Το πρωί της Πρωτομαγιάς του 1944 στο χιτλερικό στρατόπεδο συγκέντρωσης του Χαϊδαρίου έγινε γενικό προσκλητήριο όλων των κρατουμένων, για να εκτελεσθεί από τους ναζί κατακτητές η εντολή των αντιποίνων για τον θάνατο του υποστράτηγου Φραντς Κρεχ, διοικητή της 41ης Μεραρχίας Οχυρών του Πεζικού της Βέρμαχτ. Του είχαν στήσει ενέδρα λίγες ημέρες νωρίτερα στρατιώτες του ΕΛΑΣ, στην περιοχή της Σπάρτης, στη Πελοπόννησο. Σκότωσαν αυτόν και τρεις άνδρες της συνοδείας του, ενώ τραυματίστηκαν ακόμη πέντε Γερμανοί στρατιώτες.
Εκείνο το πρωινό του Μαΐου του 1944, μάζεψαν 200 από το στρατόπεδο του Χαΐδαρίου και τους πήγαν στην Καισαριανή για εκτέλεση. Ήταν 170 Ακροναυπλιώτες, δηλαδή φυλακισμένοι κομμουνιστές που ο Μεταξάς το ’36 είχε στείλει στις φυλακές της Ακροναυπλίας και τους οποίους το καθεστώς παρέδωσε στους ναζί όταν εκείνοι μπήκαν στην Αθήνα. Ήταν και 30 Αναφιώτες, εξόριστοι κομμουνιστές που είχαν μεταφερθεί από την Ανάφη στο Χαϊδάρι.
Ανά εικοσάδες τους ανέβασαν στα καμιόνια και τους πήγαν στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Στον δρόμο οι μελλοθάνατοι πετούσαν σημειώματα για να τα διασώσουν οι διαβάτες και να τα παραδώσουν στους δικούς τους. «Καλύτερα να πεθαίνει κανείς στον αγώνα για τη λευτεριά παρά να ζει σκλάβος». Νίκος Μαριακάκης Γεωπόνος. «Όταν ο άνθρωπος δίνει τη ζωή του για ανώτερα ιδανικά, δεν πεθαίνει ποτές. Με πολλή αγάπη σας φιλώ». Μήτσος Ρεμπούτσικας. «Πρωτομαγιά. Γεια σας. Όλοι πάμε στη μάχη». Κώστας Τσίρκας. «Δε σας ξέχασα ποτές. Για σας και για τον ελληνικό λαό έδωσα τη ζωή μου. Σήμερα, 1η Μάη 1944, σας φιλώ για τελευταία φορά». Αυτό το σημείωμα είχε για υπογραφή μόνο ένα Α κεφαλαίο. «Πατερούλη, πάω για εκτέλεση, να ‘σαι περήφανος για το μονάκριβο γιο σου», έγραψε στον πατέρα του και μετά στην αρραβωνιαστικιά του: «Η τελευταία σκέψη μαζί σου. Θα ’θελα να σε κάνω ευτυχισμένη. Να βρεις σύντροφο άξιό σου και άξιό μου. Γεια χαρά». Ναπολέων Σουκατζίδης. Αυτός ήταν ο Ακροναυπλιώτης κομμουνιστής που του πρότειναν οι Γερμανοί να γλιτώσει την εκτέλεση, γιατί τους ήταν χρήσιμος ως διερμηνέας, μια που ήξερε πέντε γλώσσες. Αρνήθηκε ο Ναπολέων Σουκατζίδης να πάρει άλλος τη θέση του και πήγε για εκτέλεση. Το ίδιο ακριβώς έκανε και ο στρατοπεδάρχης του Χαϊδαρίου Αντώνης Βαρθολομαίος.
Ανά είκοσι τους έστηναν στον τοίχο της Καισαριανής και τους εκτελούσαν. Οι επόμενοι είκοσι μετέφεραν τις σορούς των εκτελεσμένων στα απορριμματοφόρα που περίμεναν πιο ‘κει. Και στήνονταν κι αυτοί στον τοίχο. Οι επόμενοι είκοσι το ίδιο. Όταν εκτέλεσαν και τους διακόσιους, μεσημέρι πια, ξεκίνησαν τα φορτωμένα με πτώματα απορριμματοφόρα για το Γ’ Νεκροταφείο.
Εκείνη τη ματωμένη Πρωτομαγιά του 1944, οι μαρτυρίες λένε πως γέμισε ο δρόμος αίματα. Χτυπούσαν οι καμπάνες της Καισαριανής πένθιμα και παρά την τρομοκρατία, βγήκαν οι από τα σπίτια και πετούσαν λουλούδια στον ματωμένο δρόμο.
Γράφεται πως 10 ημέρες μετά, όταν οδήγησαν για εκτέλεση 91 αγωνιστές, ανάμεσά τους και τον αδερφό του Μανώλη Γλέζου, Νίκο, όταν τους οδήγησαν για εκτέλεση στον τοίχο της Καισαριανής οι μελλοθάνατοι γλιστρούσαν στις λάσπες από τα αίματα των διακοσίων που δεν είχε ρουφήξει ακόμα το χώμα.
Επιμέλεια – Παρουσίαση: Ειρήνη Λαλάκη