Υπουργοί και Υφυπουργοί Υγείας από συνολικά 13 ευρωπαϊκά κράτη, Μάλτα, Λουξεμβούργο, Ανδόρα, Σαν Μαρίνο, Ισλανδία, Μονακό, Μαυροβούνιο, Λετονία, Εσθονία, Σλοβενία, Μολδαβία, Βόρεια Μακεδονία και Κύπρο, η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της ΕΕ, Στέλλα Κυριακίδου, και ο Περιφερειακός Διευθυντής Ευρώπης του ΠΟΥ, Hans Henri Kluge, συμμετείχαν την Πέμπτη το πρωί στην έναρξη της 10ης Συνάντησης Υψηλού Επιπέδου της Πρωτοβουλίας Μικρών Κρατών Περιφέρειας Ευρώπης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που πραγματοποιείται στη Λεμεσό, στις 10 – 12 Απριλίου.
Στην εναρκτήρια ομιλία του, ο Υπουργός Υγείας, Μιχάλης Δαμιανός, υπογράμμισε ότι αυτή η συνάντηση χρησιμεύει ως πλατφόρμα για τα συμμετέχοντα κράτη για να ανταλλάσσουν γνώσεις, βέλτιστες πρακτικές και να σχηματίζουν συνεργασίες, που θα προσφέρουν ώθηση στην αποστολή τους σε ό,τι αφορά τον τομέα της Υγείας.
«Είναι ένα μέρος όπου θα γεννηθούν ιδέες, θα δημιουργηθούν συνεργασίες, και θα τελειοποιηθούν οι στρατηγικές», είπε.
Ο Μιχάλης Δαμιανός σημείωσε ότι ένα σημαντικό μάθημα που αντλήθηκε από την πρόσφατη πανδημία COVID-19 ήταν ότι οι μικρές χώρες είναι πιο ευάλωτες καθώς δεν διαθέτουν τη διαπραγματευτική δύναμη για να εξασφαλίσουν τους απαραίτητους πόρους για να ξεπεράσουν την κρίση, υποδεικνύοντας ταυτόχρονα ότι η Κύπρος είχε την τύχη να ανήκει στην οικογένεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης που της επέτρεψε να έχει πρόσβαση στα απαραίτητα εμβόλια και να τα πάει καλά κατά τη διάρκεια της πανδημίας, κάτι για το οποίο εξέφρασε ειλικρινή ευγνωμοσύνη προς την Επίτροπο Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της ΕΕ.
Ο Υπουργός Υγείας τόνισε επίσης ότι καθώς οι Υπουργοί Υγείας των μικρών κρατών συνέρχονται υπό τη σημαία της Πρωτοβουλίας των Μικρών Κρατών, όλοι αναγνωρίζουν τις μοναδικές προκλήσεις και ευκαιρίες που αντιμετωπίζουν οι χώρες με μικρότερο πληθυσμό και πιο περιορισμένους πόρους, αλλά και τις τεράστιες δυνατότητες και την ανθεκτικότητα που είναι εγγενείς στις κοινότητες των μικρών κρατών. «Σήμερα, ενωνόμαστε για να εκμεταλλευτούμε αυτές τις δυνατότητες, να ενισχύσουμε τις φωνές μας και να υπερασπιστούμε την υγεία και την ευημερία των λαών μας», τόνισε ο κ. Δαμιανός.
Σημείωσε επίσης ότι έπειτα από διαβούλευση, η Σύνοδος Πρωτοβουλίας Μικρών Κρατών θα επικεντρωθεί στα θέματα του καρκίνου, συμπεριλαμβανομένης ειδικής εστίασης στα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου πληθυσμού και στον παιδικό καρκίνο, στην υγεία και στην κλιματική αλλαγή, στον αντίκτυπο και στις εμπειρίες των μικρών χωρών.
«Μαζί με τα θέματα που είναι ακόμη υπό επεξεργασία από προηγούμενες συνεδριάσεις, θα έχουμε μια πλούσια πολιτική και τεχνική ατζέντα, με στόχο αυτό να ωφελέσει τη δημόσια υγεία», είπε, προσθέτοντας ότι «σε αυτή την αίθουσα, είμαστε κάτι περισσότερο από Υπουργοί Υγείας. Είμαστε αρχιτέκτονες της αλλαγής, υποστηρικτές της προόδου και θεματοφύλακες της δημόσιας υγείας. Έχουμε τη δύναμη να μεταμορφώσουμε την υγεία στα έθνη μας και να οδηγήσουμε τον δρόμο για ένα φωτεινότερο και υγιέστερο μέλλον για τις επόμενες γενιές».
«Μαζί, αντιπροσωπεύουμε μια πληθώρα τεχνογνωσίας και εμπειριών, που όλα συγκλίνουν προς έναν κοινό στόχο: τη διαφύλαξη και την προαγωγή της δημόσιας υγείας. Μαζί, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τη συλλογική μας τεχνογνωσία και τους πόρους μας για να αντιμετωπίσουμε κοινές προκλήσεις», υπογράμμισε.
Από την πλευρά της η Ευρωπαία Επίτροπος για την Υγεία και την Ασφάλεια Τροφίμων Στέλλα Κυριακίδου σημείωσε ότι από την ίδρυσή της το 2013, η Πρωτοβουλία Μικρών Κρατών του ΠΟΥ καθοδηγείται από την πεποίθηση ότι «μπορούμε να κάνουμε περισσότερα δουλεύοντας μαζί», και έχει δώσει μια σταθερή πλατφόρμα για να το κάνουμε.
Τονίζοντας ότι επειδή ένα κράτος μέλος είναι μικρό δεν σημαίνει ότι οι προκλήσεις του είναι μικρές, η Επίτροπος Κυριακίδου υπογράμμισε ότι για τις μικρότερες χώρες ορισμένες προκλήσεις είναι ακόμη μεγαλύτερες – όπως η διατήρηση του εργατικού δυναμικού τους στον τομέα της υγείας και η προώθηση της ψηφιοποίησης των συστημάτων υγείας τους, τονίζοντας ότι αυτές οι κατευθυντήριες αρχές αποτελούν τη βάση της ισχυρής Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας (EΕΥ) της ΕΕ.
Σύμφωνα με την Επίτροπο Κυριακίδου, ένας από τους βασικούς πυλώνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας είναι ο Ευρωπαϊκός Χώρος Δεδομένων για την Υγεία που θα επιτρέψει την ασφαλή ανταλλαγή δεδομένων υγείας για πρωτογενή χρήση διασυνοριακά.
«Θα αλλάξει το παιχνίδι για τη συνέχιση της φροντίδας για τους ασθενείς», είπε, σημειώνοντας ότι ορισμένα μικρά κράτη μέλη, όπως η Κύπρος, η Εσθονία, η Μάλτα, το Λουξεμβούργο και η Λετονία, έχουν ήδη αρχίσει να μοιράζονται ηλεκτρονικές συνταγές ή περιλήψεις ασθενών, μέσω της πλατφόρμας “MyHealth@EU” της ΕΕ.
Η Επίτροπος Κυριακίδου είπε επίσης ότι ο Ευρωπαϊκός Χώρος Δεδομένων για την Υγεία αφορά επίσης την επαναχρησιμοποίηση δεδομένων υγείας για την έρευνα, την καινοτομία και τη χάραξη πολιτικής, που υποστηρίζονται από τα υψηλότερα πρότυπα απορρήτου και προστασίας δεδομένων.
Σημείωσε δε ότι η Επιτροπή υποστηρίζει τα κράτη μέλη με πολλούς τρόπους καθώς ενισχύουν τα συστήματα υγείας τους, αλλά και μέσω του προγράμματος EU4Health, «του πιο φιλόδοξου προγράμματος χρηματοδότησης της ΕΕ για επενδύσεις που έχει εισαχθεί ποτέ στον τομέα της υγείας».
Υποδεικνύοντας ότι ένας άλλος σημαντικός πυλώνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας είναι αυτός της ψυχικής υγείας, η Στέλλα Κυριακίδου ανέφερε ότι η ΕΕ έχει μια ολοκληρωμένη προσέγγιση για την ψυχική υγεία, με 20 συγκεκριμένες εμβληματικές δράσεις που υποστηρίζονται από προϋπολογισμό 1,2 δισ. ευρώ με ευκαιρίες χρηματοδότησης, με στόχο την αντιμετώπιση του στίγματος και των διακρίσεων και την υποστήριξη σε ευπαθείς πληθυσμούς, με ιδιαίτερη έμφαση στους νέους καρκινοπαθείς.
Η Επίτροπος Κυριακίδου τόνισε ότι ένας άλλος βασικός πυλώνας σχετίζεται με την ανάγκη αντιμετώπισης της ανισότητας στην πρόσβαση στα φάρμακα, με τέτοιο τρόπο ώστε όλοι οι ασθενείς –όπου κι αν ζουν στην Ευρώπη– να έχουν πρόσβαση στα φάρμακα που χρειάζονται.
Όπως σημείωσε, η μεταρρύθμιση των κανόνων που ξεκίνησε προτείνει διάφορα μέτρα για τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε κάθε κράτος μέλος, συμπεριλαμβανομένων των μικρότερων. «Τα μικρά κράτη μέλη θα έχουν περισσότερες ευκαιρίες να συμμετάσχουν σε αποκεντρωμένες διαδικασίες αδειοδότησης και να φέρουν φάρμακα στις αγορές τους», εξήγησε.
Η Ευρωπαία Επίτροπος για την Υγεία και την Ασφάλεια των Τροφίμων υπογράμμισε ακόμη ότι η Ευρωπαϊκή Αρχή Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης (ΗΕRA) συνέβαλε επίσης καθοριστικά στις αντιδράσεις της ΕΕ στις κρίσεις, καθώς διασφαλίζει την πρόσβαση σε ιατρικά αντίμετρα, μέσω ενεργειών όπως οι κοινές προμήθειες και η αποθήκευση αποθεμάτων.
Όπως τόνισε, αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τα μικρότερα κράτη μέλη, τα οποία μερικές φορές δεν έχουν πρόσβαση στα ίδια προϊόντα με τους γείτονές τους. «Αλλά το έργο μας δεν σταματά εδώ», τόνισε, υπενθυμίζοντας ότι στις 24 Απριλίου θα ξεκινήσει η Συμμαχία για τα κρίσιμα φάρμακα, κάτι που, όπως εξήγησε, θα συντονίσει τις εργασίες σε επίπεδο ΕΕ για την αντιμετώπιση και την πρόληψη των ελλείψεων κρίσιμων φαρμάκων σε όλα τα κράτη μέλη, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους.
Σύμφωνα με την Επίτροπο Κυριακίδου, ένας από τους σημαντικότερους πυλώνες της EΕΥ είναι το Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Καταπολέμηση του Καρκίνου, με έναν πρωτοφανή προϋπολογισμό άνω των 4 δισεκατομμυρίων ευρώ. «Είναι ολιστικό, από την πρόληψη, την έγκαιρη ανίχνευση, τη διάγνωση και τη θεραπεία μέχρι την ποιότητα ζωής», σημείωσε, υποδεικνύοντας ότι τέσσερα χρόνια μετά το Σχέδιο εκπληρώνει τις υποσχέσεις των εμπνευστών του, κάνοντας τη διαφορά στους ασθενείς, τις οικογένειες και τους φροντιστές.
Τόνισε επίσης ότι Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Καταπολέμηση του Καρκίνου «φωτίζει τις ανάγκες των παιδιών που ζουν με καρκίνο», εξηγώντας ότι αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή χρηματοδοτεί το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Αναφοράς για τον παιδικό καρκίνο και στοχεύει επίσης να δημιουργήσει έως το 2025 ένα ενωσιακό δίκτυο ολοκληρωμένων κέντρων για τον καρκίνο, για τη βελτίωση της πρόσβασης στη διάγνωση και θεραπεία για καρκινοπαθείς όλων των ηλικιών.
Η Επίτροπος Κυριακίδου ολοκλήρωσε σημειώνοντας την συνεργασία της Επιτροπής με την Περιφέρεια Ευρώπης του ΠΟΥ, μια συνεργασία που, όπως υπέδειξε, «είναι βαθιά σε πολλούς τομείς, και με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε είναι πιο επίκαιρη και σημαντική από ποτέ».
Ο Περιφερειακός Διευθυντής Ευρώπης του ΠΟΥ Hans Henri Kluge, σημείωσε ότι οι μικρές χώρες – τόσο από μόνες τους όσο και συλλογικά – διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στο να βοηθήσουν για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο τομέας της υγείας και να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες.
Επεσήμανε ότι πριν από 25 χρόνια η Κύπρος και η Μάλτα έθεταν ήδη ψηλά στην πολιτική ατζέντα τις αποτυχίες της αγοράς σχετικά με την πρόσβαση στα φάρμακα, και ότι πριν από τέσσερις δεκαετίες, μικρές χώρες της Καραϊβικής και του Ειρηνικού πρωτοστατούσαν κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για την κλιματική αλλαγή και ότι οι μικρές χώρες στην Ευρώπη έκαναν το ίδιο κατά την τελευταία δεκαετία, αλλά και ότι πριν από πέντε χρόνια η Πρωτοβουλία Μικρών Κρατών του ΠΟΥ δημιούργησε μια ειδική ομάδα για να επικεντρωθεί στην επικείμενη κρίση σε ό,τι αφορά το εργατικό δυναμικό του τομέα της Υγείας, και τόνισε ότι «όλα από αυτά τα ζητήματα είναι σήμερα βασικά ζητήματα για όλες τις χώρες παγκοσμίως».
Ο Περιφερειακός Διευθυντής Ευρώπης του ΠΟΥ σημείωσε ότι κατά τη διάρκεια αυτής της συνάντησης οι Υπουργοί θα επικεντρωθούν σε μια σειρά πιεστικών θεμάτων, όπως στον αντίκτυπο της κλιματικής κρίσης στην υγεία στην περιοχή μας, και έκανε έκκληση να μην χαθεί η δυναμική που δημιουργήθηκε κατά την περσινή COP28 στο Ντουμπάι, ενόψει και της επόμενης διάσκεψης COP29 στο Μπακού στο Αζερμπαϊτζάν. Επίσης, ανέφερε, στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης για τον καρκίνο, μέσω της πρόσβασης σε βασικά και σωτήρια διαγνωστικά, θεραπείες και φροντίδα για τον καρκίνο σε ολόκληρη την πορεία της νόσου.
Ο Hans Henri Kluge μοιράστηκε με τους συμμετέχοντες Υπουργούς μερικούς από τους προβληματισμούς του και όσα έμαθε τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Πρώτον, όπως είπε, οι κρίσεις είναι το καθοριστικό χαρακτηριστικό της εποχής μας και η ανθεκτικότητα καθιστά αναγκαία την υιοθέτηση μιας προσέγγισης διττής τροχιάς. Δεύτερον, καμία χώρα δεν μπορεί να αντέξει και να αντιμετωπίσει μόνη της τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τομέας της Υγείας. Τρίτον, η πολυμέρεια είναι η κόλλα που κρατά μαζί την Ευρώπη και τον κόσμο σε αυτούς τους καιρούς του ολοένα και περισσότερου κατακερματισμού.
Ειδικότερα ως προς το τελευταίο, ο Περιφερειακός Διευθυντής του ΠΟΥ για την Ευρώπη επαίνεσε την ηγεσία και το όραμα του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη για τη δημιουργία του θαλάσσιου ανθρωπιστικού διαδρόμου από την Κύπρο για να λάβει την πολύ αναγκαία βοήθεια ο λαός στη Γάζα.
Επίσης, ο Περιφερειακός Διευθυντής του ΠΟΥ για την Ευρώπη μίλησε για την προτεραιότητα του ΠΟΥ για ανάπτυξη και χρήση της τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, για την κάλυψη των αυριανών αναγκών υγείας.
Υπενθυμίζοντας ότι μέσα στους επόμενους δύο μήνες ο ΠΟΥ θα ξεκινήσει την Πρωτοβουλία Στρατηγικής Ψηφιακής Συνεργασίας για την Ψηφιακή Υγεία για να δώσει φωνή στους ασθενείς, τους καταναλωτές και τους εργαζόμενους στον τομέα της Υγείας για να συνδημιουργήσουν ψηφιακές λύσεις και χώρο για τη βιομηχανία να ακούσει τις ανησυχίες και τις ανάγκες τους, ο Hans Henri Kluge κάλεσε τους Υπουργούς να προβληματιστούν για το πώς η Περιφέρεια Ευρώπης του ΠΟΥ μπορεί να προετοιμαστεί και να λειτουργήσει ως σταθερός εταίρος των κρατών μελών, ως ένας φίλος και συνήγορός σ’ ένα ταξίδι σε μια αχαρτογράφητη περιοχή αναζήτησης υγείας και ευημερίας για όλους.
Οι εργασίες της Συνάντησης συνεχίζονται σήμερα Πέμπτη και αύριο Παρασκευή με παρουσιάσεις και συζητήσεις για θέματα όπως η καταπολέμηση του καρκίνου στις χώρες της Πρωτοβουλίας Μικρών Κρατών, η προώθηση του ανθρώπινου δυναμικού για την υγεία, η πρόσβαση σε φάρμακα, ο παιδικός καρκίνος, και υγεία και κλιματική αλλαγή.
Κατά τη διάρκεια της Συνάντησης οι Υπουργοί αναμένεται επίσης να υιοθετήσουν τη «Δήλωση της Κύπρου» ενός κειμένου συγκλίσεων σε ό,τι αφορά τις προτεραιότητες των μικρών κρατών στον τομέα της Υγείας.
Πηγή: ΚΥΠΕ
