Σε μια εποχή που οι μη ανανεώσιμες πηγές ενέργειας οδεύουν προς εξάντληση, ο άνθρωπος ψάχνει συνεχώς εναλλακτικές λύσεις για τις καθημερινές του ανάγκες. Μια από τις βασικές του ανάγκες είναι και αυτή που αφορά την καθημερινή του μετακίνηση με το αυτοκίνητο. Υπάρχουν εναλλακτικά καύσιμα εκτός από την βενζίνη που δεν χρειάζεται πολύ κόπος ή έξοδα για να τα προμηθευτούμε; Κι όμως υπάρχουν! Τα μαγειρικά λάδια!
Πριν από μερικά χρόνια για πολλούς έμοιαζε όνειρο θερινής νυκτός. Τα τελευταία χρόνια όμως με τη ραδγαία ανάπτυξη της τεχνολογίας η εφαρμογή της ιδέας άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά. Τα καμένα μαγειρικά λάδια και λίπη ανακυκλώνονται, δεν πετιούνται! Ανακυκλώνονται και μπορούν να γίνουν… καύσιμη ύλη! Εντυπωσιακό από όλες τις απόψεις. Tο τηγανισμένο λάδι, ύστερα από απλή επεξεργασία, κινεί οποιαδήποτε ντιζελομηχανή, περιλαμβανομένων και των αυτοκινήτων ντίζελ τελευταίας τεχνολογίας. Tο λάδι δεν κάνει τίποτα κακό στον κινητήρα, ίσα ίσα που τον λιπαίνει και του δίνει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Eκτός αυτού, η καύση εκπέμπει πολύ λιγότερους ρύπους από οποιοδήποτε άλλο προϊόν που έχει ως βάση το πετρέλαιο. H ιδέα δεν είναι καινούργια.
Oταν ο Pούντολφ Nτίζελ παρουσίασε τον πρώτο ντιζελοκινητήρα, στις αρχές του 20ού αιώνα, δεν τον τροφοδοτούσε με πετρέλαιο αλλά με φιστικέλαιο. Mόλις το 1920 το πετρέλαιο εδραίωσε την κυριαρχία του στους ντιζελοκινητήρες.
Στο Γκρατς της Aυστρίας, στη Bαλένθια της Iσπανίας, στο Σαν Φρανσίσκο των HΠA, δήμοι, εταιρείες ή οργανώσεις συλλέγουν το τηγανισμένο λάδι από εστιατόρια ή σπίτια και το μετατρέπουν σε καύσιμο. Στις HΠA υπάρχουν πάρα πολλές τέτοιες εταιρείες. Στη Bαλένθια, τα οχήματα του δήμου κινούνταν τα τελευταία χρόνια με λάδι από τα εστιατόρια, με τη βοήθεια σχετικού προγράμματος της E.E. Στο Γκρατς, οι πρώτες απόπειρες έγιναν το 1994, ενώ τώρα, 56 λεωφορεία, δηλαδή ο μισός στόλος της πόλης, διανύουν καθημερινά εκατοντάδες χιλιόμετρα καίγοντας αποκλειστικά βιοντίζελ από λάδι κουζίνας.
Στην Κύπρο, με πρωτοβουλία του Κέντρου Μελετών και Έρευνας ΑΚΤΗ, σε συνεργασία με το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, εφαρμόζεται από το 2011 το εκπαιδευτικό περιβαλλοντικό πρόγραμμα «Τηγανοκίνηση» που αφορά τη συλλογή χρησιμοποιημένων μαγειρικών λαδιών και τη μετατροπή τους σε βιοντίζελ. Η συμμετοχή των μαθητών από όλες τις βαθμίδες και από όλες τις πόλεις της Κύπρου είναι τεράστια.
Όλες αυτές οι προσπάθειες που γίνονται στον κόσμο είναι πολύ σημαντικές, ειδικά για την προστασία του περιβάλλοντος. Σύμφωνα με στοιχεία, τα περισσότερα καμένα τηγανόλαδα (π.χ των εστιατορίων) καταλήγουν στις αποχετεύσεις ή στα σκουπίδια, με αποτέλεσμα να δημιουργεί προβλήματα και στο περιβάλλον αλλά και στις αποχετεύσεις. Τι σημαίνει αυτό; Το λάδι έχει την ιδιότητα να απλώνεται σε ένα λεπτό στρώμα και να καλύπτει τεράστιες ποσότητες νερού. Το νερό κάτω από το λάδι σταματάει να οξυγονώνεται και έτσι οι αερόβιες διαδικασίες σταματούν. Αυτό έχει πολύ δυσμενή επίδραση στην καλή λειτουργία ενός βιολογικού καθαρισμού άλλα ακόμα και σε έναν κοινό βόθρο. Γενικά τα λάδια καταστρέφουν τους υδροφορείς, ρυπαίνουν το έδαφος και βουλώνουν τους σωλήνες.
Όλο και περισσότερο, κάθε απόφαση μας, ατομική ή μέσα στην οικογένεια μας, στην εργασία ή στο σχολείο μας έχει σημαντικό αντίκτυπο στο φυσικό περιβάλλον. Οι καθημερινές μας συνήθειες θα καθορίσουν πώς θα είναι ο πλανήτης στον οποίο ζούμε, αλλά και τι περιβάλλον θα παραδώσουμε στις επόμενες γενιές. Σαφέστατα η τεχνολογία δεν έχει αναπτυχθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να αντικαταστήσουμε πλήρως το πετρέλαιο. Κάθε προσπάθεια όμως είναι σημαντική! Ειδικά μέσω προγραμμάτων όπως η «Τηγανοκίνηση», που ενημερώνουν και ευαισθητοποιούν τη νέα γενιά. Στο χέρι μας είναι να υποστηρίξουμε αυτές τις καινοτόμες ενέργειες. Μπορούμε;
Εξάλλου, αν υπάρχει ένα πράγμα στο οποίο οι ειδικοί συμφωνούν, είναι ότι το πετρέλαιο δεν πρόκειται να αντικατασταθεί από μία ενεργειακή πηγή, αλλά από πολλές και διαφορετικές. Mία απ’ αυτές ίσως κρύβεται στην κουζίνα μας… Μπορούμε;
Έρευνα-Παρουσίαση:
Δρ Ανδρέας Χατζηχαμπής & Δρ Δήμητρα Παρασκευά-Χατζηχαμπή, Βιολόγοι – Περιβαλλοντολόγοι, Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (www.kykpee.org) Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού
