Στα αμφίβια που μπορεί να συναντήσει κανείς στην Κύπρο περιλαμβάνονται 3 είδη βατράχων που στολίζουν με την ομορφιά και τη χάρη τους, τους κυπριακούς βιότοπους, ένα εκ των οποίων είναι ο βαλτόβιος βάτραχος.
Οι βαλτόβιοι βάτραχοι της Κύπρου ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό στη μορφολογία τους και είναι δύσκολο να εντοπιστούν κάποια εξωτερικά αναγνωριστικά χαρακτηριστικά τους, ωστόσο έχει προταθεί από ειδικούς επιστήμονες ότι εκπροσωπούν το γένος Rana.
Οι κυπριακοί βαλτόβιοι βάτραχοι είναι κάπως χοντροί και έχουν μακριά πίσω πόδια με πέντε δάκτυλα ενωμένα με μεμβράνη. Ενώ τα δύο μπροστινά τους άκρα έχουν τέσσερα ασύνδετα με μεμβράνη δάκτυλα. Παρατηρώντας κανείς έναν βαλτόβιο βάτραχο, θα παρατηρήσει τα μεγάλα μάτια του με οριζόντιες κόρες.
Αξίζει να αναφερθεί ότι, οι βαλτόβιοι βάτραχοι της Κύπρου παρουσιάζουν σημαντικές διακυμάνσεις χρώματος. Η πλάτη τους μπορεί να είναι είτε γκριζωπή είτε καφετιά είτε πράσινη. Μερικές φορές μπορεί να υπάρχουν μεγάλα σκουρόχρωμα σημάδια στην πλάτη και στα πίσω μέρη των ποδιών τους, αλλά μπορεί κανείς να εντοπίσει και βατράχους με εντελώς ομοιογενές χρώμα.
Στην Κύπρο μπορούμε να συναντήσουμε μεγάλες ομάδες βαλτόβιων βατράχων σε πολλές υδάτινες πηγές, όπως δεξαμενές, μικρές λίμνες, ρυάκια και χαντάκια. Συνήθως επιλέγουν να ζήσουν σε περιοχές με βράχους, καλαμιές και χόρτα παρά σε περιοχές με λάσπη, πιθανότατα λόγω της καλύτερης προστασίας από τη θήρευση και των πλουσιότερων τροφικών πόρων που τους παρέχουν αυτά τα ενδιαιτήματα.
Το ζευγάρωμα ξεκινά με την έναρξη της άνοιξης, με τα αρσενικά να καλούν τα θηλυκά για να ζευγαρώσουν. Ανάλογα με τη θερμοκρασία του νερού, τα αυγά γεννιούνται από τα μέσα Μαρτίου έως τα τέλη Μαΐου. Οι γυρίνοι χρειάζονται μια-δύο εβδομάδες για να εκκολαφθούν (ανάλογα με τη θερμοκρασία του νερού), κι έπειτα τα πρώτα βατράχια εμφανίζονται πλήρως μεταμορφωμένα προς το τέλος Ιουνίου. Το κάλεσμα των αρσενικών βατράχων μοιάζει να είναι μεταδοτικό – έτσι ένας και μόνο βάτραχος μπορεί να προκαλέσει μια ολόκληρη μελωδική χορωδία βατράχων.
Τα ενήλικα βατράχια τρέφονται κυρίως από έντομα του νερού και της ξηράς ενώ οι γυρίνοι τρέφονται με άλγη, νεκρούς οργανισμούς και φυτά. Οι ντόπιοι υποστηρίζουν ότι το συγκεκριμένο είδος βατράχων δεν πέφτει σε χειμέρια νάρκη. Έτσι, οι παρατηρητές βρήκαν ότι οι συγκεκριμένοι βάτραχοι δραστηριοποιούνται ακόμη και κατά τη διάρκεια του χειμώνα (Δεκέμβριος και Ιανουάριος).
Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για την προστασία του βαλτόβιου βάτραχου;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε να συμβάλουμε στις προσπάθειες για προστασία του περιβάλλοντος και της κυπριακής φύσης. Οι καθημερινές μας συνήθειες θα καθορίσουν πώς θα είναι ο πλανήτης στον οποίο ζούμε, αλλά και τι περιβάλλον θα παραδώσουμε στις επόμενες γενιές. Είναι, λοιπόν, στο χέρι μας να προστατεύσουμε το φυσικό περιβάλλον, ξεκινώντας από το να αλλάξουμε τις συνήθειές μας. Ας σταματήσουμε τη χρήση χημικών λιπασμάτων που δηλητηριάζουν τα νερά του τόπου μας . Ας αποτρέψουμε τη θανάτωση των αμφίβιων από ασυνείδητους. Ας πούμε ΌΧΙ στην καταστροφή των φυσικών οικοσυστημάτων στα οποία ζει αυτό το πανέμορφο μικρό αμφίβιο. Μπορούμε;
Έρευνα-Παρουσίαση:
Δρ Ανδρέας Χατζηχαμπής & Δρ Δήμητρα Παρασκευά-Χατζηχαμπή, Βιολόγοι – Περιβαλλοντολόγοι, Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (www.kykpee.org) Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού
