*Φωτογραφία: Περιοδικό “Γαστρονόμος”, Χριστίνα Γεωργιάδου, Νίκος Καρανικόλας.
Τις πρώτες ημέρες του Ιουνίου του 2025 όλοι διαβάσαμε ξαφνικά την είδηση για την απόφαση αιγυπτιακού δικαστηρίου σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Μονής του Σινά. Οι παράμετροι της είδησης πολλές και δυσερμήνευτες. Εμείς όμως εδώ, στο Εξ αφορμής, θα πάρουμε σήμερα… την αφορμή για να θυμηθούμε ότι η Μονή Αγίας Αικατερίνης στο όρος Σινά της Αιγύπτου, εκτός από όλα τα άλλα, θεωρείται διαθρησκευτικό παγκόσμιο σύμβολο πολιτισμού, είναι μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, λειτουργεί αδιαλείπτως επί 15 αιώνες, διαθέτει την πλουσιότερη και σημαντικότερη παγκοσμίως συλλογή φορητών εικόνων που χρονολογούνται από τον 6ο αιώνα, και βέβαια έχει μία από τις αρχαιότερες και σπουδαιότερες βιβλιοθήκες του κόσμου. Διαβάζω πως διατηρεί την δεύτερη μεγαλύτερη συλλογή χειρογράφων μετά από αυτή του Βατικανού, με περισσότερα από 6.000 χειρόγραφα στα ελληνικά, παλαιστινιακά, αραμαϊκά, σερβικά, συριακά, αραβικά, γεωργιανά, αρμενικά και παλαιοαιθιοπικά…
Στη βιβλιοθήκη της Μονής του Σινά υπάρχουν πάπυροι, περγαμηνές και σπάνια χειρόγραφα, η μελέτη των οποίων μας έχει δώσει πολύτιμες γνώσεις για την εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας και γραφής από τον 4ο αιώνα μέχρι και την εφεύρεση της τυπογραφίας. Διαβάζω ακόμα πως η Μονή του Σινά συνδέθηκε στους αιώνες στενά και με την Κύπρο, γεγονός που αποδεικνύεται, εκτός από τα τρία μοναστήρια που συνδέονται με τη Μονή, αποδεικνύεται και από τα πολλά τοπωνύμια που υποδηλώνουν ότι κάποτε οι περιοχές τους σχετίζονταν με τη Μονή του Σινά. Για παράδειγμα, κορυφή του Πενταδάκτυλου φέρει την ονομασία Σινά Όρος, ενώ κοντά στο χωριό Φλαμούδι, μια δεύτερη κορυφή ονομάζεται και αυτή Σινά Όρος. Επίσης, τοπωνύμια Σιναΐτικα συναντάμε ένα στην επαρχία Λευκωσίας, στα Λύμπια και δύο στην επαρχία Λεμεσού, στο Βουνί και την Ποταμιού. Επίσης, υπάρχει τοπωνύμιο Σιννόρος στον Άγιο Ηλία Καρπασίας και στο Νέο Χωριό της Πάφου.
Αυτές οι ελάχιστες πληροφορίες για τη Μονή Σινά και η επικαιρότητα μας οδήγησαν όμως πολλά χρόνια πίσω: στο 1927, όταν ο Νίκος Καζαντζάκης ταξίδεψε στην Αίγυπτο, στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια, συνάντησε τον Καβάφη, είδε τις πυραμίδες, επισκέφθηκε και το Σινά, όπου παρέμεινε περίπου 15 ημέρες, όπως αναφέρει η επίσημη ιστοσελίδα του Μουσείου Καζαντζάκη. Το απομονωμένο μοναστήρι, που υψώνεται σαν φρούριο στη μέση της ερήμου, φαντάζει στα μάτια του σαν ένα ακόμη σύμβολο του ανθρώπινου αγώνα. Οι εντυπώσεις του αποτυπώθηκαν στην εφημερίδα «Ελεύθερος Λόγος», τον Απρίλιο του 1927. Και αυτό που θα διαβάσουμε είναι το κείμενο που έγραψε τότε ο Νίκος Καζαντζάκης για τη Μονή του Σινά, ένα κείμενο με τίτλο «Προς το θεοβάδιστον όρος Σινά ανάμεσα από την καυστική έρημο», το οποίο περιγράφει όσα είδε ο Νίκος Καζαντζάκης στη Μονή Σινά και όσα έγραψαν μέσα του σαν όνειρο. Ένα κείμενο που τελειώνει με μια αναφορά στον ξανθό Κυπριώτη διάκο Πολύκαρπο…
Επιμέλεια – Παρουσίαση: Ειρήνη Λαλάκη