιλαμβανομένου του ηθικού κινδύνου και τους στρατηγικούς κακοπληρωτές), αναφέρουν οι τεχνοκράτες της Κομισιόν.
