Η Κύπρος δεν αποτελεί νησί, όπως θεωρούν πολλοί, το οποίο αποκόπηκε ως τμήμα κάποιας στεριάς, αλλά ανυψώθηκε από τη θάλασσα πριν από περίπου 15 εκατομμύρια χρόνια [1]. Η απουσία, λοιπόν, χερσαίας γέφυρας ξηράς μεταξύ Μικράς Ασίας και Κύπρου, οδήγησε τα θηλαστικά ζώα να φτάσουν στο νησί είτε κολυμπώντας (π.χ. ιπποπόταμοι, ελέφαντες), είτε επιπλέοντας πάνω σε κορμούς δέντρων (π.χ. ποντικοί, αρουραίοι), είτε πετώντας (π.χ. νυκτερίδες, γεράκια) [1,3].
Οι αρχαιότερες παρουσίες θηλαστικών στην Κύπρο υπολογίζεται ότι αφίχθηκαν στο νησί πριν από 250.000-100.000 χρόνια. Με την εγκατάστασή τους υπέστησαν μεγάλες εξελικτικές αλλαγές, ώστε να προσαρμοστούν στο νέο τους περιβάλλον [3]. Η σημαντικότερη αλλαγή που προέκυψε ήταν ο νανισμός, δηλαδή μίκρυναν σε μέγεθος, φαινόμενο το οποίο τους έδωσε μεγαλύτερη ευκινησία και προσαρμοστικότητα στο νέο, σχετικά, ορεινό τους περιβάλλον με τις περιορισμένες πηγές τροφής [3].
Σε μια βραχοσκεπή περιοχή στην χερσόνησο του Ακρωτηρίου, στον Αετόκρεμνο, εντοπίστηκαν εργαλεία, όπως ξέστρα και μικρόλιθοι, καθώς και οστά πυγμαίων ιπποπόταμων και νάνων ελεφάντων μαζί με υπολείμματα άλλων ζώων, όπως πουλιών, φιδιών, θαλασσίων οστράκων και ψαριών [2,3]. Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι ο άνθρωπος της τότε εποχής κυνηγούσε τα ζώα αυτά, με αποτέλεσμα πιθανόν να συνέβαλε στην εξαφάνισή τους [3].
Από άλλες περιπτώσεις εξαφάνισης παρόμοιων προϊστορικών ζώων σε άλλα νησιά, είναι κοινώς αποδεκτό ότι τα αιτία εξαφάνισής τους ήταν το κυνήγι τους και η αλλοίωση των φυσικών τους βιοτόπων από τους προϊστορικούς ανθρώπους [4]. Γενικότερα, έχουν εντοπιστεί παλαιοντολογικά απολιθώματα διαφόρων ζώων σε περισσότερες από 40 θέσεις της Κύπρου όπως στην οροσειρά του Πενταδακτύλου, στο Ακρωτήρι, στην Αγία Νάπα, στη Ξυλοφάγου και στην Πάφο [3,4].
Έρευνα-Παρουσίαση:
Δρ Ανδρέας Χατζηχαμπής & Δρ Δήμητρα Παρασκευά-Χατζηχαμπή, Βιολόγοι – Περιβαλλοντολόγοι,
Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (www.kykpee.org) Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού
