Η αρχή της διαγενεακής δικαιοσύνης αποτελεί τον περίφημο χρυσό ηθικό κανόνα της περιβαλλοντικής προστασίας. Σύμφωνα με τον κανόνα αυτό η διαμόρφωση της εκάστοτε περιβαλλοντικής πολιτικής ή στάσης έχει γνώμονα το ηθικό καθήκον της οικολογικής δικαιοσύνης προς τις επόμενες γενεές. Ως ηθικός όρος, η διαγενεακή δικαιοσύνη φαίνεται να είναι περισσότερο κατάλληλη ώστε να αποτελέσει έδαφος για θεωρητική θεμελίωση της υποχρέωσης των ηθικών προσώπων να προστατεύουν το περιβάλλον ώστε να το διαφυλάξουν και να το κληροδοτήσουν στις επόμενες γενεές.
Ειδικότερα, γίνεται λόγος για διαγενεακή δικαιοσύνη και ισότητα, όταν διασφαλίζεται η διατήρηση και η ποιότητα των οικοσυστημάτων και των φυσικών πόρων ως κοινή κληρονομιά της ανθρωπότητας και η πρόσβαση στις πηγές και στα αγαθά σε εξίσου ισότιμη βάση για τις επόμενες γενιές. Οι φυσικοί πόροι, οι οποίοι αποτελούν μια κοινή κληρονομιά των ανθρώπων στον πλανήτη μας, θα πρέπει μέσα από μία διαχρονική συνεργασία να ανήκουν σε όλες τις γενεές, για μια πρόσβαση σε αειφόρο περιβάλλον.
Αυτό πηγάζει από το γεγονός ότι ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να ενσωματώνει στην ηθική σκέψη του μελλοντικές παραμέτρους και ενστικτωδώς ενδιαφέρεται για τους απογόνους του. Επιπλέον, αισθάνεται ότι ανήκει σε μια ιδιότυπη ηθική κοινότητα, τα όρια της οποίας δεν περιορίζονται στο παρόν (1). Στόχοι αυτής της διαγενεακής οικολογικής δικαιοσύνης αποτελούν η κατανομή δικαιωμάτων στις οικοσυστημικές υπηρεσίες και η κατανομή υποχρεώσεων με σκοπό τη διατήρηση της βιολογικής πικοιλομορφίας και τη δίκαιη κατανομή των οφελών που προκύπτουν από τη χρήση της.
Αναμφισβήτητα, δεν αποσκοπεί στο να στερήσει σημαντικά περιβαλλοντικά αγαθά στο παρόν για την εξασφάλιση καλύτερου μέλλοντος για την ανθρωπότητα, αλλά ούτε και στη λήψη αποφάσεων εν αγνοία των δικαιωμάτων των μελλοντικών γενεών. Η διαγενεακή δικαιοσύνη αποτελεί τον δρόμο για μια διεθνή αλληλεγγύη για τη δίκαιη και ισότιμη κατανομή κόστους και προνομίων στο περιβάλλον, τώρα και στο μέλλον.
Έρευνα-Παρουσίαση:
Δρ Ανδρέας Χατζηχαμπής & Δρ Δήμητρα Παρασκευά-Χατζηχαμπή, Βιολόγοι – Περιβαλλοντολόγοι
Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (www.kykpee.org)
Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού
