Καμπανάκι κινδύνου χτυπά οι Ελεγκτική Υπηρεσία μέσα από την έκθεση της, η οποία αφορά την διαχείριση του νερού στην Κύπρο, σε συνάρτηση με την Κλιματική αλλαγή.
Χαρακτηριστική είναι η αναφορά του Γενικού Ελεγκτή Ανδρέα Παπακωνσταντίνου ότι διαχρονικά η Κυπριακή Δημοκρατία, λειτουργεί περισσότερο πυροσβεστικά αντί προληπτικά με κίνδυνο, υψηλότερο οικονομικό κόστος και μεγαλύτερη περιβαλλοντική επιβάρυνση.
Σύμφωνα με τα δεδομένα του Τμήματος Μετεωρολογίας, η ποσότητα βροχής που πέφτει στην Κύπρο μειώνεται κάθε χρόνο. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με Έκθεση του Ινστιτούτου Κύπρου τα κύματα καύσωνα αυξάνονται κατά οκτώ με 12 ημέρες ανά δεκαετία.
Σε μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η Κύπρος κατατάσσεται στις περιοχές με τις υψηλότερες συχνότητες ξηρασίας στην Ευρώπη, η οποία εντοπίζεται στο 91% του εδάφους του νησιού.
Στην Κύπρο το κατά κεφαλήν διαθέσιμο νερό, είναι κάτω από το όριο της ακραίας λειψυδρίας και ταυτόχρονα κάθε χρόνο αυξάνεται κατά 3,5% η ζήτηση νερού.
Εκτιμάται ότι στο μέλλον θα μειωθεί ακόμα περισσότερο, η ποσότητα και η ποιότητα του νερού, και πιο ευάλωτες θα είναι οι κοινότητες και οι γεωργοί.
Δεν φτάνει που δεν έχουμε νερό, παρατηρήθηκε τα προηγούμενα χρόνια και υπεράντληση του από τα φράγματα, όπως καταγράφεται στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, σε σημείο που η κυβέρνηση υποχρεώθηκε πρόσφατα να αναζητήσει σωσίβιο σε αφαλατώσεις από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Ειδική αναφορά γίνεται στον Νότιο Αγωγό που είναι και είναι το μεγαλύτερο υδατικό έργο της Κύπρου αφού αφορά οκτώ μεγάλα φράγματα.
Κατά την περίοδο 2017 με 2023, η ποσότητα που εγκρίθηκε με απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου για άντληση από φράγματα, όσον και η ποσότητα που τελικά καταναλώθηκε, υπερέβαινε την ποσότητα που καθορίζεται με βάση τους δείκτες αποθεμάτων λόγω ξηρασίας.
Αποκορύφωμα ήταν το έτος 2020, που ήταν βροχερό. Η πρόταση για άντληση νερού υπερέβαινε κατά 22,5 εκατομμύρια κυβικά μέτρα την προβλεπόμενη ποσότητα. Δεν προβλέφθηκε ότι τα έτη που θα ακολουθούσαν θα υπήρχε ανομβρία.
Υπέρβαση στην άντληση παρατηρήθηκε και στην Πάφο. Ουδείς γνώριζε ότι θα καταστρεφόταν από πυρκαγιά η μονάδα αφαλάτωσης της Πάφου, αλλά τελικά, τα αποθέματα που υπεραντλήθηκαν θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τις ανάγκες της επαρχίας, σημειώνεται.
Σε άλλα ευρήματα αναφέρεται ότι:
- Υπάρχει έλλειψη ενιαίας στρατηγικής και κατακερματισμός αρμοδιοτήτων
- Η έκθεση για Αξιολόγηση Κινδύνων από την Κλιματική Αλλαγή, δεν έχει επικαιροποιηθεί από το 2016. Η έκθεση για την Υδατική Πολιτική δεν έχει επικαιροποιηθεί από το 2011.
- Το έργο διασύνδεσης της μονάδας αφαλάτωσης Βασιλικού με το δίκτυο ύδρευσης καθυστερεί, με αποτέλεσμα το αφαλατωμένο νερό που παράγεται να διοχετεύεται στο Σύστημα του Νοτίου Αγωγού και να προκύπτει η ανάγκη για επαναδυίλισή του.
- Δεν υπάρχει ενιαία τιμολογιακή πολιτική στη διάθεση του νερού.
- Οι μονάδες αφαλάτωσης λειτουργούν με συμβατικά καύσιμα με αυξημένο κόστος.
- Η αξιοποίηση του ανακυκλωμένου νερού είναι περιορισμένη.
- Αναφορικά με το πρόβλημα που εξακολουθεί να παρουσιάζεται, κυρίως στην αστική Λεμεσό, Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων πληροφόρησε την Ελεγκτική Υπηρεσία ότι έχει αποφασίσει να προωθήσει, την αύξηση της δυναμικότητας της μονάδας στην Επισκοπή και να δημιουργήσει νέα μονάδας η οποία θα χωροθετείται στα ανατολικά της πόλης, με δυναμικότητα 60.000 κυβικά μέτρα νερού την ημέρα.