Οι Υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ συζήτησαν μια σειρά προϋποθέσεων βάσει των οποίων η ΕΕ θα αξιολογεί τη συμπεριφορά των Ταλιμπάν και θα αποφασίζει τον βαθμό εμπλοκής με τις αρχές που ελέγχουν αυτή τη στιγμή τη χώρα, δήλωσε ο Ύπατος Εκπρόσωπος για την Εξωτερική Πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ μιλώντας σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Σλοβένο ΥΠΕΞ Ανζέ Λόγκαρ.
Τα πέντε κριτήρια αφορούν: τον βαθμό στον οποίο οι Ταλιμπάν θα δεσμευτούν να μην επιτρέψουν στην εξαγωγή της τρομοκρατίας από τη χώρα, τον σεβασμό των ανθρωπινών δικαιωμάτων, ειδικά των γυναικών, του κράτους δικαίου και της ελευθερίας των ΜΜΕ, τη δημιουργία μιας χωρίς αποκλεισμούς κυβέρνησης που να εκπροσωπεί τους Αφγανούς μέσω πολιτικών διαπραγματεύσεων, την παροχή πλήρους πρόσβασης σε ανθρωπιστικές αποστολές στη βάση των αρχών και των προτύπων της ΕΕ και την τήρηση της δέσμευσης των Ταλιμπάν όπως επιτραπεί η αναχώρηση ξένων υπηκόων και Αφγανών που θέλουν να εγκαταλείψουν τη χώρα στη βάση του ψηφίσματος 2593 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Σύμφωνα με τον κ. Μπορέλ οι 27 ΥΠΕΞ επικεντρώθηκαν επίσης στο πώς θα πραγματοποιηθεί η εκκένωση όσων διατρέχουν κίνδυνο στο Αφγανιστάν και η ανακατανομή τους στα κράτη μέλη που έχουν εκφράσει την πρόθεση να τους παρέχουν προστασία, και στην προετοιμασία μιας πολυμερούς διεθνούς πλατφόρμας συνεργασίας με τους γείτονες του Αφγανιστάν με στόχο την προώθηση της σταθερότητας στην περιοχή.
Η συνέντευξη Τύπου πραγματοποιήθηκε μετά την ολοκλήρωση της συζήτησης των Υπουργών Εξωτερικών για την κατάσταση στο Αφγανιστάν, στο πλαίσιο της άτυπης συνάντησης (γνωστής ως Gymnich) που πραγματοποιείται την Πέμπτη και την Παρασκευή στη Λουμπλιάνα, υπό την αιγίδα της Σλοβενικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ. Η άτυπη συνάντηση συνεχίζεται και το απόγευμα της Παρασκευής, εστιάζοντας στα άλλα θέματα της ατζέντας
Όπως σημείωσε ο κ. Μπορέλ ήταν μια έντονη συζήτηση, κατά την οποία οι 27 Υπουργοί Εξωτερικών αποφάσισαν, αντί να αφιερώσουν ολόκληρο το Gymnich στο Αφγανιστάν όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί, να επικεντρωθούν στα επείγοντα ζητήματα.
Σύμφωνα με τον κ. Μπορέλ η κατάσταση στο Αφγανιστάν είναι ένα «πολυεδρικό» θέμα καθώς περιλαμβάνει την αξιολόγηση της τρέχουσας κατάστασης, την άντληση διδαγμάτων όσον αφορά τη διαχείριση διαδικασιών οικοδόμησης κρατών και θεσμών (state building) και τις σχέσεις με την ΕΕ. Ωστόσο προς το παρόν οι ΥΠΕΞ επέλεξαν να επικεντρωθούν στα επείγοντα ζητήματα.
Η συζήτηση, η οποία δεν κατέληξε σε επίσημα συμπεράσματα σύμφωνα με τον κ. Μπορέλ κινήθηκε σε τρεις πυλώνες: τις προϋποθέσεις για την όποια εμπλοκή της ΕΕ με τους Ταλιμπάν, την προσπάθεια εκκένωσης όσων παραμένουν στο Αφγανιστάν και βρίσκονται σε κίνδυνο, και την οικοδόμηση πολυμερούς συνεργασίας με τους γείτονες της χώρας για σταθεροποίηση της περιοχής.
Όπως σημείωσε ο Σλοβένος ΥΠΕΞ στη δική του παρέμβαση, ο τρίτος πυλώνας αφορά επίσης το πώς θα αποφευχθεί η δημιουργία νέων μεταναστευτικών ροών, ανάλογων με αυτούς που αντιμετώπισε η ΕΕ το 2015.
Σε σχέση με την εμπλοκή με τους Ταλιμπάν, ο κ. Μπορέλ τόνισε πως «εμπλοκή με τη νέα κυβέρνηση δεν σημαίνει αναγνώριση» και έκανε λόγο για «επιχειρησιακή εμπλοκή» η οποία θα εξαρτηθεί από την συμπεριφορά των Ταλιμπάν σε σχέση με τα πέντε κριτήρια που συζητήθηκαν (τρομοκρατία, ανθρώπινα δικαιώματα, διαπραγματεύσεις, ανθρωπιστική βοήθεια, αναχώρηση όσων το επιθυμούν).
Σε σχέση με τον δεύτερο πυλώνα, ο κ. Μπορέλ σημείωσε πως οι ΥΠΕΞ συζήτησαν, λαμβάνοντας υπόψη τις αποφάσεις του Συμβουλίου των Υπουργών Εσωτερικών της 31ης Αυγούστου, τις διαδικασίες εκκένωσης από τη χώρα ατόμων που συνεργάστηκαν με την ΕΕ ή κράτη μέλη, ή στήριξαν την δημοκρατική πορεία της χώρας, και επιθυμούν να ζητήσουν άσυλο.
Τα κράτη μέλη, σημείωσε, θα αποφασίσουν σε εθελοντική βάση σε πόσα άτομα θα παρέχουν άδεια διαμονής.
Ο κ. Μπορέλ επεσήμανε πως αυτή η συζήτηση δεν συνδέεται με την υποχρέωση των Ταλιμπάν να επιτρέψουν την ελεύθερη διακίνηση Αφγανών και ξένων πολιτών.
Όπως διευκρίνισε στη συνέχεια ο Σλοβένος ΥΠΕΞ, οι 27 εξουσιοδότησαν τον Ύπατο Εκπρόσωπο να συντονίσει τις διπλωματικές δραστηριότητες των κρατών μελών μέσω της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ) προς την κατεύθυνση της εκκένωσης Αφγανών που συνεργάστηκαν με τις χώρες της ΕΕ και ζητούν προστασία.
Ο κ. Μπορέλ εξήγησε πως η ΕΥΕΔ θα συντονίσει τις επαφές των κρατών μελών με τους Ταλιμπάν μέσω μιας κοινής παρουσίας της ΕΕ στη χώρα, όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες ασφαλείας.
Ο τρίτος πυλώνας κατά τον Ύπατο Εκπρόσωπο θα είναι ο συντονισμός της συνεργασίας με περιφερειακές δυνάμεις και άλλους διεθνείς εταίρους. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΕ θα προχωρήσει στη σύσταση μιας πολιτικής πλατφόρμας συνεργασίας (υπό την αιγίδα της ΕΥΕΔ) για συνεργασία με τις γειτονικές χώρες του Αφγανιστάν.
Η προσπάθεια αυτή θα βασιστεί στις υπάρχουσες σχέσεις της ΕΕ και των κρατών μελών με αυτές τις χώρες και θα επικεντρωθεί στη διαχείριση των ροών πληθυσμού από το Αφγανιστάν, την πρόληψη τυχόν εξάπλωσης της τρομοκρατίας και την καταπολέμηση του εμπορίου ναρκωτικών και της παράνομης διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων. Όπως είπε η ΕΕ θα συντονίσει τις προσπάθειες της με την ΕΕ και τους εταίρους της στους G7 και τους G20.
