Τον Μάρτιο του 1974 ο Σταύρος Κουγιουμτζής μας έκανε ένα από τα πολλά, σπάνια δώρα του. Ηχογράφησε τις «Μικρές Πολιτείες». Έναν δίσκο βινυλίου με 11 τραγούδια, που θα χάραζαν την καρδιά μας.
Με τους στίχους του ίδιου του συνθέτη, της Σώτιας Τσώτου, του Άκου Δασκαλόπουλου και του Μάνου Ελευθερίου, αυτός ο δίσκος μας έδωσε τραγούδια που, μισόν αιώνα μετά, ακόμα πορευόμαστε μαζί τους: «Το πουκάμισο το θαλασσί», «Αυγερινό παράπονο», «Να ‘μουν ο Μεγαλέξανδρος», «Τα χρέη της καρδιάς μου», «Τα πρώτα λόγια», «Σ’ αγαπώ», «Δίψασα στην πόρτα σου», και βέβαια «Ήταν πέντε ήταν έξι», «Του κάτω κόσμου τα πουλιά», «Τώρα που θα φύγεις»…
Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος το 1995 είπε: «Τραγούδια σαν του Κουγιουμτζή με αυτή τη λαϊκότητα, την αρρενωπότητα, την τρυφερότητα και αυτόν τον σπαραγμό, σπάνια γράφονται». Και ο Νίκος Γκάτσος το 1979 σημείωνε: «Ο Σταύρος Κουγιουμτζής έχει τη σπάνια για τους σημερινούς καιρούς αρετή να παραμένει σεμνός και να μη θορυβεί γύρω απ’ τ’ όνομά του στο παζάρι της καθημερινής συναλλαγής».
Στις «Μικρές πολιτείες» ο Γιώργος Νταλάρας μας δίνει ερμηνείες αντάξιες της σπάνιας τέχνης του Σταύρου Κουγιουμτζή. Μας δίνει ερμηνείες καθαρές. Και έξοχες. Κι ας είναι μόνο 25 χρονών. «Θα του χρωστάω πάντα ευγνωμοσύνη όχι μόνο για τα τραγούδια που μου εμπιστεύθηκε αλλά και για το υπόδειγμα της ζωής του», λέει ο Γιώργος Νταλάρας, ο οποίος στα τραγούδια του Σταύρου Κουγιουμτζή βρήκε, όπως έχει πει, αυτό που έψαχνε, όχι μόνο για τη φωνή του αλλά κυρίως για την ψυχή του.
Επιμέλεια – Παρουσίαση: Ειρήνη Λαλάκη
