Η κοινή ονομασία του φυτού αυτού είναι κυπαρίσσι. Η ονομασία κυπαρίσσι προέρχεται ετυμολογικά από τη σύνθεση του ρήματος κύω, που σημαίνει παράγω και το ουσιαστικό πάρισσος που σημαίνει ισόρροπος.
Στην Κύπρο συναντάται μόνο ένα είδος από την οικογένεια των Κυπαρισσίδων και συγκεκριμένα συναντάται το είδος η κυπάρισσος η αειθαλής ή, όπως επιστημονικά λέγεται, η Cypressus semprervirens, ως αυτοφυές, ιθαγενές είδος κωνοφόρου δέντρου. Ευδοκιμεί κυρίως σε ασβεστολιθικούς γκρεμούς και στεγνά εδάφη με ελάχιστη υγρασία.
Αν παρατηρήσουμε προσεκτικά το κυπαρίσσι, μπορούμε να το διακρίνουμε σε δύο ποικιλίες: η μία ποικιλία με στενή, ομοιόμορφη κόμη (η οποία είναι μόνο καλλιεργούμενη) και η άλλη η οποία είναι αυτοφυής με ακανόνιστη κόμη.
Η κυπάρισσος η αειθαλής είναι ένα ανθεκτικό είδος αειθαλούς δέντρου, με ύψος που κυμαίνεται από 20 μέχρι και 40m. Τα σκουροπράσινα φύλλα του έχουν τριγωνικό σχήμα. Οι καρποί του κυπαρισσιού, τα γνωστά κουκουνάρια ή κυπαρισσόμηλα, έχουν σχήμα ενός ξυλώδους αγκαθωτού κώνου με σκούρο καστανό χρώμα, όπου εσωκλείονται οι σπόροι που παράγει.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, ένας νεαρός με το όνομα Κυπάρισσος από την Κω, λίγο πριν ξεψυχήσει από τη θλίψη του για το χαμό του αγαπημένου του ελαφιού, που προκάλεσε ο ίδιος από λάθος, παρακάλεσε τον θεό Απόλλωνα να διατηρήσει την ανάμνηση της λύπης του αθάνατη. Έτσι, ο θεός Απόλλωνας μεταμόρφωσε το νεαρό αγόρι σε κυπαρίσσι.
Στις μέρες μας, το κυπαρίσσι χαρακτηρίζεται ως το δέντρο της θλίψης και της μελαγχολίας. Όσον αφορά στα γνωστά «γιατροσόφια», τα φύλλα, το ξύλο και ο καρπός του κυπαρισσιού έχουν πολλές θεραπευτικές ιδιότητες σε άτομα τα οποία υποφέρουν από αιμορροΐδες ή από κιρσούς. Επιπρόσθετα, από το κυπαρίσσι παράγεται αιθέριο έλαιο, το κυπαρισσέλαιο, το οποίο χρησιμοποιείται για τόνωση των φλεβών σε κιρσούς, σε κράμπες των άκρων και ως ηρεμιστικό και καταπραϋντικό σε νευραλγίες.
Έρευνα-Παρουσίαση:
Δρ Ανδρέας Χατζηχαμπής & Δρ Δήμητρα Παρασκευά-Χατζηχαμπή, Βιολόγοι – Περιβαλλοντολόγοι, Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (www.kykpee.org) Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού