Τον Οκτώβριο του 1949, ψηφίστηκε από την ελληνική βουλή νόμος για τη λειτουργία των στρατοπέδων. Με ειδικό ψήφισμα «περί μέτρων εθνικής αναμορφώσεως» ιδρύθηκε ο «Οργανισμός Αναμορφωτηρίων Μακρονήσου».
Το στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Μακρόνησο ήδη λειτουργούσε ανεπίσημα δύο χρόνια πριν, από τον Μάιο του 1947. Το Γενικό Επιτελείο Στρατού, με εισηγητικό σημείωμα που συντάχθηκε από το 1946 ακόμη, αναφέρει: «Αποφασίζεται ο περιορισμός των αριστερών στρατευσίμων εις ορισμένα στρατόπεδα, διά να υποστούν αποτοξίνωσιν. Όλες οι στρατιωτικές μονάδες δέον όπως εκκαθαρισθούν από αριστερίζοντες ή υπόπτους αριστερισμού».
Η Μακρόνησος, μόλις 2,5 ναυτικά μίλια από το Λαύριο, έγινε για δέκα χρόνια η πιο απομονωμένη και εφιαλτική φυλακή για χιλιάδες εξόριστους, άντρες, γυναίκες και παιδιά… Μέχρι σήμερα, δεν ξέρουμε ακριβώς πόσοι ήταν αυτοί που βασανίστηκαν ανηλεώς για τις ιδέες τους. Οι μαρτυρίες των εξόριστων μιλούν για πάνω από 100.000 ανθρώπους. Τα επίσημα στοιχεία που διασώθηκαν αναφέρουν, μόνο για την τριετία 1947-1950, περίπου 60.000 «αναμορφωμένους»…
Το στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Μακρόνησο έγινε το Νταχάου της Ελλάδας. Έγινε και μία από τις πιο μελανές στιγμές της Ιστορίας μας. Η φρίκη και η ντροπή. Η προπαγάνδα και η λογοκρισία στα απώτατα όριά τους. Ο εξευτελισμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και η αποθέωση της μισαλλοδοξίας.
Επιμέλεια – Παρουσίαση: Ειρήνη Λαλάκη
