Στις 8 Δεκεμβρίου του 1797, στην Τεργέστη, η αυστριακή αστυνομία συνέλαβε τον Ρήγα Βελεστινλή για επαναστατική δράση. Ένας έμπορος που ζούσε στην Τεργέστη, ο Δημήτριος Οικονόμου, ο οποίος όπως γράφεται ανήκε στην οργάνωση του Ρήγα, τον πρόδωσε στην αστυνομία, καθώς είχε εντοπίσει στο λιμάνι της Τεργέστης κιβώτια με έντυπο επαναστατικό υλικό, τα οποία προορίζονταν για την υπόδουλη Ελλάδα.
Ο Ρήγας Βελεστινλής έγραψε βιβλία στη δημοτική γλώσσα, όπου μιλά για ισότητα, ισονομία, ελευθερία έκφρασης των ιδεών και των θρησκευτικών πεποιθήσεων, των συγκεντρώσεων, μιλά για την ελευθερία του Τύπου, για την κατάργηση της δουλείας, για το δικαίωμα της ιδιοκτησίας, μιλά για δωρεάν παιδεία σε αγόρια και κορίτσια (τότε στα τέλη του 1700), γράφει για τις επιστήμες και την ελεύθερη σκέψη, την απαλλαγμένη από δεισιδαιμονίες και προλήψεις. Στο πρώτο του κιόλας έργο με τίτλο «Φυσικής απάνθισμα» υπάρχει η διάσημη πλέον φράση του: «Όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά». Στη συνέχεια ο Ρήγας Βελεστινλής θα τυπώσει και την περίφημη Χάρτα του η οποία αποτελεί τον πολιτικό χάρτη του ελεύθερου κράτους όπως το οραματίζεται. Θα συντάξει επίσης και κείμενα για την απελευθέρωση από τους Οθωμανούς όλων των υπόδουλων εθνών.
Ο Ρήγας Βελεστινλής Θετταλός θανατώθηκε βάναυσα στα 41 του χρόνια από τους Οθωμανούς για τις ιδέες και την επαναστατική του δράση. Τα κείμενά του όμως έγιναν πηγή έμπνευσης και δράσης για τους Έλληνες αλλά και για όλους τους Βαλκάνιους λαούς, ώστε να επαναστατήσουν ενάντια στους Οθωμανούς διεκδικώντας τα δίκαια και τη λευτεριά τους.
Επιμέλεια – Παρουσίαση: Ειρήνη Λαλάκη
