Η Ελεγκτική Υπηρεσία, σε έκθεση που δημοσιοποίησε σήμερα, εντοπίζει σημαντικά προβλήματα στη διαχείριση, την τιμολόγηση και την εποπτεία των υδατικών πόρων από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, εγείροντας ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα του Οργανισμού που είναι επιφορτισμένος με έναν από τους πιο κρίσιμους φυσικούς πόρους της χώρας.
Ο έλεγχος αποκάλυψε αδυναμίες στην καταμέτρηση και τιμολόγηση του νερού, ανεπαρκή έλεγχο στις εισροές και εξόδους υδάτων, τεχνικές αστοχίες στα πληροφοριακά συστήματα, αλλά και σοβαρές καθυστερήσεις στην είσπραξη οφειλών, που συνολικά ανέρχονται σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.
Σύμφωνα με την έκθεση, σε δύο κομβικά σημεία εισαγωγής νερού που αντιπροσωπεύουν το 64% της κατανάλωσης της επαρχίας Λευκωσίας δεν γίνονταν τακτικοί έλεγχοι, ενώ το ΤΑΥ δεν είχε πρόσβαση στους υδρομετρητές και στα συστήματα τηλεμετρίας των Συμβουλίων Υδατοπρομήθειας Λεμεσού και Λάρνακας, με αποτέλεσμα να υπάρχει αβεβαιότητα ως προς την ακρίβεια των τιμολογούμενων ποσοτήτων. Επιπλέον, ανεξήγητες διακυμάνσεις στις ενδείξεις υδρομετρητών δεν διερευνήθηκαν, ενώ παρατηρήθηκε μη ορθή τεκμηρίωση των σχετικών ελέγχων.
Το μηχανογραφημένο Σύστημα Τιμολόγησης Νερού παρουσιάζει, σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, σοβαρές αδυναμίες ασφάλειας και ελέγχου πρόσβασης, γεγονός που εντείνει την ανάγκη για εκσυγχρονισμό και ενίσχυση των μηχανισμών διαφάνειας.
Στον τομέα των εσόδων, τα ανείσπρακτα ποσά του ΤΑΥ ανέρχονται στα €147,7 εκατομμύρια, εκ των οποίων €69,2 εκατομμύρια αποτελούν συσσωρευμένες οφειλές – κυρίως από Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Παρά τις ρυθμίσεις για διαγραφή παλαιών οφειλών υπό όρους, παρατηρήθηκε εκ νέου δημιουργία νέων χρεών. Ενδεικτικά, ποσό €58,1 εκατομμυρίων αφορά παροχή νερού σε Τουρκοκύπριους καταναλωτές που δεν τιμολογείται, βάσει πολιτικής απόφασης.
Η έκθεση επισημαίνει και καθυστερήσεις στη λήψη νομικών μέτρων για την είσπραξη οφειλών, καθώς και έλλειψη επαρκούς ελέγχου σε ιδιωτικές εταιρείες που πραγματοποιούν υπεραντλήσεις, με αποτέλεσμα να τίθεται σε κίνδυνο η υδροφορία ευαίσθητων περιοχών. Παράλληλα, εντοπίστηκαν περιπτώσεις υπερκατανάλωσης και μη τιμολόγησης νερού από επιχειρήσεις, ενώ έργα ενίσχυσης της υδατικής επάρκειας σε περιοχές όπως η Πόλη Χρυσοχούς και η Τυλληρία παραμένουν σε εκκρεμότητα, παρά την ολοκλήρωση σχετικών μελετών από το 2022.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία τονίζει ότι τα ευρήματα αυτά καθιστούν αναγκαία την ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών, την έγκαιρη λήψη αποφάσεων και την υιοθέτηση ενός μακροχρόνιου στρατηγικού σχεδίου που θα διασφαλίζει τη βιώσιμη διαχείριση των υδατικών πόρων, μακριά από αποσπασματικές και βραχυπρόθεσμες παρεμβάσεις.