Άλυτα παραμένουν τα περισσότερα προβλήματα που σχετίζονται με το υδατικό ζήτημα στην Κύπρο, διαπιστώνει η Ελεγκτική Υπηρεσία.
Εννέα χρόνια μετά την δημοσίευση της πρώτης ειδικής έκθεση της για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, το 2016, σε έκθεση που δημοσιεύθηκε σήμερα αναφέρεται ότι η λειψυδρία εντείνεται και η κλιματική αλλαγή συνεχίζεται, ωστόσο οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς εμφανίζονται βραδυκίνητοι, με σειρά έργων να καθυστερούν.
Στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας γίνεται λόγος για προβλήματα στην ασφάλεια φραγμάτων, τεράστιες απώλειες νερού, κακή κατάσταση των υδροφορέων και ελλείψεις στη διαχείριση της ποιότητας νερού.
Πιο συγκεκριμένα, από τα 60 έργα που είχαν εξαγγελθεί στο πλαίσιο του 15ετούς Σχεδίου Υδατικής Ανάπτυξης (2016‑2030), μόνο 14 έχουν ολοκληρωθεί.
Παρά το γεγονός ότι έχουν δαπανηθεί €767 εκατ. από τον κρατικό προϋπολογισμό, δεν υπάρχει επαρκής παρακολούθηση των δαπανών ανά έργο, με αποτέλεσμα να μην είναι σαφές αν τα κονδύλια επαρκούν ή αν απαιτούνται επιπλέον χρηματοδοτήσεις.
Σύμφωνα με την έκθεση τα περισσότερα φράγματα στην Κύπρο είναι πεπαλαιωμένα, στερούνται συντήρησης και πιστοποιητικών ασφαλείας. Χαρακτηριστική είναι η αναφορά στην έκθεση ότι, δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία ανεξάρτητη επιθεώρηση σε μεγάλα φράγματα μέχρι σήμερα.
Επιπλέον, πολλά από τα φράγματα έχουν ξεπεράσει τη σχεδιασμένη διάρκεια ζωής τους.
Στην έκθεση τονίζεται η ανάγκη ετοιμασίας χαρτών κατάκλισης σε περίπτωση αστοχίας φράγματος, ιδίως για φράγματα που βρίσκονται κοντά σε κατοικημένες περιοχές, όπως το φράγμα Κούρη. Καταγράφεται επίσης το περιστατικό διαρροής στο φράγμα Μαυροκόλυμπου τον περασμένο Ιανουάριο, το οποίο ανέδειξε τα προβλήματα προληπτικής συντήρησης. Παρά τις επανειλημμένες συστάσεις, δεν έχει ακόμη εκδοθεί τελικό πιστοποιητικό για κανένα από τα ιδιωτικά φράγματα.
Το πρόβλημα των απωλειών νερού συνεχίζεται, με τα ποσοστά ατιμολόγητου νερού στους Τοπικούς Φορείς Ύδρευσης να ξεπερνούν το 29%. Οι συνολικές απώλειες σε παγκύπρια βάση εκτιμώνται σε πάνω από 200 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως, κυρίως λόγω παλαιότητας των δικτύων.
Οι μονάδες αφαλάτωσης, αναφέρει η Ελεγκτική Υπηρεσία συνέβαλαν στην κάλυψη των αναγκών ύδρευσης, ωστόσο υπάρχει ζήτημα οικονομικής επιβάρυνσης των καταναλωτών, καθώς το κόστος παραμένει υψηλό. Προκύπτει επίσης περιβαλλοντική επιβάρυνση από την άλμη η οποία απορρίπτεται στη θάλασσα.
Το 64% των υδροφορέων της Κύπρου είναι σήμερα σε κακή χημική ή ποιοτική κατάσταση, δεν γίνεται συστηματική παρακολούθηση της ποιότητας του πόσιμου νερού, ενώ μόνο το 26% των γεωτρήσεων έχουν καθορισμένες Ζώνες Προστασίας.