Το εύζωμον το ήμερον (Eruca sativa) είναι γνωστό με την κοινή ονομασία «ρόκα». Ανήκει στην οικογένεια των Κραμβοειδών (Brassicaceae) (1,2).
Η ρόκα είναι ποώδες, μονοετές φυτό των περιοχών της Μεσογείου και η καταγωγή της είναι από τη νοτιοανατολική Ασία. Τα φύλλα του φυτού είναι λογχοειδή και άμισχα στους τρυφερούς βλαστούς της κορυφής (2,3). Ο καρπός είναι μικρός και κωνικός, ραμφοειδής και φέρει σπόρια ωοειδή – κίτρινου χρώματος. Τα άνθη της ρόκας, που έχουν διάμετρο 2-4 εκατοστά, είναι λευκά, σταυροειδή με φλέβες χρώματος πορφυρού. Το ύψος της ρόκας φτάνει τα 70 εκατοστά.
Aυτοφύεται αλλά και σπέρνεται όλο τον χρόνο και ευδοκιμεί σε υγρό έδαφος (1,2). Ο βλαστός και τα φύλλα της ρόκας τρώγονται ωμά σε διάφορες σαλάτες, ενώ σε ορισμένες περιοχές μαγειρεύεται μαζί με κρέας ή με ζυμαρικά. Η γεύση της είναι πιπεράτη, αρωματική και ελαφρώς πικρή (1).
Η υπερτροφή ρόκα θεωρείται ένα θαυματουργό λαχανικό. Είναι πλούσια σε φυτικές ίνες αλλά και σε βιταμίνες και σημαντικά μέταλλα (1,2,3). Η ρόκα είναι τόσο σημαντική για τη διατροφή μας, καθώς η κατανάλωση περίπου 80 γραμμαρίων ρόκας παρέχει το 20% της ημερήσιας ανάγκης σε βιταμίνη Α, άνω του 50% σε βιταμίνη Κ και 8% σε βιταμίνη C, φoλικό οξύ και ασβέστιο. Επιπλέον, η υψηλή περιεκτικότητά της σε φυτικές ίνες βοηθάει στην καλή λειτουργία του εντέρου.
Μερικές από τις θεραπευτικές δράσεις και χρήσεις της ρόκας είναι ότι έχει διουρητικές και τονωτικές ιδιότητες, σχετίζεται με την καλή υγεία των οστών, καθαρίζει το αίμα, βοηθά στην πέψη της τροφής, μειώνει τα επίπεδα της χοληστερόλης και του σακχάρου στο αίμα, μειώνει τον κίνδυνο για προβλήματα που αφορούν την καρδιά, είναι κατά του καρκίνου του προστάτη, του στήθους, του τραχήλου της μήτρας, του παχέος εντέρου και των ωοθηκών. Τέλος, βοηθά στη σταθεροποίηση του μεταβολισμού και στο χάσιμο βάρους.
Από τα σπόρια του φυτού λαμβάνεται ένα ελαφρώς καυστικό έλαιο που χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική. Στα ρωμαϊκά χρόνια χρησιμοποιούσαν τη ρόκα σαν παυσίπονο (3,4).
Έρευνα-Παρουσίαση:
Δρ Ανδρέας Χατζηχαμπής & Δρ Δήμητρα Παρασκευά-Χατζηχαμπή, Βιολόγοι – Περιβαλλοντολόγοι, Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (www.kykpee.org) Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού
