Ο Ζαμπούκος, ή κουφοξυλιά, με το επιστημονικό όνομα Sambucus nigra L, είναι ένας μικρός φυλλοβόλος θάμνος ή μικρό δέντρο ύψους μέχρι 10 μ,. που βγάζει όμορφα λευκά άνθη από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούλιο.
Οι μικροί σφαιρικοί καρποί του έχουν χρώμα μαύρο-μπλε και συλλέγονται από τον Αύγουστο έως τον Σεπτέμβριο. Απαντάται στην Ευρώπη και στη δυτική Ασία. Στην Κύπρο μπορεί να το συναντήσει κανείς σε περιοχές με υψόμετρο από 0-1200 m είτε κατά μήκος ποταμών, είτε σε όρια χωραφιών, είτε και σε αυλές σπιτιών.
Οι θεραπευτικές ιδιότητές του έγιναν γνωστές από το 400 π.Χ. από τον Ιπποκράτη, ενώ ο Διοσκουρίδης αναφέρει ότι έφτιαχναν τσάι με τα φύλλα του Ζαμπούκου για την αντιμετώπιση των φλεγμάτων. Επίσης, κάποιες φαρμακευτικές ιδιότητες του φυτού αυτού, όπως ο καθαρισμός της χολής, αναφέρονται και στο Ιατροσοφικόν του Ιερομόναχου Μητροφάνους της Ιεράς Μονής Μαχαιρά (1924).
Στη σύγχρονη βοτανοθεραπεία, ο ζαμπούκος χρησιμοποιείται κυρίως για την αντιμετώπιση της γρίπης και των συμπτωμάτων της.
Επίσης, χρησιμοποιείται για την αντιοξειδωτική του δράση, για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού και αναπνευστικού συστήματος, για τη μείωση της χοληστερίνης, για τη βελτίωση της όρασης, την επανόρθωση του δέρματος, την αντιμετώπιση των βακτηριακών και ιογενών λοιμώξεων, για την αποτοξίνωση του οργανισμού και για τη μείωση του σωματικού βάρους.
Μια από τις δημοφιλέστερες χρήσεις του ζαμπούκου στην Κύπρο είναι το πλύσιμο ματιών με νερό, όπου μέσα είχαν βρασθεί άνθη ζαμπούκου, ώστε να ξεκουραστούν τα μάτια.
Αδιαμφισβήτητα, ο Ζαμπούκος μπορεί να θεωρηθεί ως ένα πολύ σημαντικό φυτό λόγω των αναρίθμητων θεραπευτικών του ιδιοτήτων.
Έρευνα-Παρουσίαση:
Δρ Ανδρέας Χατζηχαμπής & Δρ Δήμητρα Παρασκευά-Χατζηχαμπή, Βιολόγοι – Περιβαλλοντολόγοι, Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (www.kykpee.org) Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού
