Σήμερα ένας μέσος άνθρωπος καταναλώνει άθελά του μέχρι και 5 γραμμάρια πλαστικό κάθε εβδομάδα, υπό μορφή μικροσκοπικών σωματιδίων πλαστικού (1,2).
Τα μακροπλαστικά είναι μια ορατή απειλή, όμως ακόμα πιο επικίνδυνα είναι οι μικροσκοπικές ίνες πλαστικού, τα μικροπλαστικά, θραύσματα, δηλαδή, πλαστικών, μικρότερα των 5 χιλιοστών.
Κύρια πηγή των μικροπλαστικών αποτελούν τα πλαστικά απορρίμματα που καταλήγουν στη θάλασσα, τα οποία μέσω χημικών και φυσικών διεργασιών διασπώνται σε μικρότερα κομμάτια και σωματίδια ή ίνες. Αν και τα απορρίμματα αυτά καταλήγουν σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων, η συλλογή τους δεν είναι εφικτή με τη σημερινή τεχνολογία, γι’ αυτό είτε επεξεργασμένα είτε όχι, τα μικροπλαστικά τελικά καταλήγουν συνήθως στη θάλασσα (3,4).
Μικροπλαστικά βέβαια έχουν βρεθεί παντού: στον αέρα, στο έδαφος, στα ποτάμια, ακόμη και στα πιο βαθιά σημεία των ωκεανών (2). Μικρά τμήματα πλαστικού έχουν βρεθεί σε όλους τους θαλάσσιους οργανισμούς, όπως ψάρια, καβούρια, οστρακοειδή, κ.λπ. Εισέρχονται επομένως στον οργανισμό μας μέσω της τροφικής αλυσίδας για να καταλήξουν στον άνθρωπο μέσω της τροφής, του νερού, κυρίως του εμφιαλωμένου, και της αναπνοής.
Αν και οι συνέπειες για την ανθρώπινη υγεία είναι σε μεγάλο βαθμό ακόμη άγνωστες, είναι κοινώς παραδεκτό ότι τα μικροπλαστικά έχουν τοξική δράση (1,2,3,4). Πέραν από τις τοξικές ουσίες που περιέχουν από την κατασκευή τους, απορροφούν επιπλέον τοξικές ουσίες που βρίσκονται στο θαλασσινό νερό, ιδιαίτερα σε περιοχές με έντονη βιομηχανική δραστηριότητα (4).
Τα μικροπλαστικά αυτά βρίσκονται σε πραγματική αφθονία και στη Μεσόγειο θάλασσα, γι’ αυτό και κινδυνεύει να χαρακτηριστεί ως ‘πλαστική σούπα’. Συγκεκριμένα, υπολογίζεται ότι 1,25 εκατομμύρια κομματάκια πλαστικού εντοπίζονται ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο της. Αυτός ο πλαστικός κόσμος που ζούμε απειλεί άμεσα το περιβάλλον και τις ζωές μας, καθώς ο αριθμός των μικροπλαστικών στα θαλάσσια οικοσυστήματα αναμένεται να αυξηθεί δραματικά τα επόμενα χρόνια (3,4).
Τα πλαστικά δεν ρυπαίνουν μόνο τους ωκεανούς μας, αλλά βρίσκονται πλέον μέσα μας. Αυτό το παγκόσμιο πρόβλημα μπορεί να επιλυθεί μόνο αν αντιμετωπίσουμε τις αιτίες της ρύπανσης και περιορίσουμε στο ελάχιστο τα εκατομμύρια τόνους πλαστικού που καταλήγουν στη φύση κάθε χρόνο (1).
Έρευνα-Παρουσίαση:
Δρ Ανδρέας Χατζηχαμπής & Δρ Δήμητρα Παρασκευά-Χατζηχαμπή, Βιολόγοι – Περιβαλλοντολόγοι,
Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (www.kykpee.org) Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού
