Σημαντικά βήματα έχει κάνει η Κύπρος στην ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου για την πρόληψη της διαφθοράς και την προώθηση της διαφάνειας στην κεντρική κυβέρνηση και την Αστυνομία. Ωστόσο, η χώρα εξακολουθεί να έχει μπροστά της κρίσιμες εκκρεμότητες, όπως υπογραμμίζεται στην τελευταία έκθεση παρακολούθησης της Ομάδας Κρατών κατά της Διαφθοράς (GRECO) του Συμβουλίου της Ευρώπης, που δόθηκε στη δημοσιότητα σήμερα.
Σύμφωνα με την αξιολόγηση, από τις 22 συστάσεις που είχαν απευθυνθεί προς την Κύπρο, εφαρμόστηκαν πλήρως οι έξι, μερικώς οι δεκατρείς, ενώ τρεις παραμένουν ανεκπλήρωτες. Η GRECO αναγνωρίζει ότι έχουν υιοθετηθεί κώδικες δεοντολογίας για τα μέλη της κυβέρνησης και τους συνεργάτες τους, καθώς και ότι έχουν διοργανωθεί εκπαιδευτικές δράσεις από την Ανεξάρτητη Αρχή Κατά της Διαφθοράς, στο πλαίσιο ενίσχυσης της ακεραιότητας στη δημόσια διοίκηση. Ωστόσο, σημειώνεται ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν περιλαμβάνεται ακόμη στο σχετικό πλαίσιο.
Μεταξύ των θετικών εξελίξεων καταγράφεται επίσης η δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας δημόσιας διαβούλευσης για τα νομοσχέδια, η δημοσίευση κώδικα δεοντολογίας για την καλύτερη εφαρμογή του νόμου περί πρόσβασης σε πληροφορίες του δημόσιου τομέα, καθώς και η υιοθέτηση πρακτικού οδηγού για το lobbying. Παράλληλα, έχουν ενισχυθεί οι διαδικασίες οικονομικής γνωστοποίησης για τους ανώτατους αξιωματούχους, με μηχανισμούς παρακολούθησης και επιβολής, αν και η GRECO υπογραμμίζει την ανάγκη πιο συχνών και αναλυτικών αναφορών.
Η έκθεση θέτει στο επίκεντρο και την Αστυνομία, όπου αναγνωρίζει πρόοδο με την ενίσχυση του καθεστώτος γνωστοποίησης για τον Αρχηγό και τον Υπαρχηγό, τις νέες ρυθμίσεις προστασίας πληροφοριοδοτών και τη δημιουργία εσωτερικών και εξωτερικών καναλιών αναφοράς. Ωστόσο, διαπιστώνεται ότι χρειάζονται περαιτέρω μεταρρυθμίσεις για τη βελτίωση της λογοδοσίας, την ενίσχυση της διαφάνειας στις διαδικασίες επιλογής, προαγωγών και μεταθέσεων, καθώς και την ισόρροπη εκπροσώπηση των δύο φύλων στο σώμα.
Στις συστάσεις που παραμένουν σε εκκρεμότητα περιλαμβάνονται η ανάπτυξη συντονισμένης στρατηγικής πρόληψης της διαφθοράς με βάση την αξιολόγηση κινδύνου, η ενίσχυση της στελέχωσης της Αρχής Κατά της Διαφθοράς και η διευκόλυνση του έργου των φορέων εποπτείας. Η GRECO τονίζει επίσης ότι απαιτούνται βήματα για την ευρύτερη πρόσβαση του κοινού σε πληροφορίες και για την καθιέρωση πιο ξεκάθαρων κανόνων σχετικά με τις δραστηριότητες πρώην αξιωματούχων μετά την αποχώρησή τους από το αξίωμα.
Τέλος, η GRECO καλεί τις κυπριακές αρχές να υποβάλουν νέα στοιχεία για την πρόοδο εφαρμογής των εκκρεμών συστάσεων μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2026, επαναλαμβάνοντας τον ρόλο της ως μηχανισμού παρακολούθησης και στήριξης των χωρών-μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης στην καταπολέμηση της διαφθοράς.
Εκφράζει ικανοποίηση ο ΠτΔ
Την ιδιαίτερη ικανοποίησή του για τα αποτελέσματα εξέφρασε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, τονίζοντας ότι το συνολικό ποσοστό συμμόρφωσης ξεπερνά το 85%, σημαντικά υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Σε γραπτή του δήλωση, ο Πρόεδρος υπογράμμισε ότι η θετική αξιολόγηση της GRECO αποτυπώνει τις μεταρρυθμίσεις που προωθήθηκαν τα τελευταία χρόνια, όπως η ενίσχυση της Ανεξάρτητης Αρχής Κατά της Διαφθοράς, η θεσμοθέτηση Κωδίκων Δεοντολογίας, το αυστηρότερο πλαίσιο «πόθεν έσχες», καθώς και η λειτουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας δημόσιας διαβούλευσης.
Ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι η Έκθεση της GRECO έρχεται να ενισχύσει τα ευρήματα της Έκθεσης για το Κράτος Δικαίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υπογραμμίζοντας πως και οι δύο καταδεικνύουν ότι η Κύπρος προχωρά με σταθερότητα στην ενίσχυση της διαφάνειας και τη θωράκιση των θεσμών.
Τέλος, διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση παραμένει προσηλωμένη στη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, με στόχο την πλήρη υλοποίηση όλων των συστάσεων, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Η πρόληψη και καταπολέμηση της διαφθοράς δεν είναι στιγμιαία επιλογή, αλλά μια διαρκής συλλογική υποχρέωση. Ως Κυβέρνηση παραμένουμε προσηλωμένοι στη διαφάνεια, την ακεραιότητα και την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους θεσμούς».