Στο νησί μας, εκτός από τις θαλάσσιες χελώνες -την Καρέτα-Καρέτα και την Πράσινη χελώνα- μπορεί να συναντήσει κανείς και την ποταμοχελώνα, η οποία είναι χελώνα γλυκού νερού και έχει την επιστημονική ονομασία Mauremys rivulata.
Στην Κύπρο, η ποταμοχελώνα μπορεί να εντοπιστεί σε υγροτόπους γύρω από τη Λευκωσία, όπως στην περιοχή του Κοτσιάτη και στον Πεδιαίο ποταμό, στην Πόλη Χρυσοχούς, στον Κόρνο και στον Ψευδά αλλά και αλλού. Προτιμά υγροτόπους σε χαμηλά υψόμετρα με πυκνή βλάστηση και λασπώδη βυθό.
Το μήκος του χελύου, δηλαδή του καβουκιού της, φτάνει μέχρι τα 30 εκατοστά. Το χρώμα του σώματός της είναι σκούρο γκρίζο-λαδί έως σκούρο καστανό, ενώ το κοιλιακό μέρος του χελύου έχει χρώμα κίτρινο προς μαύρο. Χαρακτηριστικές είναι οι κιτρινωπές γραμμές που παρατηρούνται στα πόδια, στον λαιμό και στο κεφάλι της ποταμοχελώνας.
Η συγκεκριμένη χελώνα είναι ένα ημιυδρόβιο ερπετό το οποίο συναντάται σε ένα ευρύ φάσμα από λίμνες γλυκού νερού και ρέματα. Οι ποταμοχελώνες είναι παμφάγα ζώα, τρέφονται με αμφίβια, γυρίνους, υδρόβια έντομα και προνύμφες και με διάφορα φυτά.
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι πληθυσμοί της έχουν μειωθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια. Οι κυριότερες απειλές είναι η αποξήρανση των βιοτόπων της, η ρύπανση από απορρίμματα και τοξικές ουσίες και ο ανταγωνισμός με την κοκκινόλαιμη νεροχελώνα Trachemys scripta, η οποία είναι ένα χωροκατακτητικό ξενικό είδος κατοικίδιας χελώνας που πολλές φορές απελευθερώνεται από τους κατόχους τους σε υγροβιότοπους.
Η ποταμοχελώνα προστατεύεται από την Εθνική Νομοθεσία με τον «περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και της Άγριας Ζωής Νόμο [Αρ.153(Ι)/2003]» και ανήκει στα παραρτήματα ΙΙ και IV της Ευρωπαϊκής οδηγίας 92/43 για τους οικοτόπους.
Έρευνα-Παρουσίαση:
Δρ Ανδρέας Χατζηχαμπής & Δρ Δήμητρα Παρασκευά-Χατζηχαμπή, Βιολόγοι – Περιβαλλοντολόγοι,
Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (www.kykpee.org) Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού
