Η αναγκαιότητα περιορισμού των εκπομπών αέριων ρύπων κρίνεται ως επιτακτική, αφού, σύμφωνα με πηγές της ΕΕ, το 2010 η ατμοσφαιρική ρύπανση προκάλεσε πάνω από 400.000 πρόωρους θανάτους εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επομένως, μη συμμόρφωση με τα ισχύοντα επιτρεπόμενα όρια εκπομπών αέριων ρύπων εμποδίζει την καλύτερη ποιότητα ζωής των Ευρωπαίων πολιτών.
Ποια είναι, όμως, τα όρια αυτά και ποια η κατάσταση στην Κύπρο; Τον Οκτώβριο του 2015, το Ευρωκοινοβούλιο υπερψήφισε νέα εθνικά ανώτατα όρια που αντικαθιστούν τους ισχύοντες κανόνες των ετήσιων ανώτατων ορίων εθνικών εκπομπών της Οδηγίας 2001/81/ΕΚ. Το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε ανώτατα όρια για 6 κύριους ατμοσφαιρικούς ρύπους, το SO2, τα NOx, τις πτητικές οργανικές ενώσεις-VOC’s, την αμμωνία, τα σωματιδιακά υλικά (λεπτή σκόνη) και το CH4.
Επιπρόσθετα, το Ευρωκοινοβούλιο ζητά από τα κράτη-μέλη να γίνει παράλληλη προσπάθεια περιορισμού και των εκπομπών υδραργύρου. Όλα τα κράτη-μέλη θα πρέπει να συμφωνήσουν άμεσα αναφορικά με τις εκπομπές ρύπων των αυτοκινήτων, ώστε όλες οι ευρωπαϊκές πολιτικές να εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό, ενώ σχετικά με τους ρύπους της διεθνούς ναυτιλίας, προτείνεται να ενταθούν οι προσπάθειες μείωσης, κυρίως στα χωρικά ύδατα των κρατών μελών και στις αποκλειστικές οικονομικές τους ζώνες.
Στην Κύπρο, η μείωση που πρέπει να επιτευχθεί μέχρι και το 2030 ανέρχεται στο 24%. Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι στην Κύπρο, περίπου 400 πρόωροι θάνατοι και απώλεια 8.000 χρόνων ζωής κάθε χρόνο οφείλονται στην ατμοσφαιρική ρύπανση από τα αιωρούμενα σωματίδια.
Δηλαδή, κάτι περισσότερο από ένας άνθρωπος πεθαίνει κάθε μέρα λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από τα αιωρούμενα σωματίδια στην πατρίδα μας. Δραματικές οι συνέπειες στην οικονομία, την κοινωνία και τη δημόσια υγεία.
Σύμφωνα με την ΕΕ, για τα αυξημένα επίπεδα αιωρούμενων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα (από ανθρωπογενή αίτια), το 33% οφείλεται στις μεταφορές, το 19% στην βιομηχανία και ποσοστό 20% στην ηλεκτροπαραγωγή. Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Ένωση εκτιμά ότι εάν παρατηρηθεί βελτίωση στις χρήσεις γης με μεγαλύτερη έμφαση στην δενδροφύτευση και την προστασία δασών, τα κράτη-μέλη θα επιτύχουν ευκολότερα τους στόχους τους, αφού τα δάση δεσμεύουν CO2 από την ατμόσφαιρα.
Χρειαζόμαστε άμεσα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς Σταθερής Τροχιάς, όπως όλες οι ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και έναν συνολικό σχεδιασμό για την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Το τοπίο των μεταφορών χρειάζεται να αλλάξει ριζικά με εισαγωγή ΜΜΜ σταθερής τροχιάς και Αειφόρο Αστική και Υπεραστική Κινητικότητα, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι κάποια μέσα δεν απολαμβάνουν της εμπιστοσύνης των συμπολιτών μας.
Έρευνα-Παρουσίαση:
Δρ Ανδρέας Χατζηχαμπής & Δρ Δήμητρα Παρασκευά-Χατζηχαμπή, Βιολόγοι – Περιβαλλοντολόγοι,
Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (www.kykpee.org) Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού
