Κατακερματισμένο το σύστημα για πυρκαγιές λέει το Τμ.Δασών και ζητά αναδιάρθρωση
Αναδιάρθρωση του συστήματος διαχείρισης πυρκαγιών στην ύπαιθρο εισηγείται το Τμήμα Δασών, σύμφωνα με την έκθεση αξιολόγησης για την πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου στη Μαλιά που παραδόθηκε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Σύμφωνα με την έκθεση, το υφιστάμενο σύστημα εκτός δασών πάσχει από κατακερματισμό αρμοδιοτήτων, απουσία ενιαίου συντονισμού και θεσμικές αδυναμίες που επαναλαμβάνονται διαχρονικά.
Σύμφωνα με την έκθεση, παρά τις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, το ΤΔ φέρεται να ανταποκρίθηκε αποτελεσματικά στις αποστολές του, ωστόσο σημειώνει ότι η ανάγκη για αναδιάρθρωση στο σύστημα διαχείρισης των εξωδασικών περιοχών καθίσταται πλέον επιτακτική.
Στην έκθεση αναφέρεται ότι η πυρκαγιά που ξέσπασε σε περιοχή εκτός της ζώνης ευθύνης του Τμήματος Δασών (ΤΔ) και επισημαίνεται ως κύριο πρόβλημα η δυσλειτουργία και η κατακερματισμένη ευθύνη του υφιστάμενου μηχανισμού αντιμετώπισης των πυρκαγιών στην ύπαιθρο. Πρόκειται, όπως αναφέρεται, για ένα διαχρονικό κενό που είχε αναδειχθεί και με την πυρκαγιά του Αρακαπά το 2021.
Η πυρκαγιά εξαπλώθηκε με ραγδαίους ρυθμούς — περίπου 8 έως 10 τετραγωνικά χιλιόμετρα ανά ώρα στις πρώτες δέκα ώρες. Τον επιχειρησιακό συντονισμό ανέλαβε ο Αρχιπύραρχος, με ενεργοποίηση των σχεδίων «ΠΥΡΣΟΣ» και «ΙΚΑΡΟΣ ΙΙ», ενώ υπήρξε συνεχής επικοινωνία με το ΤΔ, το οποίο ανέλαβε την κρίσιμη βορειοανατολική πτέρυγα για την προστασία των κοινοτήτων και την αποτροπή επέκτασης στο Τρόοδος.
Μελέτη για ενιαία διαχείριση πυρκαγιών
—————————————–
Η έκθεση αξιολογεί θετικά τη συνεισφορά του ΤΔ. Ωστόσο, εστιάζει με έμφαση στις σοβαρές αδυναμίες της γενικότερης δομής αντιμετώπισης πυρκαγιών στην ύπαιθρο, και παραπέμπει στη «Μελέτη για τη Διαχείριση των Πυρκαγιών στην Ύπαιθρο» που παραδόθηκε στις αρχές του 2025 και βρίσκεται ήδη στα χέρια της πολιτικής ηγεσίας.
Η Μελέτη προβλέπει υιοθέτηση ενός ενιαίου Συστήματος Διαχείρισης Πυρκαγιών στην Ύπαιθρο, με ενσωμάτωση πρόληψης, ετοιμότητας και καταστολής.
Επίσης ανάπτυξη δυνάμεων με στόχο μέγιστο χρόνο αντίδρασης 10 λεπτών σε οποιοδήποτε σημείο.
Ακόμα νομοθετικές, θεσμικές και διοικητικές μεταρρυθμίσεις, μαζί με αναγκαίες οικονομικές επενδύσεις σε εξοπλισμό, ανθρώπινο δυναμικό και υποδομές.
Αναμένεται σταδιακή υλοποίηση εντός πενταετίας, ώστε να μην πληγεί η επιχειρησιακή ετοιμότητα.
Κρίσιμη η διαχείριση της βλάστησης
————————————-
Η διαχείριση της καύσιμης ύλης, δηλαδή της βλάστησης, είναι ο μόνος παράγοντας που μπορεί να ελεγχθεί για την αποτροπή ανεξέλεγκτης εξάπλωσης των πυρκαγιών, όπως αναφέρεται. Σημειώνεται ότι ήδη το ΤΔ εφαρμόζει σχέδιο διαχείρισης σε 245 κοινότητες εντός κρατικών δασών, ενώ για τις υπόλοιπες περιοχές αρμόδιες είναι οι τοπικές αρχές.
Η έκθεση προτείνει τη δημιουργία δακτυλίου πυροπροστασίας γύρω από κάθε κοινότητα, με μέτρα όπως αραιώσεις, πράσινες αντιπυρικές ζώνες, καλλιέργειες, καθαρισμούς βλάστησης, διαπλατύνσεις δρόμων και ελεγχόμενη βόσκηση.
Ειδική μνεία γίνεται στην ανάγκη αντικατάστασης της τραχείας πεύκης (Pinus brutia), λόγω της ιδιαίτερα εύφλεκτης φύσης της, με πλατύφυλλα ανθεκτικά είδη.
Κενό διαχείρισης για εθελοντές
——————————–
Τονίζεται επίσης η αξιοποίηση των εθελοντών των κοινοτήτων, οι οποίοι μπορούν να λειτουργήσουν και ως πρώτοι ανταποκριτές σε περίπτωση πυρκαγιάς στα όρια της κοινότητάς τους, παρουσιάζει περιθώρια βελτίωσης.
Επίσης η διαχείριση των αυτόκλητων, μη εκπαιδευμένων εθελοντών σε επεισόδια που εξελίσσονται σε κρίση παρουσιάζει σημαντικές αδυναμίες, σε βαθμό που μπορεί να οδηγήσουν σε ολέθριες συνέπειες και χρήζει βελτίωσης.
Ανάγκη αναθεώρησης ρυθμίσεων
———————————————————-
Σύμφωνα με την αξιολόγηση, αρκετές υφιστάμενες περιβαλλοντικές ρυθμίσεις παρεμποδίζουν κρίσιμα μέτρα πυροπροστασίας.
Αναφέρεται ότι υπάρχει ανάγκη εξορθολογισμού των υφιστάμενων περιβαλλοντικών πολιτικών και νομοθεσιών, οι οποίες σε αρκετές περιπτώσεις λειτουργούν αντικρουόμενα προς τον στόχο της πρόληψης και αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών. Παρατηρείται ότι ορισμένες ρυθμίσεις, παρότι θεσπίστηκαν με πρόθεση την προστασία του περιβάλλοντος, τελικά λειτουργούν ανασταλτικά στην εφαρμογή κρίσιμων προληπτικών μέτρων, όπως είναι οι καθαρισμοί, η δημιουργία αντιπυρικών ζωνών και η διαχείριση της εύφλεκτης βιομάζας.
Επιπλέον, υιοθετούνται κατά καιρούς αυστηρές και ενίοτε επιθετικές προσεγγίσεις προς το κοινό, γεγονός που δεν συνάδει με την διαχρονική πολιτική του ΤΔ για συνεργασία με τους πολίτες και τις τοπικές κοινότητες.
«Τέτοιες προσεγγίσεις, σε συνδυασμό με ελλιπή διάλογο και κατανόηση των τοπικών συνθηκών, ενδέχεται να οδηγήσουν σε έντονη δυσαρέσκεια πολιτών, η οποία σε ακραίες περιπτώσεις καταλήγει σε παράνομες και καταδικαστέες πράξεις, όπως είναι οι εμπρησμοί. Η αναδιάρθρωση των πολιτικών αυτών με γνώμονα τη διαφύλαξη του περιβάλλοντος, αλλά και την ευελιξία στην πυροπροστασία, είναι πλέον επιβεβλημένη», αναφέρεται.
Μεγάλη κινητοποίηση του Τμήματος Δασών στην πυρκαγιά
———————————-
Επίσης το Τμήμα Δασών αναφέρεται στη μεγάλη κινητοποίηση για αντιμετώπιση της μεγάλης πυρκαγιάς που ξέσπασε στην περιοχή Μαλιά στις 23 Ιουλίου 2025. Αν και όπως αναφέρεται η πυρκαγιά εκδηλώθηκε εκτός της ζώνης ευθύνης του Τμήματος, η συμμετοχή του υπήρξε καθοριστική στον περιορισμό των πύρινων μετώπων και την αποτροπή επέκτασης της φωτιάς προς το Τρόοδος και τις γύρω κοινότητες.
Ο συντονισμός των επιχειρήσεων ανατέθηκε στον Αρχιπύραρχο, ενώ το ΤΔ λειτούργησε υποστηρικτικά, έπειτα από άμεση συνεννόηση του Διευθυντή του Τμήματος Δασών με τον επικεφαλής της Πυροσβεστικής. Σύμφωνα με επίσημη ενημέρωση, από τις πρώτες ώρες μετά την εκδήλωση της πυρκαγιάς ενεργοποιήθηκαν τα εθνικά σχέδια «ΠΥΡΣΟΣ» και «ΙΚΑΡΟΣ ΙΙ», ενώ το ΤΔ ανέλαβε την ευθύνη του βορειοανατολικού μετώπου, στοχεύοντας στην προστασία των κοινοτήτων Άρσος, Όμοδος, Κοιλάνι, Κουκά, Συλίκου, Άγιος Γεώργιος Συλίκου, Δωρός, Μονάγρι και Άλασσα.
Η πρώτη ειδοποίηση για την πυρκαγιά δόθηκε μέσω του αριθμού 1407 στις 13:34, ενώ μέσα σε λίγα λεπτά το ΤΔ κινητοποιήθηκε. Μέχρι τις 14:35 είχαν ήδη φτάσει στις φλόγες τα πρώτα πυροσβεστικά οχήματα από Πάφο και Τρόοδος, ενώ ολόκληρη η επιχείρηση επεκτάθηκε σταδιακά με την αποστολή επιπλέον δυνάμεων και μηχανημάτων από ιδιώτες συνεργάτες.
Συνολικά στις 23 Ιουλίου συμμετείχαν 20 πυροσβεστικά οχήματα, 11 προωθητές γαιών και 4 βυτιοφόρα, με προέλευση τις δασικές περιφέρειες Τροόδους, Πάφου και Λευκωσίας-Λάρνακας-Αμμοχώστου.
Η επιχείρηση υποστηρίχθηκε από 138 μέλη προσωπικού, εκ των οποίων 18 ήταν δασικοί υπάλληλοι, 73 δασοπυροσβέστες και 25 χειριστές μηχανημάτων.
Το ΤΔ προχώρησε επίσης σε υποστήριξη του νότιου μετώπου τις πρώτες πρωινές ώρες της 24ης Ιουλίου, μετά από νέο αίτημα της Πυροσβεστικής. Η διαχείριση της φωτιάς έγινε μέσω εκτεταμένης χρήσης προωθητών γαιών και άλλων μηχανημάτων, με στόχο τη δημιουργία αντιπυρικών ζωνών.
Παράλληλες επιχειρήσεις
———————
Την ίδια ημέρα, το Τμήμα Δασών συμμετείχε και στην κατάσβεση τριών ακόμη πυρκαγιών στον Μαθιάτη, με 11 οχήματα και 43 άτομα, στα Ανάγια, με 6 οχήματα και 20 άτομα και στην Αγία Μαρινούδα, με 2 οχήματα, 2 προωθητές και 10 άτομα.
Η παράλληλη αυτή επιχειρησιακή δραστηριότητα καταδεικνύει, όπως τονίζεται στην επίσημη αξιολόγηση, την ετοιμότητα και την επιχειρησιακή δυνατότητα του Τμήματος να ανταποκριθεί ακόμα και σε πολλαπλά και ταυτόχρονα μέτωπα πυρκαγιών, υπό δύσκολες συνθήκες και υψηλό βαθμό επικινδυνότητας.
Το Τμήμα Δασών επισημαίνει εμμέσως την ανάγκη για ενίσχυση των μέσων και των υποδομών πρόληψης και καταστολής. Η υψηλή συχνότητα και σοβαρότητα των πυρκαγιών, όπως αυτή στη Μαλιά, επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις για αυξημένο φυσικό ρίσκο λόγω της κλιματικής κρίσης.
Το παράδειγμα της Μαλιάς ενισχύει την ανάγκη για έγκαιρη ενεργοποίηση συντονιστικών σχεδίων, συνέργειες μεταξύ υπηρεσιών και ενίσχυση του επιχειρησιακού βραχίονα δασοπυρόσβεσης – τόσο με εξοπλισμό όσο και με ανθρώπινο δυναμικό.
Στο μεταξύ, οι προσπάθειες για πρόληψη, εκπαίδευση και ετοιμότητα κρίνονται ως κρίσιμες ενόψει των επόμενων ετών, όπου οι προβλέψεις για αύξηση ακραίων καιρικών φαινομένων.
Σχέδιο πλήρους επιφυλακής ενεργοποιήθηκε πριν ξεσπάσει η πυρκαγιά
—————————————————
Ήδη από την προηγούμενη ημέρα της πυρκαγιάς, δηλαδή στις 22 Ιουλίου 2025, το Τμήμα Δασών είχε εκδώσει Κόκκινο Συναγερμό, αξιολογώντας ως εξαιρετικά υψηλό τον κίνδυνο εκδήλωσης και επέκτασης πυρκαγιών βάσει των μετεωρολογικών δελτίων της Υπηρεσίας Μετεωρολογίας. Τις ημέρες Κόκκινου Συναγερμού, το ΤΔ τίθεται σε μέγιστη επιχειρησιακή ετοιμότητα, εφαρμόζοντας ειδικό σχέδιο με πρόσθετα μέτρα πρόληψης και άμεσης αντίδρασης.
Μεταξύ άλλων, στις 22 και 23 Ιουλίου τέθηκαν σε εφαρμογή: έμφορτες περιπολίες πυροσβεστικών αεροσκαφών, ενισχυμένες επίγειες περιπολίες, διακοπή μη κρίσιμων εργασιών πεδίου, προώθηση οχημάτων και μηχανημάτων σε στρατηγικά σημεία, αυστηρή διαθεσιμότητα προσωπικού και συντονισμός με άλλες υπηρεσίες και εθελοντικές ομάδες.
Όπως αναφέρεται, ο ίδιος ο Διευθυντής του ΤΔ εγκατέλειψε τα Κεντρικά Γραφεία και μετέβη στον Δασικό Σταθμό Κακομάλλη από τις 12:00 το μεσημέρι της 23ης Ιουλίου – μια τακτική που ακολουθείται μόνο σε συνθήκες ακραίου κινδύνου.
«Κινητοποιήθηκε άμεσα» λέει στην έκθεσή της η Πολιτική Άμυνα, κρούει τον κώδωνα για κατασκηνώσεις
Κινητοποιήθηκε άμεσα και συνεργάστηκε στενά με όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες και φορείς για την αντιμετώπιση της εξαιρετικά δύσκολης σε ένταση και έκταση πυρκαγιάς στην επαρχία Λεμεσού, αναφέρει η Πολιτική Άμυνα, σε έκθεση της προς τον Υπουργό Εσωτερικών, στην οποία, ωστόσο, σημειώνει πως οι κατασκηνώσεις δεν περιλαμβάνονται στα στοιχεία που επικαιροποιούνται για Ειδικό Εθνικό Σχέδιο «ΠΟΛΥΒΙΟΣ», ενώ για τη διενέργεια κατασκηνώσεων δεν υπάρχει σχετικό νομοθετικό πλαίσιο.
Ταυτόχρονα, η Πολιτική Άμυνα αναφέρει ότι υπήρχαν «πολλές μεμονωμένες κατοικίες» στην περιοχή που δυσχέραιναν το έργο των διασωστών αλλά και αρκετά κτηνοτροφικά υποστατικά που δεν αναφέρονται στο σχέδιο «ΠΟΛΥΒΙΟΣ», ενώ σημειώνει πως ο περιορισμένος αριθμός διαθέσιμου προσωπικού και εθελοντών της, σε συνθήκες εκτεταμένου συμβάντος όπως η εν λόγω πυρκαγιά, καθιστά αντικειμενικά αδύνατη την ταυτόχρονη φυσική παρουσία σε όλα τα σημεία όπου διενεργούνται εκκενώσεις, καθώς και τη συνοδεία του συνόλου των εκκενωμένων.
«Παρά ταύτα, η Υπηρεσία κινητοποιήθηκε στο μέγιστο των δυνατοτήτων της, ενεργοποιώντας όλες τις προβλεπόμενες διαδικασίες και αξιοποιώντας κάθε διαθέσιμο μέσο για την καθοδήγηση και υποστήριξη του πληθυσμού», υπογραμμίζει.
Σημειώνει ότι μέχρι τώρα διευθετήθηκε διαμονή σε 284 πληγέντες από την πυρκαγιά (98 οικογένειες).
Συγκεκριμένα, στην έκθεση της, στην οποία προβαίνει σε αναλυτική περιγραφή των ενεργειών και μέτρων που έλαβε κατά τη διάρκεια της πρόσφατης πυρκαγιάς, η Πολιτική Άμυνα αναφέρει ότι «με στόχο την παρουσία της σε πληγείσες περιοχές στον ελάχιστο δυνατό χρόνο, έχει υιοθετήσει το ρόλο του πρώτου ανταποκριτή ο οποίος, μόλις ληφθεί ενημέρωση για ύπαρξη οποιουδήποτε περιστατικού έκτακτης ανάγκης, μεταβαίνει στην περιοχή, μέχρι να συγκροτηθούν ομάδες εθελοντών και μόνιμου προσωπικού και να μεταβούν στο σημείο για ανταπόκριση».
Προσθέτει ότι ο χρόνος που χρειάζονται οι ομάδες για να είναι έτοιμες είναι γύρω στα 45 λεπτά, χωρίς να υπολογίζεται η ώρα που απαιτείται για τη μετάβαση στο χώρο του επεισοδίου.
Αναφέρει επίσης ότι κατά την πυρκαγιά στην Ορεινή Λεμεσού η Πολιτική Άμυνα, σε συντονισμό και συνεργασία τόσο με τους Κοινοτάρχες όσο και με τις υπόλοιπες Υπηρεσίες εφάρμοσαν το Ειδικό Εθνικό Σχέδιο «ΠΟΛΥΒΙΟΣ», το οποίο περιλαμβάνει ή περιγράφει τις διαδικασίες εκκένωσης κατοικημένων περιοχών και προσθέτει ότι προέβη, μετά από οδηγίες της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας σε εκκενώσεις όπως περιγράφεται στο ιστορικό ενεργειών.
Επιπλέον, στην έκθεση της, η Πολιτική Άμυνα αναφέρει ότι ιδιαίτερες δυσκολίες παρατηρήθηκαν στις κοινότητες Βουνιού, Αγίου Θεράποντα και Λόφου λόγω της έντασης της πυρκαγιάς και του μεγάλου αριθμού πασσάλων και καλωδίων που έφραζαν τους δρόμους.
Προσθέτει ότι εξαιτίας της έντασης και ταχύτητας της πυρκαγιάς που επεκτεινόταν γρήγορα σε διάφορες κοινότητες, σε συνεννόηση με την Πυροσβεστική Υπηρεσία, για τις εκκενώσεις ζητήθηκε η συνδρομή του στρατού, αφού η Πολιτική Άμυνα δεν μπορούσε να καλύψει με τις δυνάμεις της όλες τις περιοχές.
Εκκένωση Κατασκηνώσεων
—————-
Η Πολιτική Άμυνα αναφέρει ότι οι κατασκηνώσεις δεν περιλαμβάνονται στα στοιχεία που επικαιροποιούνται για το σχέδιο «ΠΟΛΥΒΙΟΣ» και προσθέτει πως η σχετική πληροφόρηση φτάνει στην Πολιτική Άμυνα είτε μέσω του Τμήματος Δασών, είτε από τους ίδιους τους διοργανωτές, σε προληπτική βάση.
Αναφέρει επίσης ότι για τη διενέργεια κατασκηνώσεων δεν υπάρχει σχετικό Νομοθετικό πλαίσιο και προσθέτει πως η Επίτροπος για την Προστασία του Παιδιού είχε ετοιμάσει σχετική έκθεση για το θέμα.
Η Πολιτική Άμυνα αναφέρει ότι το θέμα την απασχόλησε γύρω στον Ιούνιο του 2025 «όταν διαπιστώθηκε ότι δεν υπάρχει το αναγκαίο νομοθετικό πλαίσιο αλλά και επαρκής προετοιμασία των διοργανωτών για την εκκένωση των χώρων σε περίπτωση ανάγκης καθώς και θεσμοθετημένη ενημέρωση της Πολιτικής Άμυνας για τη λειτουργία τέτοιων χώρων».
Αναφορικά με την κατασκήνωση στη Λόφου, η Πολιτική Άμυνα αναφέρει ότι επικοινώνησε σχετικά Λειτουργός του ΚΕΕ με τον Κοινοτάρχη του χωριού, πολύ πριν η πυρκαγιά απειλήσει το χωριό και «δόθηκαν οδηγίες στον Κοινοτάρχη όπως, σε συνεννόηση με τον υπεύθυνο της κατασκήνωσης απομακρύνουν τα παιδιά άμεσα, για προληπτικούς λόγους».
Προσθέτει ότι ο Κοινοτάρχης ενημέρωσε σχετικά τον υπεύθυνο της κατασκήνωσης Λοίζο Κωνσταντίνου, ο οποίος απομάκρυνε τα παιδιά από την περιοχή έγκαιρα και πολύ πριν η πυρκαγιά απειλήσει την κοινότητα Λόφου.
Σημειώνει πως για τον κατασκηνωτικό χώρο στη Λόφου δεν υπάρχει αναφορά ύπαρξής του στο σχέδιο «ΠOΛΥΒΙΟΣ» της κοινότητας
Μεμονωμένες κατοικίες
———————–
Σύμφωνα με την έκθεση της Πολιτικής Άμυνας, υπήρχαν πολλές μεμονωμένες κατοικίες στην περιοχή οι οποίες δυσχέραιναν το έργο των διασωστών οι οποίοι έπρεπε να επιβεβαιώσουν ότι δεν υπήρχαν πολίτες παγιδευμένοι στις εν λόγω κατοικίες.
Αναφέρει ότι οι κατοικίες αυτές δεν αναφέρονται στο σχέδιο «ΠΟΛΥΒΙΟΣ» και προσθέτει πως «είναι μια αδυναμία του Σχεδίου την οποία θα πρέπει να διορθώσουμε σε συνεργασία με τους Κοινοτάρχες κατά την επόμενη αναθεώρηση».
Επιπλέον, αναφέρει ότι «υπήρχαν αρκετά κτηνοτροφικά υποστατικά τα οποία δεν δηλώνονται ξεκάθαρα στο σχέδιο ΠΟΛΥΒΙΟΣ, αδυναμία η οποία θα πρέπει να διορθωθεί».
RescEU
———
Σε σχέση με την αξιοποίηση του RescEU που αφορά στην εξασφάλιση χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για αγορά πτητικών μέσων και εγκατάσταση τους σε στρατηγικά σημεία εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης ( Κράτη-Μέλη που μπορούν σε μικρό χρονικό διάστημα να ανταποκριθούν σε γειτονικά Κράτη-Μέλη αν προκύψει ανάγκη), η Πολιτική Άμυνα αναφέρει ότι η Κυπριακή Δημοκρατία εξέφρασε επανειλημμένα το ενδιαφέρον της (τόσο γραπτώς όσο και προφορικά, με τελευταία επιστολή τον Σεπτέμβριο του 2024) για ένταξη της στο εν λόγω πρόγραμμα ώστε να εξασφαλίσει χρηματοδότηση για αγορά πτητικών μέσων που να εδρεύουν στην Κύπρο, χωρίς θετική κατάληξη.
Προσθέτει ότι η Κύπρος, για σκοπούς RescEU θεωρείται απομακρυσμένη και δεν θα μπορεί σε σύντομο διάστημα να ανταποκριθεί σε ενδεχόμενο αίτημα άλλου Κράτους-Μέλους για αυτό και το ενδιαφέρον μας μέχρι σήμερα δεν είχε θετική κατάληξη.
Όσον αφρά το πρόγραμμα ανταλλαγής εμπειρογνωμόνων στην ΕΕ, η Πολιτική Άμυνα αναφέρει ότι το Τμήμα Δασών ήταν ενήμερο για το εν λόγω πρόγραμμα, δηλαδή τη δυνατότητα να ζητήσει η Κυπριακή Δημοκρατία την τοποθέτηση στην Κύπρο επίγειων δυνάμεων πυρόσβεσης από Κράτη Μέλη για όλη την καλοκαιρινή περίοδο.
Προσθέτει πως λόγω των περίπλοκων διαδικασιών φιλοξενίας, εκπαίδευσης, ασφάλισης, εξοικείωσης με τα δεδομένα και τα εδάφη της Κύπρου κρίθηκε ότι δεν έδινε πρόσθετη αξία στην Κύπρο, η αξιοποίηση αυτής της δυνατότητας.
Σύμφωνα με την Πολιτική Άμυνα, η Κυπριακή Δημοκρατία, μέσω των αρμόδιων Υπηρεσιών, έκρινε ότι ήταν πιο ωφέλιμο για την Κύπρο να εξασφαλίσουμε πτητικά μέσα μέσω του προγράμματος RescEU χωρίς όμως επιτυχία, όπως λέει.
Για το λόγο αυτό, προσθέτει, «εναλλακτικά, αξιοποιήσαμε τη διμερή συμφωνία με την Ιορδανία και φέραμε στην Κύπρο πτητικά μέσα τα οποία εδρεύουν στην Πάφο καθ’ όλη τη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου ώστε, αν προκύψει ανάγκη, να υπάρχει άμεση ανταπόκριση».
Φιλοξενία Πληγέντων
——————–
Επιπλέον, στην έκθεση της η Πολιτική Άμυνα αναφέρει ότι κατά τις πρώτες ώρες των εκκενώσεων φρόντισε για λειτουργία χώρων φιλοξενίας των πληγέντων, σε συνεννόηση με τις τοπικές αρχές.
Προσθέτει ότι στη συνέχεια προχώρησε σε διευθέτηση για προσωρινή φιλοξενία πληγέντων σε διάφορα καταλύματα μέχρι την ολοκλήρωση της καταγραφής και αξιολόγησης των οικιών και άλλων υποστατικών στις πληγείσες περιοχές από την Επαρχιακή Διοίκηση Λεμεσού και τις Τεχνικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Εσωτερικών.
Δεν έγιναν οι απαραίτητες προληπτικές ενέργειες καθαρισμού λέει στην έκθεσή της η ΠΥ
Δεν έγιναν οι ενέργειες που έπρεπε για να καθαριστούν επαρκώς τα οικόπεδα, τα χωράφια και τα πρανά των δρόμων, με αποτέλεσμα να δημιουργείται εξαιρετικά μεγάλο θερμικό φορτίο, αναφέρει στην έκθεσή της η Πυροσβεστική Υπηρεσία, που προτείνει, μεταξύ άλλων, την επέκταση του ωραρίου των πυροσβεστικών σταθμών υπαίθρου σε 24ωρη βάση και την πρόσληψη επιπρόσθετου προσωπικού για τη στελέχωσή τους.
Σύμφωνα με την έκθεση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, υπό την επιχειρησιακή ευθύνη της βρίσκεται το 79% των εκτάσεων που βρίσκονται υπό τον αποτελεσματικό έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας και αφορούν τη συνολική έκταση των αστικών περιοχών και των περιοχών της υπαίθρου.
Όπως αναφέρεται, η κατάσβεση πυρκαγιών στην ύπαιθρο εκχωρήθηκε στην Πυροσβεστική από το 1994, ωστόσο η πρόληψη εξακολουθεί να αποτελεί ευθύνη του Υπουργείου Εσωτερικών.
Κάνοντας αναφορά στα γεγονότα των ημερών, η Πυροσβεστική αναφέρει ότι στις 20.40 την Τρίτη, 22 Ιουλίου 2025 ο Αρχιπύραρχος, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Διοικητή της Μ.Α.Ε., έδωσε οδηγίες όπως την επόμενη μέρα 23 Ιουλίου παραταθούν οι περιπολίες των πτητικών μέσων και μετά τις 16.00 και ειδικά στην ορεινή περιοχή της επαρχίας Λεμεσού λόγω της πορτοκαλί προειδοποίησης για υψηλές θερμοκρασίες.
Στην συνέχεια ο Διοικητής της Μ.Α.Ε. ενημέρωσε τον Αρχιπύραρχο πως τα δύο ιορδανικά Air Tractor δεν θα ήταν διαθέσιμα την επομένη (Τετάρτη) λόγω αλλαγής προσωπικού. Για τα πιο πάνω μηνύματα ενημερώθηκε και ο Διευθυντής του Τμήματος Δασών, Ιεζεκιήλ Σάββας.
Μετά από επικοινωνία του Αρχιπύραρχου με τον Ε.Υ.Π.Σ Λεμεσού γύρω στις 21.00 την ίδια μέρα, του ανάφερε ότι η Τετάρτη «θα είναι πολύ επικίνδυνη και να έχουμε περίπολα».
Τελικά, την Τετάρτη 23 Ιουλίου, πέραν της στελέχωσης των Σταθμών Υπαίθρου, καθορίστηκαν και δύο περίπολα, ένα στη δυτική Λεμεσό (περιοχή Αγίου Συλά, Βούναρος, φράγμα Κούρρη) και ένα στην Ανατολική Λεμεσό (περιοχή του Σταθμού Υπαίθρου Εφταγώνιας). Σύμφωνα με την έκθεση της Πυροσβεστικής, και τα δύο περίπολα ήταν στελεχωμένα από το προσωπικό των Πυροσβεστικών Σταθμών Λεμεσού.
Στελέχωση Σταθμών Υπαίθρου την Τετάρτη 23/7 και πρώτη ανταπόκριση
—————
Συνολικά 21 μέλη της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας βρίσκονταν σε υπηρεσία στους σταθμούς υπαίθρου της ορεινής Λεμεσού την Τετάρτη 23/7 σύμφωνα με την έκθεση.
Αναφέρεται πως η ώρα 13.28 λήφθηκε κλήση μέσω ιδιωτικού τηλεφώνου για πυρκαγιά σε χόρτα στον δρόμο Μαλιάς προς Άρσος. Το μήνυμα δόθηκε στον Πυρ. Σταθμό Πάχνας για ανταπόκριση. Η ώρα 13.29 ενημερώθηκε ο Αξιωματικός Υπηρεσίας και το Γραφείο Συντονισμού Επιχειρήσεων Πυρ. Υπηρεσίας.
Η ώρα 13.30 ενημερώθηκε ο Αστυνομικός Σταθμός Πάχνας και στις 13.33 ο Σταθμός Υπαίθρου Πάχνας με δύο Πυροσβεστικά Οχήματα, αναχώρησαν για την πυρκαγιά. Παράλληλα ο Υπεύθυνος εξόδου ζήτησε όπως ανταποκριθεί και ο Σταθμός Υπαίθρου Κυβίδων.
Η ώρα 13.34 ο Σταθμός Υπαίθρου Κυβίδων ανταποκρίθηκε με ένα όχημα και ένα λεπτό μετά, το Τμήμα Δασών επικοινώνησε με το ΓΣΕΠΥ, αναφέροντας την ύπαρξη πυρκαγιάς στο χωριό Μαλιά.
Η ώρα 13.37 ο Αξιωματικός Υπηρεσίας αναχώρησε για την πυρκαγιά. Έξι λεπτά αργότερα, η ώρα 13.43, ο Σταθμός Υπαίθρου Πάχνας αφίχθηκε στην πυρκαγιά, συμπληρώνεται.
Η ώρα 13.47 ο Ε.Υ.Π.Σ Λεμεσού ενημερώθηκε για την πυρκαγιά και τα μηνύματα. Ένα λεπτό μετά, το Πυροσβεστικό Όχημα που βρισκόταν περίπολο στην περιοχή Βούναρος, Άγιος Συλάς, φράγμα Κούρρη ενημερώθηκε και ανταποκρίθηκε.
Η ώρα 13.50 και 13.51 ο Ε.Υ.Π.Σ Λεμεσού επικοινώνησε με τον Υπεύθυνο εξόδου του Σταθμού Υπαίθρου Πάχνας και του ανέφερε ότι τα οχήματα του έπρεπε να προστατέψουν τις κατοικίες στο χωριό Μαλιά.
Επιπρόσθετα, η ώρα 13.52 ο Πυρ. Σταθμός Μονοβόλικου ανταποκρίθηκε στη πυρκαγιά με δύο βυτιοφόρα οχήματα.
Η ώρα 13.52 ο Ε.Υ.Π.Σ Λεμεσού επικοινώνησε με τον Αξιωματικό Υπηρεσίας και του ανάφερε ότι βρίσκεται παρά το χωριό Σούνι και κατευθύνεται για την πυρκαγιά. Η ώρα 13.54 ο Σταθμός Υπαίθρου Μονιάτη ανταποκρίθηκε επίσης στην πυρκαγιά.
«Η ώρα 13.55 ο ΑΙΓΙ 2776 αναφέρει στον Ε.Υ.Π.Σ Λεμεσού ότι η πυρκαγιά έχει πάρει διαστάσεις, είναι περίπου 2 εκτάρια και ότι βρίσκεται στο χωριό Μαλιά ενώ η πυρκαγιά, ένεκα των ανέμων και της μορφολογίας του εδάφους κατευθύνεται ανηφορικά ταχύτατα προς τα πρώτα σπίτια του χωριού, γίνονται προσπάθειες για την κατάσβεση της αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολα», σημειώνεται.
Αίτημα για πτητικά μέσα
—————–
Η ώρα 13.36 ο Υπεύθυνος εξόδου έστειλε μήνυμα μέσω ασυρμάτου ότι είναι καθοδόν και βλέπει καπνούς και ζήτησε εάν υπάρχουν έμφορτα εναέρια μέσα να κάνουν προληπτικές ρίψεις. Του αναφέρθηκε ότι τα εναέρια μέσα ανταποκρίθηκαν σε πυρκαγιά στο χωριό Ανάγυα της επαρχίας Λευκωσίας και εάν είναι αναγκαίο να απογειωθούν άλλα. Ο Υπεύθυνος εξόδου ανάφερε ότι σε λίγα λεπτά θα φθάσει στην πυρκαγιά και θα ενημερώσει ξανά για την αναγκαιότητα πτητικών μέσων ή όχι.
Η ώρα 13.44 ο Υπεύθυνος Εξόδου ζήτησε επιπρόσθετη βοήθεια και πτητικά μέσα και ανέφερε ότι η πυρκαγιά κατευθύνεται γρήγορα προς το χωριό Μαλιά.
Στις 14.02 απογειώθηκαν δύο πτητικά μέσα για ρίψεις στο χωριό Μαλιά.
Η ώρα 14.03 ο Ε.Υ.Π.Σ Λεμεσού έστειλε μήνυμα για ενεργοποίηση του Σχεδίου Αεροπυρόσβεσης «ΙΚΑΡΟΣ ΙΙ.
Στις 14.20 πραγματοποιήθηκαν οι δύο πρώτες ρίψεις νερού από πτητικά μέσα Forest 5-6 που απογειώθηκαν από το Ακρωτήρι και ακολούθως επέστρεψαν στη βάση τους. Καθήκοντα ΑΕΛΑ εκτελούσε Αξιωματικός της Π.Υ.
Η ώρα 14.20 απογειώθηκαν από το αεροδρόμιου Πάφου τέσσερα ελικόπτερα ΦΛΟΓΑ για ρίψεις. Στις 14.33 τα ΦΛΟΓΑ εκτέλεσαν τις πρώτες ρίψεις νερού. Καθήκοντα ΑΕΛΑ εκτελούσε Αξιωματικός της Π. Y
Ακολούθως, στις 14.45 απογειώθηκε το συντονιστικό ΑΡΗΣ για εφαρμογή του Σχεδίου Αεροπυρόσβεσης «ΙΚΑΡΟΣ ΙΙ», το οποίο αφίχθηκε στις 15.00. Καθήκοντα ΑΕΛΑ ανέλαβε μέλος της Ε.Φ.
Από τις 15.02 τα πτητικά μέσα που επιχειρούσαν ήταν οκτώ.
Επιπλέον, στις 16.03 αφίχθηκε στη σκηνή πτητικό μέσο των Βρετανικών Βάσεων (Chinook).
Σύμφωνα με την έκθεση, ο αριθμός των πτητικών μέσων που επιχειρούσαν η ώρα 17.09 κάνοντας ρίψεις ήταν 13, τα οποία συντόνιζε μέσω του ΑΡΗ ο ΑΕΛΑ της Ε.Φ. υποστηριζόμενος από ΑΕΛΑ της Π.Υ. και των Βρετανικών Βάσεων.
Στην έκθεση ακολουθεί αναλυτική περιγραφή, σε σχέση με την εκκένωση της Μαλιάς, την ενεργοποίηση του Εθνικού Σχεδίου ΙΚΑΡΟΣ 2 τις αναφορές των αρμοδίων αξιωματικών ότι στην περιοχή πνέουν πολύ ισχυροί άνεμοι και ότι «η πυρκαγιά επεκτείνεται ραγδαία και είναι εκτός ελέγχου» που ζητούσαν επιπρόσθετη βοήθεια και περισσότερα οχήματα. Όπως αναφέρεται σε κάποιο σημείο, ο Αρχιπύραρχος επικοινώνησε με τον διευθυντή του Τμήματος Δασών και τον ενημέρωσε ότι η πυρκαγιά είναι εκτός ελέγχου και του ζήτησε να στείλει περισσότερα οχήματα στο μέρος της πυρκαγιάς.
Ακολουθεί η περιγραφή για την ενημέρωση των Υπουργών Δικαιοσύνης και Γεωργίας. Συγκεκριμένα η ώρα 14.24 ο Αρχιπύραρχος επικοινώνησε τηλεφωνικώς με τον Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως και τον ενημέρωσε για την έναρξη και τη ραγδαία εξέλιξη της πυρκαγιάς και ότι έχει δώσει οδηγίες για εφαρμογή επιχειρησιακού πλάνου για την κατάσβεση της.
Η ώρα 15.03 ο Αρχιπύραρχος επικοινώνησε μέσω κινητού τηλεφώνου με την Υπουργό Γεωργίας Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και την ενημέρωσε σχετικά με την έναρξη της πυρκαγιάς, τις ενέργειες που έγιναν και ότι τέθηκε σε εφαρμογή το Εθνικό Σχέδιο Πυρσός.
Η ώρα 15.09 ο Αρχιπύραρχος επικοινώνησε εκ νέου με τον Υπουργό Δικαιοσύνης και τον ενημέρωσε ότι λόγω της έκτασης της πυρκαγιάς τέθηκε σε εφαρμογή το Εθνικό Σχέδιο Πυρσός.
Σύμφωνα με την έκθεση, ο Αρχιπύραρχος σε τακτά χρονικά διαστήματα ενημέρωνε τον Υπουργό για την τρέχουσα κατάσταση επί του πεδίου της πυρκαγιάς.
Δυναμική Αξιολόγηση Ρίσκου
————–
Καθόλη τη διάρκεια των επιχειρήσεων κατάσβεσης της πυρκαγιάς, της προστασίας της περιουσίας και της διάσωσης ζωής σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, γινόταν συνεχής αξιολόγηση του ρίσκου από τον Ε.Υ.Π.Σ Λεμεσού, ο οποίος ενημέρωνε τον Αρχιπύραρχο για τους τρόπους ενέργειας των πυροσβεστικών δυνάμεων και των οδηγιών προς αυτές.
Όπως αναφέρεται, επιθετική τακτική εφαρμοζόταν στις περιπτώσεις διάσωσης προσώπων. Από την άλλη, αμυντική τακτική εφαρμοζόταν στις περιπτώσεις όπου το πολύ υψηλό θερμικό φορτίο δεν υπερτερούσε της ασφάλειας των πυροσβεστών ώστε να εισέλθουν σε περιοχή ρισκάροντας την υγεία τους.
Προτεραιότητες καθορίστηκαν στη διάσωση ζωής, στην παροχή βοήθειας σε εγκαυματίες, τραυματίες, στην απομάκρυνση πληθυσμού, στην προστασία από την πυρκαγιά κατοικιών και ακολούθως στην προστασία περιουσιών.
«Η επέκταση και εξάπλωση της πυρκαγιάς δεν μπορούσε να προβλεφθεί καθότι οι εναλλασσόμενες κατευθύνσεις των δυνατών ανέμων, του μικροκλίματος που δημιουργούσε η πυρκαγιά, σε συνδυασμό με το ανάγλυφο και τη βλάστηση της κάθε περιοχής, δημιουργούσαν δυναμική, που στις πλείστες περιοχές η πυρκαγιά κινείτο σε διαφορετικούς ορίζοντες», σημειώνεται.
Βοήθεια από άλλες Υπηρεσίες
————-
Στην έκθεση γίνεται, επίσης, αναφορά, στη βοήθεια που παρείχαν άλλες υπηρεσίες.
Πέρα από τη συνδρομή του Τμήματος Δασών, της Αστυνομίας και της Πολιτικής Άμυνας, όπως αναφέρεται παραπάνω στην έκθεση γεγονότων, σημειώνεται ότι ζητήθηκε βοήθεια σε καδενοφόρα και βυτιοφόρα οχήματα από την Επαρχιακή Διοίκηση Λεμεσού.
Ακόμα, η Υπηρεσία Θήρας ενίσχυσε την προσπάθεια κατάσβεσης με μικρές κινητές μονάδες πυρόσβεσης, ενώ από τις 14.13 ενημερώθηκε και η Υπηρεσία Ασθενοφόρων.
Επιπλέον, ενημερώθηκαν και οι Βρετανικές Βάσεις για αποστολή βοήθειας τόσο σε Πυροσβεστικά όσο και πτητικά μέσα. Ανταποκρίθηκαν με τρία πυροσβεστικά οχήματα και ένα πτητικό μέσο.
Βοήθεια ζητήθηκε και από εγκεκριμένες εθελοντικές ομάδες.
Προωθημένο Κέντρο Διοίκησης
————
Σε σχέση με το Προωθημένο Κέντρο Διοίκησης, αναφέρεται ότι λειτούργησε στις 15.15 στον κύριο δρόμο Λεμεσού — Ομόδους παρά το χωριό Μαλιά. Όπως αναφέρεται, η επιλογή του χώρου τη δεδομένη στιγμή έγινε καθότι η πυρκαγιά βρισκόταν ήδη στο χωριό Βάσα και κινείτο προς Ποταμιού και Όμοδος.
Γύρω στις 16.30 η φορά των ανέμων άλλαξε προς την αντίθετη κατεύθυνση, δηλαδή η πυρκαγιά κατευθύνετο Νοτιοανατολικά, επιστρέφοντας προς την Ανατολική και Νότια πλευρά του χωριού Μαλιά. Αποφασίστηκε όπως το Προωθημένο Κέντρο Ελέγχου μετακινηθεί στον περίβολο της εκκλησίας Αγίου Εφραίμ στο χωριό Άγιος Αμβρόσιος που ήταν σε απόσταση 6-7 χλμ.
Η ώρα 17.19 λειτούργησε το Προωθημένο Κέντρο Διοίκησης στον περίβολο της εκκλησίας Αγίου Εφραίμ στο χωριό Άγιος Αμβρόσιος. Επίσης στον ίδιο χώρο λειτούργησε και το κέντρο Διοίκησης της Αστυνομίας. Πέραν των μελών της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας υπήρχαν λειτουργοί / σύνδεσμοι και της Πολιτικής Άμυνας, της Επαρχιακής Διοίκησης Λεμεσού, της Αστυνομίας, της Υπηρεσίας Ασθενοφόρων, της Εθνικής Φρουράς και του Τμήματος Δασών.
Ωστόσο, γύρω στις 20.45 η πυρκαγιά προσέγγιζε με μεγάλη ταχύτητα το χωριό Άγιος Αμβρόσιος. Ενώ η πυρκαγιά κινείτο με ανατολική πορεία, περνώντας από το Βουνί, Άγιο Θεράποντα, Λόφου, ξαφνικά επέστρεφε πίσω με νοτιοδυτική κατεύθυνση, προς το χωριό Αγιος Αμβρόσιος και Κυβίδες.
«Μετά την πιο απρόσμενη εξέλιξη το Προωθημένο Κέντρο Διοίκησης μετακινήθηκε στο χωριό Ερήμη», σε κατάστημα υλικών οικοδομής, όπως αναφέρεται στην έκθεση, με τη σημείωση ότι η επαναλειτουργία του στο χωριό Ερήμη πραγματοποιήθηκε η ώρα 22.40, αφού στον δρόμο Κυβίδων — Λεμεσού υπήρχε πολύ πυκνή τροχαία κίνηση με ακινητοποιημένα οχήματα, εξαιτίας της εκκένωσης των χωριών Άγιος Αμβρόσιος, Σούνι.
Οι κοινότητες που εκκενώθηκαν
————–
Αφού γινόταν αξιολόγηση της πορείας της πυρκαγιάς, η οποία κινείτο την ίδια στιγμή σε διαφορετικές περιοχές με διαφορετικές κατευθύνσεις, κρίθηκε αναγκαία η απομάκρυνση πληθυσμού.
Οι κοινότητες για τις οποίες η Πυροσβεστική Υπηρεσία έδωσε οδηγίες προς την Πολιτική Άμυνα για εκκένωση, με βάση το σχέδιο «ΠΟΛΥΒΙΟΣ», ήταν η Μαλιά, η Βάσα Κοιλανίου, η Ποταμιού, το Κοιλάνι, η Λόφου, το Σούνι-Ζανακιά, το Πέρα Πεδί, η Άλασσα, ο Άγιος Θεράπων, το Βουνί, η Συλίκου, ο Άγιος Αμβρόσιος, οι Κυβίδες, ο Βούναρος, η Πάχνα, το Άρσος και το Όμοδος.
Όπως σημειώνεται στην έκθεση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, στις 18.21 της Τετάρτης, η Πολιτική Άμυνα ανέφερε ότι δεν διαθέτει επαρκείς δυνάμεις για εκκενώσεις. Κατόπιν τούτου, το ΓΣΕΠΥ έκανε διευθέτηση μέσω του ΚΕΠΙΧ της Ε.Φ. όπως έρθει σε συνεννόηση με την Πολιτική Άμυνα για παροχή συνδρομής στις εκκενώσεις.
Εκδήλωση άλλων πυρκαγιών την ίδια περίοδο
—————
Όπως σημειώνεται στην έκθεση, πέραν της μεγάλης πυρκαγιάς που είχε εκδηλωθεί στην ορεινή περιοχή της επαρχίας Λεμεσού, η Πυροσβεστική Υπηρεσία είχε να αντιμετωπίσει παράλληλα και μεγάλες πυρκαγιές στην επαρχία Πάφου, σε συνδυασμό με άλλα περιστατικά τα οποία έλαβαν χώρα στις αστικές περιοχές και ως εκ τούτου αποσπάστηκαν δυνάμεις και πτητικά μέσα τα οποία θα μπορούσαν να συνδράμουν στην τεραστίων διαστάσεων πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στην ορεινή περιοχή της επαρχίας Λεμεσού.
Επιπρόσθετα, την Τετάρτη, ενώ στην περιοχή της ορεινής Λεμεσού υπήρχαν ενεργά μέτωπα και σωρεία αναζωπυρώσεων, εκδηλώθηκε νέα πυρκαγιά στις Αρόδες της επαρχίας Πάφου.
«Πάρα τις αντιξοότητες που είχαμε να αντιμετωπίσουμε, έγινε η καλύτερη δυνατή αξιοποίηση τόσο των πτητικών μέσων, όσο και των επίγειων δυνάμεων πυρόσβεσης, για αντιμετώπιση όλων των πυρκαγιών και άλλων περιστατικών που έλαβαν χώρα στις 23 και 24 Ιουλίου 2025 με πρώτιστο μέλημα την διάσωση ζωής και περιουσίας», υπογραμμίζει η Πυροσβεστική.
Δεν καθαρίστηκαν τα χωράφια
———–
Όπως αναφέρεται, κατά την πυρκαγιά υπήρχε εξαιρετικά μεγάλο θερμικό φορτίο λόγω της παρουσίας σε όλη την έκταση της πυρκαγιάς ξηρής βλάστησης, θάμνων, δέντρων κλπ.
Η Πυροσβεστική Υπηρεσία αναφέρει ότι παρευρέθηκε σε συσκέψεις που έγιναν πριν αλλά και κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου στο Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, στο Υπουργείο Εσωτερικών, στις Επαρχιακές Διοικήσεις, κλπ.
«Ξεκάθαρα φαίνεται ότι δεν έχουν γίνει ενέργειες ή δεν έχουν γίνει όσες ενέργειες θα έπρεπε να γίνουν, για να καθαριστούν τα οικόπεδα, τα χωράφια, τα πρανά των δρόμων κλπ. Είναι ο πρώτος και μεγαλύτερος λόγος έναρξης και εξάπλωσης της πυρκαγιάς παράλληλα με την παρουσία υψηλής έντασης ανέμων, ψηλής θερμοκρασίας και χαμηλής υγρασίας ιδιαίτερα στην περιοχή που ξέσπασε η πυρκαγιά», λέει η Πυροσβεστική.
Εισηγήσεις Πυροσβεστικής Υπηρεσίας
—————–
Η Πυροσβεστική, καταληκτικά, εισηγείται την άμεση αφαίρεση των ξηρών χόρτων πέριξ των δρόμων από όλες τις κοινότητες που δεν το έχουν πράξει, αρμοδιότητα των επαρχιακών και τοπικών διοικήσεων. Επιπλέον, προτείνει τον σχεδιασμός των Τοπικών Αρχών για τοποθέτηση «Πυροσβεστικών Φωλιών» σε συγκεκριμένα σημεία εντός του ιστού των κοινοτήτων.
Ακόμα, προτείνει την επέκταση του ωραρίου των Πυροσβεστικών Σταθμών Υπαίθρου σε 24ώρη βάση, σημειώνοντας ότι σήμερα οι εν λόγω Σταθμοί εργάζονται 08:00 — 19:00. Για να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει να αυξηθεί αναλόγως το προσωπικό τόσο σε μόνιμο όσο και τακτικό ωρομίσθιο προσωπικό.
Επιπλέον, προτείνεται η ενίσχυση του υφιστάμενου στόλου πυροσβεστικών οχημάτων, πέραν των 17 που περιλαμβάνονται στο Ολιστικό Σχέδιο (Φάση Β), με στόλο πυροσβεστικών οχημάτων με τέτοιες διαστάσεις που να μπορούν να ελίσσονται και να διακινούνται εύκολα και σε οικισμούς με στενούς δρόμους.
Τέλος, προτείνεται η αναβάθμιση, τόσο κτηριακή όσο και τεχνολογική, των Πυροσβεστικών Σταθμών Υπαίθρου, πέραν της αναβάθμισης που περιλαμβάνεται για ενίσχυση της επιχειρησιακής ικανότητας της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας στο Ολιστικό Σχέδιο (Φάση Α και Β).
Σημειώνεται ότι το σύνολο των Πυροσβεστικών οχημάτων που ανταποκρίθηκαν στην πυρκαγιά είναι 25 και επιπρόσθετα 3 Πυροσβεστικά οχήματα των Βρετανικών Βάσεων. Επίσης, εργάστηκαν 8 Πυροσβεστικά οχήματα από εθελοντικές ομάδες που κάλεσε η Πυροσβεστική Υπηρεσία κάτω υπό τη δική της επιχειρησιακή ευθύνη.
Τρεις εισηγήσεις στην έκθεση Αρχηγού Αστυνομίας προς ΠτΔ για πυρκαγιές ορεινής Λεμεσού
Τρεις εισηγήσεις για τον Σταθμό Διοίκησης, την ενημέρωση και το εθνικό σχέδιο «Πυρσός» περιλαμβάνει η έκθεση που υπέβαλε ο Αρχηγός της Αστυνομίας Θεμιστός Αρναούτης προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, σε σχέση με τις ενέργειες της Δύναμης για αντιμετώπιση της πυρκαγιάς που εκδηλώθηκε στις 23 Ιουλίου, στην ορεινή Λεμεσό.
Στην έκθεση σημειώνεται πως «η Αστυνομία από την πρώτη στιγμή έλαβε όλα τα αναγκαία μέτρα για διασφάλιση των σκηνών της πυρκαγιάς με αποκοπές δρόμων και εξασφάλιση προσπέλασης των πυροσβεστικών οχημάτων, των εμπλεκομένων Υπηρεσιών Τμημάτων στην κατάσβεση της πυρκαγιάς ενώ σε συνεργασία με τις άλλες Υπηρεσίες βοήθησε στην προστασία πολιτών καθώς και στην εκκένωση χωριών, μοναστηριών και κατασκηνωτικών χώρων».
Στην έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα διευκρινίζεται ότι ετοιμάστηκε με οδηγίες του Προέδρου της Δημοκρατίας, μετά τη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 27/07/2025, στην Προεδρική κατοικία στο Τρόοδος. Αφού παρατίθενται τα γεγονότα και οι ενέργειες της Αστυνομίας, αναφέρεται ότι το ΤΑΕ Λεμεσού διερευνά τόσο τα αίτια της πυρκαγιάς όσο και τις συνθήκες του αφύσικου θανάτου του ζεύγους Φιλιππίδη.
Ο Αρχηγός Αστυνομίας, με βάση αυτά που παρατηρήθηκαν εισηγείται, να μην επιτρέπεται να μεταβαίνουν στον προωθημένο Σταθμό Διοίκησης πρόσωπα, τα οποία δεν έχουν ρόλο στην κατάσβεση των πυρκαγιών ή με τη διαχείριση της κρίσης. Επίσης, προτείνει όπως η ενημέρωση γίνεται από ένα και μόνο εκπρόσωπο Τύπου, ο οποίος θα είναι προκαθορισμένος και θα εκπροσωπεί όλες τις υπηρεσίες, ενώ εισηγείται και την αναθεώρηση του Ειδικού Εθνικού Σχεδίου «Πυρσός».
Όπως αναφέρεται στην έκθεση συνολικά εργάστηκαν 145 Μέλη της Αστυνομίας και χρησιμοποιήθηκαν 54 αστυνομικά οχήματα, περιλαμβανομένων και λεωφορείων. Επίσης, η ΑΔΕ Λεμεσού ενισχύθηκε με προσωπικό από την Τροχαία Αρχηγείου και την ΜΜΑΔ. Την 24/07/2025 ενισχύθηκε και με προσωπικό από την Αστυνομική Διεύθυνση Λάρνακας και τη Λιμενική και Ναυτική Αστυνομία.
Αναλυτικότερα στην έκθεση αναφέρεται ότι την Τετάρτη 23/07/2025 γύρω στις 1330, o Αστυνομικός Σταθμός Πάχνας ενημερώθηκε από κάτοικο του χωριού Μαλιά ότι, υπήρχε εστία φωτιάς στη διασταύρωση των χωριών Δοράς — Άρσους. Η ώρα 14:00, ο Επαρχιακός Υπεύθυνος Πυροσβεστικών Σταθμών Λεμεσού ενημέρωσε τον Βοηθό Αστυνομικό Διευθυντή (Ε) Λεμεσού ότι, στην περιοχή του χωριού Μαλιά υπήρχε φωτιά περιορισμένης έκτασης που κατευθύνονταν προς την κατοικημένη περιοχή Μαλιάς και ζήτησε όπως αποκοπούν οι δρόμοι Άρσους, Μαλιάς, Ομόδους. Η Αστυνομία ανταποκρίθηκε αμέσως και στις δύο κλήσεις, συμπληρώνεται.
ΑΔΕ Λεμεσού – Κέντρο Χειρισμού Καταστάσεων Κρίσεως
————————-
Η ώρα 14:45 της 23/07/2025, αναφέρεται πως συστάθηκε το Κέντρο Χειρισμού Καταστάσεων Κρίσεως (ΚΧΚΚ) της Αστυνομικής Διεύθυνσης Επαρχίας (ΑΔΕ) Λεμεσού υπό την εποπτεία του Αστυνομικού Διευθυντή.
Μετά από επικοινωνία με τον Πύραρχο Λεμεσού, ο οποίος ανάφερε υπήρχε κίνδυνος επέκτασης της φωτιάς προς τα χωριά Όμοδος και Άρσος, μετέβηκε στον Προωθημένο Σταθμό Διοίκησης (ΠΣΔ) της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας (ΠΥ) ο Βοηθός Αστυνομικός Διευθυντής (Διοίκησης) και ανέλαβε ρόλο ως σύνδεσμος εκ μέρους της Αστυνομίας. Ταυτόχρονα, ενημερώθηκε ο Βοηθός Υπεύθυνος του ΤΑΕ Λεμεσού, για διερεύνηση των αιτιών της φωτιάς ενώ έγινε ανάκληση προσωπικού της ΑΔΕ Λεμεσού, αναφέρεται στην έκθεση.
Σημειώνεται ότι, το Κέντρο Χειρισμού Καταστάσεων Κρίσεως ήταν υπό την Εποπτεία του ΑΔΕ Λεμεσού μεταξύ των ωρών 1445-2120 οπόταν η ώρα 2120 μετέβηκε στην ΑΔΕ Λεμεσού και ανέλαβε την εποπτεία ο Αρχηγός Αστυνομίας, μέχρι η ώρα 1100 της 24/07/2025. Η ώρα 1430 της 24/07/2025, την εποπτεία ανέλαβε ο Υπαρχηγός Αστυνομίας.
Μετά από αίτημα του Αρχιπύραρχου, η ώρα 1445 δόθηκαν οδηγίες στον Διοικητή ΜΜΑΔ για αποστολή του οχήματος – Κινητού Σταθμού Διοίκησης (ΚΣΔ) της Αστυνομίας στη Λεμεσό, σε χώρο που υποδείχθηκε και εγκαταστάθηκε εκεί η ώρα 1700. Ο ΚΣΔ ήταν στελεχωμένος με Μέλη της ΜΜΑΔ. Επίσης, η ΜΜΑΔ ενίσχυσε την ΑΔΕ Λεμεσού με προσωπικό καθώς και με δύο μικρά λεωφορεία για να συνδράμουν στην εκκένωση των επηρεαζόμενων από την πυρκαγιά, χωριών
Πτητικά Μέσα Αστυνομίας
————-
Αναφέρεται πως στις 1453 το ΚΧΚΚ ενημερώθηκε από την ΠΥ ότι, εφαρμόστηκε το σχέδιο ΙΚΑΡΟΣ ΙΙ. Η ώρα 1650, η Μοίρα Πτητικών Μέσων Πυρόσβεσης της Εθνικής Φρουράς, ζήτησε τη συνδρομή της Μονάδας Αεροπορικών Επιχειρήσεων της Αστυνομίας, η οποία ανταποκρίθηκε με δύο ελικόπτερα, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν ως συντονιστικά μέσα και την επόμενη μέρα 24/07/2025, για κατάσβεση.
Προστίθεται ακόμη πως με τη μετάβαση των Μελών της Αστυνομίας στην περιοχή, γίνονταν ανακοπές δρόμων ανάλογα με την πορεία της πυρκαγιάς και σε συνεργασία με την Πολιτική Άμυνα και τις άλλες Υπηρεσίες, εκκενώθηκαν κοινότητες, μοναστήρια και κατασκηνωτικοί χώροι.
Σημειώνεται ότι, λόγω της επέκτασης της φωτιάς προς το χωριό Λόφου και τον εγκλωβισμό 30 ατόμων σε αυτό, ζητήθηκε από τον Προωθημένο Σταθμό Διοίκησης και την Πολιτική Άμυνα όπως η Αστυνομία συνδράμει στην εκκένωση του χωριού. Οι προσπάθειες για απεγκλωβισμό τους διήρκησαν από η ώρα 2000 της 23/07/2025 μέχρι τα ξημερώματα της 24/07/2025, αναφέρεται.
Ακόμη, σημειώνεται ότι η ώρα 1947 δόθηκαν οδηγίες σε μέλος της Αστυνομίας που βρισκόταν στο χωριό Συλίκου, όπως εντοπίσει ασφαλές δρομολόγιο από Λόφου προς Άλασσα ώστε να χρησιμοποιηθεί στην απομάκρυνση των κατοίκων. Καθοδόν προς την Άλασσα, το μέλος της Αστυνομίας συνάντησε πυκνούς καπνούς και αναγκάστηκε να επιστρέψει, με κατεύθυνση προς Τριμίκλινη. Τα οχήματα που ακολουθούσαν, τα κατεύθυνε προς την Τριμίκλινη και προχώρησε σε αποκοπή του δρόμου για 2,5 ώρες. Ο δρόμος Τριμίκλινης — Άλασσας αποκόπηκε και στις δύο κατευθύνσεις από περιπολικά της Αστυνομίας.
Θύματα και τραυματίες
——————
Σύμφωνα με την έκθεση, η ώρα 2100, μέλος της Πολιτικής Άμυνας, ενώ κατευθυνόταν προς το Μονάγρι, μετά την Άλασσα και πριν από το σκοπευτήριο, εντόπισε όχημα να καίγεται και εντός είδε ένα άτομο. Ενημέρωσε την Αστυνομία, η οποία απέστειλε στο σημείο μέλη του ΤΑΕ για διερεύνηση. Από τις εξετάσεις προέκυψε ότι, επρόκειτο για όχημα εγγεγραμμένο στο όνομα της Μάρως Φιλιππίδου. Εντός του καμένου οχήματος εντοπίστηκαν δύο σοροί, οι οποίοι στις 29/07/2025 ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο DNA ότι, πρόκειται για τους Δημήτρη και Μάρω Φιλιππίδη. Το ΤΑΕ Λεμεσού διερευνά υπόθεση Αφύσικου Θανάτου.
Ακολούθως αναφέρεται ότι λόγω της μεγάλης έκτασης της πυρκαγιάς, τραυματίστηκαν τέσσερα πρόσωπα και δίνονται λεπτομέρειες για κάθε περιστατικό.
Αξιοποίηση Προσωπικού
———————–
Για αντιμετώπιση της πυρκαγιάς, αναφέρεται πως χρησιμοποιήθηκε το εν υπηρεσία προσωπικό της Αστυνομικής Διεύθυνσης Λεμεσού, το οποίο παρέμεινε καθήκον από η ώρα 0700 της 23/07/2025 μέχρι η ώρα 0700 της 24/07/2025, ενώ έγινε ανάκληση προσωπικού.
Συνολικά εργάστηκαν 145 Μέλη της Αστυνομίας και χρησιμοποιήθηκαν 54 αστυνομικά οχήματα, περιλαμβανομένων και λεωφορείων.
Επίσης, σημειώνεται πως η ΑΔΕ Λεμεσού ενισχύθηκε με προσωπικό από την Τροχαία Αρχηγείου και την ΜΜΑΔ. Την 24/07/2025 ενισχύθηκε και με προσωπικό από την Αστυνομική Διεύθυνση Λάρνακας και τη Λιμενική και Ναυτική Αστυνομία.
Ως προς τις ανακοινώσεις της Αστυνομίας, αναφέρεται πως το Γραφείο Τύπου της Δύναμης εξέδωσε την πρώτη ανακοίνωση η ώρα 14:37 και αφορούσε το κλείσιμο των δρόμων Μαλιάς — Ομόδους και Μαλιάς – Άρσους λόγω πυρκαγιάς. Παράλληλα το Γραφείο Τύπου της Αστυνομίας λειτουργούσε επί 24ώρου βάσεως, απαντούσε σε τηλεφωνήματα πολιτών και γίνονταν δηλώσεις σε τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς. Εκδόθηκε αριθμός ανακοινώσεων ενώ παράλληλα γινόταν αναδημοσίευση σημαντικών ανακοινώσεων άλλων Υπηρεσιών στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, σημειώνεται.
Πηγή: ΚΥΠΕ