Η Μοσφιλιά, με το επιστημονικό όνομα Crataegus azarolus, αποτελεί θαμνώδες φυτό της οικογένειας των Ροδίδων και είναι ιθαγενές φυτό της Μεσογείου, χαρακτηριστικό στους οικότοπους 5330 – «Θερμομεσογειακές και προερημικές λόχμες».
Το φυτό της μοσφιλιάς έχει μορφή πυκνού ακανθώδους και φυλλοβόλου θάμνου ή μικρού δέντρου, που φτάνει το ύψος 8-10m. Τα φύλλα του έχουν έντονο πράσινο χρώμα και τα άνθη είναι μικρά, λευκού χρώματος και με έντονο άρωμα.
Ο καρπός, το μόσφιλο, είναι σφαιρικός με κίτρινο ή κόκκινο χρώμα. Η μοσφιλιά συναντάται σε βραχώδεις πλαγιές, αγρούς και κατά μήκος των δρόμων, ενώ αποτελεί χαρακτηριστικό δέντρο του κυπριακού αγροτικού τοπίου.
Το όνομα Μοσφιλιά προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη Μεσπιλιά, που χρησιμοποιείται σε συγγράμματα του Διοσκουρίδη για την περιγραφή του εν λόγω φυτού. Από το φυτό αυτό προέρχεται η ονομασία των τριών χωριών του τόπου μας Μοσίλι, Μοσφιλωτή και Μοσφιλερή, αλλά και αρκετών τοπωνυμίων σε διαφορετικά χωριά της Κύπρου.
Το ξύλο του φυτού χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή αρότρων, ενώ ολόκληρο το φυτό χρησιμοποιήθηκε ως υποκείμενο για τον εμβολιασμό πολλών οπωροφόρων δέντρων.
Τα μόσφιλα χρησιμοποιούνται ευρέως από τις Κύπριες οικοκυρές για την παρασκευή εύγευστης μαρμελάδας, που σε ορισμένες περιοχές ονομάζεται «λαδάπιν». Επίσης, τα μόσφιλα περιέχουν και βιοφλαβονοειδή που έχουν αντιοξειδωτική δράση και βελτιώνουν την υγεία του καρδιαγγειακού μας συστήματος.
Η μοσφιλιά συμπεριλαμβάνεται στη Δασική Νομοθεσία και η υλοτομία της επιτρέπεται μόνο με εξουσιοδότηση από το Τμήμα Δασών.
Έρευνα-Παρουσίαση:
Δρ Ανδρέας Χατζηχαμπής & Δρ Δήμητρα Παρασκευά-Χατζηχαμπή, Βιολόγοι – Περιβαλλοντολόγοι,
Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (www.kykpee.org) Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού
