Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες ανοίγει η πόρτα του φθινοπώρου. Η ημέρα αποκτά, στα δικά μας μέρη, σχεδόν ίση διάρκεια με τη νύχτα και έτσι σιγά σιγά το παίρνουμε απόφαση πως το καλοκαίρι τέλειωσε.
Όσο ο ήλιος θα γυρίζει γύρω από τη Γη, κάθε χρόνο, άλλοτε στις 22 και άλλοτε στις 23 Σεπτεμβρίου, οι ακτίνες του πέφτουν κατακόρυφα στον ισημερινό. Κάτι που δεν συμβαίνει τον υπόλοιπο χρόνο καθώς ο άξονας περιστροφής της Γης γύρω από τον Ήλιο δεν είναι κάθετος στο επίπεδο περιφοράς. Έτσι, η διάρκεια της ημέρας αλλάζει. Δύο φορές το χρόνο όμως, μία το φθινόπωρο και μία την άνοιξη, η Γη βρίσκεται σε τέτοια θέση που οι ακτίνες του ήλιου πέφτουν εντελώς κατακόρυφα στον ισημερινό. Αυτό σημαίνει πως αυτή την αστρική ημέρα το κέντρο του ηλιακού δίσκου βρίσκεται για ίσο χρονικό διάστημα πάνω και κάτω από τον ορίζοντα κάθε τόπου εκεί. Δηλαδή το ημερήσιο και το νυχτερινό τόξο που διαγράφει ο ήλιος είναι ίσα μεταξύ τους. Και αυτό πάλι με τη σειρά του σημαίνει πως η ημέρα έχει την ίδια διάρκεια με τη νύχτα.
Τέτοιες μέρες πριν από αιώνες, διαβάζω πως ο μήνας των αρχαίων Ελλήνων ήταν ο Βοηδρομιώνας και στις τελευταίες ημέρες του γιορτάζονταν τα Ελευσίνια μυστήρια, μία από τις ιερότερες τελετές της αρχαιότητας. Οι γιορτές τελούνταν προς τιμήν της Δήμητρας (της θεάς της γεωργίας) και προς τιμήν της κόρης της Περσεφόνης την οποία έκλεψε ο Πλούτωνας και την πήρε μαζί του στον Κάτω κόσμο. Η Δήμητρα περιπλανώμενη άρχισε να ψάχνει την κόρη της, έφτασε στην Ελευσίνα και η θλίψη μαζί και η οργή της την οδήγησαν στην απόφαση να μη φυτρώνει πια κανένας σπόρος πάνω στη γη. Τότε με παρέμβαση του Δία ο Πλούτωνας ελευθέρωσε την Περσεφόνη, αλλά την έδεσε για πάντα με τον κάτω κόσμο, δίνοντάς της να φάει μερικά σπυριά από ρόδι. Μαγεμένη εκείνη, ανέβαινε στη Γη αλλά μόνο για έξι μήνες, μετά ξαναγύριζε στον Άδη…
Τα Ελευσίνια μυστήρια, γιορτή ταυτισμένη με την εναλλαγή της ζωής και του θανάτου, της συγκομιδής και της σποράς, της διαδοχής των εποχών, διαρκούσαν 9 ημέρες και σύμφωνα με τους υπολογισμούς οι εορτασμοί κορυφώνονταν κατά την φθινοπωρινή ισημερία.
Σήμερα, 23 Σεπτεμβρίου στη Λεμεσό ο ήλιος θα ανατείλει στις 6:37 και θα δύσει στις 06:43. Αυτό σημαίνει πως η ημέρα θα έχει διάρκεια 12 ώρες και 6 λεπτά. Την απόλυτη ισημερία, μια που η Κύπρος δεν είναι στο Ισημερινό, την απόλυτη ισημερία θα τη ζήσει η Λεμεσός την Παρασκευή, στις 26 Σεπτεμβρίου. Ο ήλιος τότε θα ανατείλει στις 06:39 και θα δύσει στις 18:39. Ακριβώς δώδεκα ώρες θα διαρκέσει τότε η ημέρα, και θα χρειαστεί να περιμένουμε αρκετούς μήνες, μέχρι τον επόμενο Μάρτιο για να ξανασυμβεί αυτό, Μέχρι τότε, ας χαρούμε το γλυκό φθινοπωράκι.
Επιμέλεια – Παρουσίαση: Ειρήνη Λαλάκη