Γνωρίζετε πότε χρησιμοποίησε ο άνθρωπος πρώτη φορά καλαμάκι; Υπάρχουν ενδείξεις ότι το πρώτο καλαμάκι χρησιμοποιήθηκε από τους Σουμέριους πριν από πέντε χιλιάδες χρόνια περίπου. Τα πρώτα «σύγχρονα» καλαμάκια ήταν χάρτινα και κατασκευάστηκαν το 1888. Τα πλαστικά καλαμάκια εισήχθηκαν στην αγορά και κατ’ επέκταση στη ζωή μας στα τέλη της δεκαετίας του 1960 (1). Ωστόσο, σήμερα αντιμετωπίζουμε τη ρύπανση που προκλήθηκε από την αλόγιστη χρήση τους στο πέρασμα των δεκαετιών. Συγκεκριμένα, θεωρείται ότι 8,3 δισεκατομμύρια καλαμάκια ρυπαίνουν τις παραλίες σε ολόκληρο τον κόσμο (1), με τα περισσότερα να καταλήγουν στις θάλασσες (2).
Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που προκαλούν τα πλαστικά καλαμάκια στο περιβάλλον είναι ότι δεν μπορούν να βιοδιασπαστούν αλλά διασπώνται σε μικρότερα κομμάτια, γνωστά ως μικροπλαστικά. Ως εκ τούτου, διάφοροι υδρόβιοι οργανισμοί και όχι μόνο, τα μπερδεύουν με την τροφή τους και τα καταναλώνουν, γεγονός που έχει διάφορες αρνητικές επιπτώσεις στον οργανισμό τους (2,3). Επίσης, τα πλαστικά καλαμάκια δεν ανακυκλώνονται, με αποτέλεσμα να καταλήγουν στις χωματερές και το περιβάλλον γενικότερα. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια προσπάθεια κινητοποίησης από διεθνείς εταιρείες και οργανισμούς για μείωση της χρήσης τους έως και την κατάργησή τους. Αρκετές χώρες καταργούν εντελώς τα πλαστικά καλαμάκια, σε μια προσπάθεια αντιμετώπισης του προβλήματος (3).
Συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Ένωση ψήφισε νόμο για κατάργηση των πλαστικών μιας χρήσης, μεταξύ των οποίων τα πλαστικά καλαμάκια, που θα τεθεί σε ισχύ το 2021 (4). Ο καθένας μας, όμως, μπορεί από μόνος του να συμβάλει στη μείωσή τους χρησιμοποιώντας γυάλινα, μεταλλικά ή από μπαμπού καλαμάκια, τα οποία είναι επαναχρησιμοποιούμενα. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι πολλοί περιβαλλοντικοί οργανισμοί και φορείς, όπως το Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης και το γραφείο της Επιτρόπου Περιβάλλοντος, αλλά και πολλοί δήμοι, όπως οι δήμοι Λάρνακας και Στροβόλου, προωθούν την κατάργηση των πλαστικών καλαμακιών μίας χρήσης.
Έρευνα-Παρουσίαση:
Δρ Ανδρέας Χατζηχαμπής & Δρ Δήμητρα Παρασκευά-Χατζηχαμπή, Βιολόγοι – Περιβαλλοντολόγοι Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (www.kykpee.org) Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού
