Μετά από πολύωρες διαπραγματεύσεις, οι υπουργοί Εσωτερικών και Δικαιοσύνης της ΕΕ κατέληξαν σε συμφωνία, όσον αφορά τις δύο πρώτες νομοθεσίες οι οποίες θα διέπουν το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου, που θα οδηγηθεί για διαπραγματεύσεις και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Τα δύο νομοθετήματα τα οποία έλαβαν το πράσινο φως από το Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του Υπουργείου Εσωτερικών, αποτελούν το πρώτο βήμα, για τη θέσπιση ενοποιημένης μεταναστευτικής πολιτικής.
Ο κανονισμός για τη διαδικασία ασύλου θεσπίζει μια κοινή διαδικασία σε ολόκληρη την ΕΕ την οποία τα κράτη μέλη πρέπει να ακολουθούν όταν άνθρωποι ζητούν διεθνή προστασία. Εισάγεται στην ουσία, ένας ενιαίος μηχανισμός αλληλεγγύης, κατόπιν αιτημάτων και των χωρών πρώτης υποδοχής μεταναστών και προσφύγων όπως η Κύπρος και η Ελλάδα.
Τα κράτη μέλη, σύμφωνα με τους κανονισμούς, μπορούν να επιλέξουν να συνεισφέρουν είτε φιλοξενώντας αιτούντες άσυλο με τη διαδικασία της μετεγκατάστασης από άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, είτε με οικονομικές συνεισφορές ή εναλλακτικά μέτρα αλληλεγγύης. Σημειώνεται ότι ο ελάχιστος ετήσιος αριθμός για μετεγκαταστάσεις από κράτη μέλη πρώτης υποδοχής σε κράτη μέλη λιγότερο εκτεθειμένα σε αφίξεις μεταναστών, είναι 30.000 άτομα.
Εισάγονται επίσης υποχρεωτικές συνοριακές διαδικασίες, με σκοπό να αξιολογούνται με γοργούς ρυθμούς οι αιτήσεις ασύλου ατόμων που φθάνουν με διάφορους τρόπους στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.
Πιο συγκεκριμένα, η συμφωνία που θα είναι υποχρεωτική για όλα τα κράτη μέλη, κι όχι εθελοντική όπως ήταν μέχρι σήμερα, προβλέπει ότι η διαδικασία ασύλου ή επιστροφής δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 6 μήνες.
Στην παρέμβασή του κατά τη διάρκεια των εργασιών του Συμβουλίου, ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου αναφέρθηκε στις αυξημένες δυσκολίες που καλείται να αντιμετωπίσει η Κύπρος τα τελευταία έξι χρόνια.
Υπενθύμισε, παράλληλα, ότι η Κύπρος αναμένει την ολοκλήρωση του Σχεδίου Δράσης για την Ανατολική Μεσόγειο, ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες αποφόρτισης του συστήματος ασύλου της χώρας.
Σημειώνεται ότι παρά την αρχική απόρριψη της πρότασης από την Ελλάδα, εντέλει η Αθήνα στήριξε την πρόταση, ενώ υπέρ τοποθετήθηκε και η Κύπρος.
Η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον, έκανε λόγο για «ιστορική συμφωνία», η οποία αποδεικνύει ότι μεταξύ των χωρών της ΕΕ υπάρχει εμπιστοσύνη και πνεύμα συνεργασίας.