Το Propomacrus cypriacus είναι ένα μεγάλο και εντυπωσιακό κολεόπτερο, δηλαδή σκαθάρι, το οποίο περιεγράφηκε το 2002 από τον Βέλγο Robert Alexis και τον Κύπριο Χριστόδουλο Μακρή.
Το μήκος του φτάνει τα 40 χιλιοστά και έχει λαμπερό μαύρο-καφέ χρώμα. Χαρακτηριστικά του γνωρίσματα είναι οι δύο μυτερές απολήξεις στο πλάι του θώρακα και τα πολύ μεγάλα σε μήκος, πριονωτά, μπροστινά του πόδια.
Ο Propomacrus cypriacus βρίσκεται μόνο στην Κύπρο και πουθενά αλλού στον κόσμο, δηλαδή είναι ενδημικό είδος της Κύπρου. Έχει παρατηρηθεί σε διάφορες περιοχές του νησιού μας, όπως για παράδειγμα στον Ακάμα, στην Παναγιά, στο Αλεθρικό, στην Κορφή και στην Αμαθούντα. Προτιμά περιοχές όπου υπάρχουν αιωνόβιες βελανιδιές, αλλά έχει παρατηρηθεί και κοντά σε χαρουπιές.
Τα ασπόνδυλα, όπως το σκαθάρι ο Προπόμακρος ο κυπριακός, παίζουν σημαντικό ρόλο τόσο στην αποσύνθεση των οργανικών υλών όπως τα φύλλα, τα κλαδιά και τα κουφάρια θανόντων ζώων που βρίσκονται στο έδαφος, όσο και στην επικονίαση των φυτών. Επίσης, αποτελούν τροφή για πολλά είδη ζώων.
Πολλοί θεωρούν τα περισσότερα ασπόνδυλα βλαβερά ή /και ενοχλητικά και πολλές φορές αδιαφορούν για την παρουσία ή την εξαφάνισή τους. Στις μέρες μας, ο Propomacrus cypriacus αντιμετωπίζει πολλούς κινδύνους και απειλείται με εξαφάνιση.
Ένας σοβαρός κίνδυνος είναι η υποβάθμιση, η αλλοίωση ή και η απώλεια των βιοτόπων του. Ακόμη, η αποψίλωση μεγάλων φυσικών περιοχών και ο κατακερματισμός των οικοσυστημάτων απειλούν την επιβίωση του σκαθαριού αυτού.
Ανήκει στα Παραρτήματα II και IV των Οδηγιών για τους Οικοτόπους, της άγριας χλωρίδας και πανίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με την Κόκκινη Λίστα Απειλούμενων Ειδών της IUCN, ο Propomacrus cypriacus κατατάσσεται ως ένα κρίσιμα κινδυνεύον είδος και η προστασία του κρίνεται ως επιτακτική ανάγκη.
Έρευνα-Παρουσίαση:
Δρ Ανδρέας Χατζηχαμπής & Δρ Δήμητρα Παρασκευά-Χατζηχαμπή, Βιολόγοι – Περιβαλλοντολόγοι,
Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (www.kykpee.org) Ιεράς Μητρόπολης Λεμεσού
