Στις 26 Ιουνίου του 2015 πέθανε ο Φράνκο Κορλιανό. Και είναι σίγουρο πως το όνομά του στους περισσότερους από μας δεν λέει απολύτως τίποτα. Όμως, ο Φράνκο Κορλιανό μας άφησε ένα το τραγούδι που σίγουρα έχουμε σιγοτραγουδήσει…
Ήταν το 1977 όταν η Μαρία Φαραντούρη τραγούδησε το τραγούδι του Φράνκο Κορλιανό, στον δίσκο της με τίτλο «Τραγούδια διαμαρτυρίας απ’ όλο τον κόσμο», «Άντρα μου πάει», «Tο κλάμα της γυναίκας του μετανάστη» (O Klama I Jineka U Emigrantu) όπως είναι ο τίτλος του τραγουδιού στα γρεκάνικα, στα γκρίκο, τη διάλεκτο των ανθρώπων που έζησαν και ζουν στα ελληνόφωνα χωριά της Κάτω Ιταλίας, εκεί στην Γκρετσία Σαλεντίνα.
Ο Φράνκο Κορλιανό, γεννημένος το 1948 σε ένα από αυτά τα χωριά που έχει το όνομα «Καλημέρα», εκεί στο Σαλέντο, είναι εκείνος που έγραψε το 1972 ένα τραγούδι που έμελλε να μείνει. Διαβάζω πως ο Φράνκο Κορλιανό δεν ήταν επαγγελματίας μουσικός. Ήταν ποιητής, ζωγράφος, λαογράφος και εργάτης στα τρένα. Εκεί, στη δουλειά του, στα τρένα, είδε μια μέρα τη σκηνή του αποχωρισμού ανάμεσα σε έναν άντρα και μια γυναίκα…
Ο Φράνκο Κορλιανό διηγείται την ιστορία του τραγουδιού του στο εξαιρετικό και βραβευμένο ντοκιμαντέρ που έφτιαξαν οι Encardia σε σκηνοθεσία Άγγελου Κοβότσου, με τίτλο «Η πέτρα που χορεύει». Θυμάται ο Φράνκο Κορλιανό την ιστορία που γέννησε το τραγούδι του, το «Κλάμα»: «Μια μέρα στο σιδηροδρομικό σταθμό Κάπο ντι Λέουκα στο Λέτσε»», λέει, «είδα έναν ηλικιωμένο μετανάστη που έφευγε με μια βαλίτσα από χαρτόνι, δεμένη με σπάγκο. Η γυναίκα του, εύσωμη, ντυμένη στα μαύρα, τον χαιρετούσε από κάτω λέγοντάς του “άνοιξε τα μάτια”, κι εκείνος απάντησε “αν τα ανοίξω, δεν θα μπορέσω να φύγω”. (…) Έχουν περάσει 35 χρόνια από τότε, επομένως το ότι τραγουδάτε σήμερα αυτό το τραγούδι ακόμα, με ευχαριστεί πολύ, γιατί σημαίνει ότι ο σπόρος που έσπειρα άνθισε», λέει συγκινημένος ο Φράνκο Κορλιανό στους Encardia, το 2012, που ξεκινάει να πει τους στίχους του τραγουδιού του και σταματάει από τους λυγμούς…
Telo na mbriakeftò na mi’ ppensefso
Θέλω να μεθύσω για να μη σκέφτομαι
na klafso ce na jelaso telo arte vrài;
να κλάψω και να γελάσω θέλω τούτο το βράδυ
ma mali rràggia evò e’ nna kantalis
με πολλή οργή να τραγουδήσω
sto fengo e’ nna fonaso: o andramu pai!
στο φεγγάρι να φωνάξω:..o άντρας μου πάει
o andramu pai! o andramu pai!
o άντρας μου πάει o άντρας μου πάει
E antròpi ste’ mas pane, ste’ ttaràssune!
Οι άντρες μας πάνε, φεύγουν
N’arti kalì ‘us torùme ettù s’ena chrono
Αν πάνε όλα καλά, θα ιδωθούμε σ’ ένα χρόνο!
È’ tui e zoì-mma? È’ tui e zoì, Kristè-mu?
Αυτή είναι η ζωή μας Χριστέ μου;
Mas pa’ ‘cì sti Germania klèonta ma pono!
Πάνε στη Γερμανία με κλάμα και πόνο!
klèonta ma pono! klèonta ma pono!
με κλάμα και πόνο! με κλάμα και πόνο!
Tata, jatì e’ nna pai? Pemma, jatì-
Μπαμπά γιατί πρέπει να πας; Πες μου γιατί
Jatì tui ene e zoì, mara pedìa
Γιατί έτσι είναι η ζωή, καημένα παιδάκια
O ttechùddhi polemà ce tronni
Ο φτωχός δουλεύει και ιδρώνει
na lipariasi ‘us patrunu m’utti fatìa!
για να παχύνει τα αφεντικά με τη δουλειά του
Ste kuo ti banda ce ste kuo itto sono
Ακούω την μπάντα, ακούω τη μουσική
steo ettù ma ‘sà ce ste penseo sto treno
Είμαι εδώ μαζί σας μα σκέφτομαι και το τρένο
penseo sto skotinò citti miniera
σκέφτομαι το σκοτεινό ορυχείο
pu polemònta ecì peseni o jeno!
όπου δουλεύοντας εκεί πεθαίνει ο κόσμος!
peseni o jeno peseni o jeno
πεθαίνει ο κόσμος πεθαίνει ο κόσμος.
Επιμέλεια – Παρουσίαση: Ειρήνη Λαλάκη